Στην ετήσια έκθεση για την Φαρμακευτική Αγορά στην Ελλάδα και τη συμβολή του κλάδου του Φαρμάκου στην Εθνική Οικονομία, που συνέταξαν το Ίδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), τα στοιχεία παρουσιάζουν σταδιακή μείωση της συνεισφοράς του κράτους στις δαπάνες υγείας, με τη χώρα μας να κατατάσσεται 7η στην Ευρώπη, στην ιδιωτική δαπάνη για φάρμακα.
Σύμφωνα με τα ευρήματα που παρουσίασαν ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Οικονομικών στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νίκος Βέττας και ο καθηγητής ΕΜΠ, επιστημονικός Σύμβουλος του ΙΟΒΕ, Άγγελος Τσακανίκας, η συνολική χρηματοδότηση για τις δαπάνες υγείας το 2023 ανήλθε στα 18,9 δισ. ευρώ καταγράφοντας αύξηση κατά 7,6% από τον προηγούμενο χρόνο, ενώ η ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη υγείας στη χώρα μας κυμαίνεται στα 1815€ με την δημόσια δαπάνη να ανέρχεται στα 1105 € και την ιδιωτική στα 710€. Συνεπώς, υποχωρεί η κατά κεφαλήν δαπάνη υγείας στην Ελλάδα, έναντι της αύξησης της στην ΕΕ και τις νότιες (μεσογειακές) χώρες, με συνέπεια η πατρίδα μας να βρίσκεται στο 33% του επιπέδου της Ευρώπης των 27 κρατών μελών.
Η δημόσια κατά κεφαλήν δαπάνη και φάρμακα για φάρμακα και υγειονομικά αναλώσιμα στην Ελλάδα ανέρχεται (για το 2023) στα 254 €, δηλαδή χαμηλότερη κατά 117 € από τον ευρωπαϊκό όρο των 471 €.
Τα ελληνικά νοικοκυριά δαπανούν κατά μέσο όρο μηνιαίως για την υγεία 129 €, με το 32,2% να αφορά φάρμακα και το 34% να αφορά νοσοκομειακή περίθαλψη. Στις συνολικές δαπάνες των ελληνικών νοικοκυριών, η υγεία απορροφά το 7,7%.
Επιπλέον έχουμε από τις χαμηλότερες δαπάνες για πρόληψη στην Ευρώπη με κατά κεφαλήν δαπάνη στην Ελλάδα 56€, την ώρα που η Ολλανδία δαπανά 304 € και η Γερμανία 284 €.
Το οικονομικό περιβάλλον διαμορφώνεται μέσα από τις δημοσιονομικές και δημογραφικές πιέσεις με την Ελλάδα να είναι η χώρα που συνδυάζει τις υψηλότερες επιστροφές (Clawback), από τις 17-18 χώρες που έχουν τον μηχανισμό του clawback, με τις χαμηλότερες τιμές στα φαρμακευτικά σκευάσματα. Όπως εξηγούν ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου πρόεδρος του ΣΦΕΕ και ο Μιχάλης Χειμώνας Γενικός Διευθυντής του ΣΦΕΕ, αυτή η δυσαρμονία οδηγεί σε ένα μη βιώσιμο επιχειρηματικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο προστίθενται και οι αιφνιδιαστικές δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ Τραμπ, με απειλές για την επιβολή δασμών που σε απλά λόγια μεταφράζονται ως εξής: «Οι τιμές των καινοτόμων φαρμάκων θα πρέπει να αυξηθούν στην Ευρώπη για να καταστούν πιο φθηνές στην Αμερική.»
Στην Ελλάδα έρχεται 1 στα 5 νέα καινοτόμα φάρμακα και αυτή η αναλογία με το υπάρχον μίγμα πολιτικής φαρμάκου θα επιδεινωθεί και στο μέλλον μπορεί να έρχεται 1 στα 6 ή 1 στα 7 και κάποια μπορεί και να μην έρχονται καθόλου. Τα φάρμακα βέβαια που διαθέτουν μια μοναδικότητα (δηλαδή καλύπτουν μια ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη που δεν μπορεί να καλυφθεί αλλιώς βρίσκουν τρόπο να έρθουν μέσω ειδικών συμφωνιών ή του ΙΦΕΤ ενώ ο ΣΦΕΕ αναμένει να δει τι θα γίνει με το νέο-εξαγγελθέν Ταμείο καινοτομίας (ύψους 50 εκατ.), με τον πρόεδρο του να επισημαίνει πως η δημιουργία του Ταμείου Καινοτομίας αποτελεί μια πρόοδο αλλά μένει να δούμε πώς θα λειτουργήσει και θα είναι θλιβερό να διαπιστώσουμε πως θα εξελιχθεί σε ένα ακόμα κανάλι διανομής φαρμακευτικών σκευασμάτων με clawback.
Ήδη η πατρίδα μας υστερεί στον χρόνο αποζημίωσης των νέων φαρμάκων με 654 ημέρες έναντι του μέσου όρου των 587 ημερών της ΕΕ. Το 2023, 173 νέα φάρμακα έλαβαν έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων εκ των οποίων τα 75 κυκλοφορούν στην Ελλάδα. Επιπλέον καθώς η χώρα μας διαθέτει ισχυρή εγχώρια φαρμακοβιομηχανία το 39% των κυκλοφορούντων σκευασμάτων παράγονται από ελληνικές μονάδες παραγωγής και υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο για την προσέλκυση νέων επενδύσεων.
Το 2023 η συνολική δαπάνη για φάρμακα και άλλα υγειονομικά αναλώσιμα ανήλθε στα 5,1 δισ. ευρώ, με τη συμμετοχή της βιομηχανίας να ανέρχεται στο 54% (από 6% το 2012) και τη συμμετοχή των ασθενών στο 10%. Σχεδόν 7 χρόνια μετά την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια, τα μνημόνια παραμένουν στο φάρμακο, με μια Πολιτεία με τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει (επενδυτικό clawback, ταμείο καινοτομίας να μην αρκούν για να καλύψουν την δυσαρμονία (των υψηλότερων επιστροφών με τις χαμηλότερες τιμές φαρμακων) καταλήγει ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ.
