Η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των πέντε χωρών που έχουν τον πιο ταχέως γηράσκοντα πληθυσμό διεθνώς και οι δυσοίωνες προβλέψεις των ειδικών κάνουν λόγο για αντιστροφή της ηλικιακής πυραμίδας έως το 2050, με το 34,5% περίπου του πληθυσμού της Ελλάδας να είναι άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω.
Την ίδια ώρα οι ανήλικοι - παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας - ένας πληθυσμός που έχει ήδη μειωθεί κάτω από τα 2 εκατομμύρια, θα συρρικνωθεί περαιτέρω και θα κυμανθεί ανάμεσα στο 1,4 εκατομμύριο και το 1 εκατομμύριο, διότι εκτός από την γήρανση των ενηλίκων, έχουμε να αντιμετωπίσουμε ταυτόχρονα και την υπογεννητικότητα.
Μετά το 2050 αναμένεται περαιτέρω επιδείνωση των δεικτών και πριν την εκπνοή του αιώνα τα νήπια ηλικίας από μηδέν έως τεσσάρων ετών θα αποτελούν τη μικρότερη πληθυσμιακή ομάδα της χώρας, ενώ τα άτομα ηλικίας άνω των 90 ετών θα είναι πολύ πιο πολυπληθή.
Στέγη και εργασία
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το δημογραφικό πρόβλημα δεν μπορεί πλέον να αντιστραφεί, αλλά μπορεί να καθυστερήσει η ταχύτητα εξέλιξής του. Στην ρίζα των δυσκολιών της αντιμετώπισής του έγκειται η πολυπαραγοντικότητα που το χαρακτηρίζει και το καθιστά εξαιρετικά σύνθετο.
Διαφορετικοί παράγοντες κυριαρχούν στην περιφέρεια, την νησιωτική και την ορεινή ηπειρωτική Ελλάδα, διαφορετικά είναι τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι νέοι στα μεγάλα αστικά κέντρα και ταυτόχρονα δημιουργείται τα τελευταία χρόνια διεθνώς μία κουλτούρας στους νέους ανθρώπους, που δεν περιλαμβάνει την οικογένεια στα μελλοντικά τους σχέδια.
Ακριβώς επειδή το Δημογραφικό συνδυάζει πολλούς παράγοντες είναι δύσκολο στην επίλυση του και δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Αναλόγως και του τόπου κατοικίας τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ζευγάρια ή τα άτομα που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία περιλαμβάνουν τη στέγαση και τη φροντίδα των παιδιών μαζί με την επιστροφή της μητέρας στην εργασία, καθώς η αύξηση του κόστους ζωής δεν επιτρέπει - όπως παλαιότερα - να εργάζεται μόνο ο ένας στο ζευγάρι. Απαιτείται να εργάζονται ή να έχουν με κάποιο τρόπο εισόδημα και οι δύο.
Η μη δυνατότητα ανεύρεσης οικονομικής στέγασης για μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού- παρότι είναι σε εξέλιξη το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» με πιο διευρυμένα ηλικιακά όρια από το «Σπίτι μου 1» υποχρεώνει πολλούς νέους να διαμένουν τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 33 ετών ή και των 35 ετών στο πατρικό τους σπίτι - γεγονός που αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την δημιουργία οικογένειας.
Οι γυναίκες επιπλέον έχουν να αντιμετωπίσουν και το ζήτημα της επιστροφής στην επαγγελματική ζωή που όπως εξηγεί ο καθηγητής Πολιτικής Υγείας, Κυριάκος Σουλιώτης, Κοσμήτωρ της Σχολής Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος και ιδρυτής και Επιστημονικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Πολιτικής Υγείας: «Σκόνταφτε για χρόνια σε παρωχημένες αντιλήψεις, οι οποίες εγκλώβιζαν το 50% του παραγωγικού δυναμικού της χώρας στο σπίτι για την ανατροφή των παιδιών».
Την λύση δεν μπορεί να την δώσει μόνο ένα επίδομα παιδιού και απαιτούνται περισσότερες πρωτοβουλίες, όπως κίνητρα στις επιχειρήσεις να κάνουν οικογένεια οι εργαζόμενοί τους, διεύρυνση του προγράμματος «νταντάδες της γειτονιάς» πανελλαδικά, που πρόκειται να ισχύσει από τον προσεχή Σεπτέμβριο, δημιουργία χώρων φύλαξης νηπίων στις μεγάλες επιχειρήσεις και κίνητρα για ανθρώπους λίγο μεγαλύτερης αναπαραγωγικής ηλικίας 40 ετών -45 ετών να μπουν ξανά στον επαγγελματικό στίβο. .
Για την στέγαση όπως προαναφέρθηκε τα τρέχοντα προγράμματα δεν επαρκούν καθώς το ενοίκιο για μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού απορροφά περίπου το 40% με 50% του μηνιαίου εισοδήματος –γεγονός που αποτελεί ισχυρά ανατρεπτικό παράγοντα για τη δημιουργία οικογένειάς.
894 νέα μωρά σε περισσότερες από 900 οικογένειες
Ανάμεσα σε αυτό το σύνθετο παζλ των δράσεων που επιχειρούν να φρενάρουν την επιτάχυνση του δημογραφικού και να δώσουν ώθηση κυρίως στα ζευγάρια που κατοικούν στην περιφέρεια να μείνουν στον τόπο τους για να ξαναζωντανέψουν οι περιοχές όπου έχουνε μείνει μόνο οι ηλικιωμένοι, είναι και οι πρωτοβουλίες της HopeGenesis, χάρη στην οποία έχουν γεννηθεί και πρόκειται να γεννηθούν άμεσα συνολικά 894 μωρά σε περιοχές που δεν καταγράφονταν γεννήσεις.
Συνολικά έχουν ωφεληθεί περισσότερες από 900 οικογένειες, που διαμένουν σε 450 απομακρυσμένες περιοχές της επικράτειας.
Παιδικοί σταθμοί και προγράμματα υποτροφιών για σπουδές
Δεν είναι τυχαίο το ότι η παροχή δωρεάν ιατρικής φροντίδας κατά τη διάρκεια της κύησης και δωρεάν τοκετού σε 25 Ιατρικά Κέντρα της επικράτειας συνδυάζεται σε απομονωμένες περιοχές της χώρας μας με την ίδρυση και την λειτουργία παιδικών σταθμών. Κι αυτό επειδή η μεγάλη πρόκληση με την οποία έρχεται αντιμέτωπο ένα ζευγάρι - εάν δεν ζουν οι γονείς του ή αν δεν είναι σε καλή κατάσταση υγείας - εστιάζεται στο πού θα αφήσουν το παιδί για να επιστρέψουν στην εργασία τους. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για τον 6ο παιδικό σταθμό στην ακριτική Κάσο, ενώ στο πρόγραμμα υπάρχει η δημιουργία άλλων 6 παιδικών σταθμών ώστε να φτάσουν τους 12.
Η υποστήριξη των παιδιών που γεννιούνται τις πιο απομακρυσμένες περιοχές στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, πρόκειται στο μέλλον να συμπληρωθεί με ένα πρόγραμμα υποτροφιών, που θα παρέχει την δυνατότητα στις μαθήτριες και τους μαθητές της Γ' λυκείου, να σπουδάσουν και να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους, ώστε να μην φύγουν στο εξωτερικό, να φέρουν νέες ιδέες στον τόπο τους, να στηρίξουν επιχειρηματικά πρότζεκτ και να «αιμοδοτήσουν» τη νέα επιχειρηματική άνθιση περιοχών της περιφέρειας.
