Μέτρα που είτε σχεδιάζει να αξιοποιήσει η χώρα μας, είτε αφορούν τη «γειτονιά» της εντός της Ευρώπης, περιλαμβάνει η εργαλειοθήκη που ανακοίνωσε χθες η Κομισιόν, για τη μείωση του ενεργειακού κόστους. Στην εργαλειοθήκη οι Βρυξέλλες περιλαμβάνουν νέες και υφιστάμενες δράσεις, με σκοπό να εξασφαλιστεί άμεση και ουσιαστική ελάφρυνση στους βιομηχανικούς και οικιακούς καταναλωτές.
Στην ανακοίνωσή της, η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι το ενεργειακό κόστος στην Ευρώπη χρήζει παρέμβασης, καθώς παραμένει σε υψηλά επίπεδα. «Οι τιμές ενέργειας στην Ευρώπη παραμένουν υπερβολικά υψηλές σε σύγκριση με εκείνες των ανταγωνιστών μας, γεγονός που ενέχει τον κίνδυνο να πλήξει την ανταγωνιστικότητα των μεγάλων βιομηχανικών παικτών και της οικονομίας μας συνολικά, καθώς και την ποιότητα ζωής των πολιτών μας», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Για αυτό τον λόγο, υποστηρίζει πως πρέπει το ενεργειακό κόστος να μειωθεί επειγόντως. Έτσι, σχεδιάζει να συνεργαστεί στενά με τα κράτη-μέλη, ώστε τα συγκεκριμένα εργαλεία να φέρουν άμεσα και απτά αποτελέσματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Τα 7 εργαλεία
1. Ενίσχυση της χρήσης του Πλαισίου Κρατικών Ενισχύσεων (CISAF)
Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως το αναθεωρημένο πλαίσιο, το οποίο επιτρέπει τη στήριξη των ενεργοβόρων βιομηχανιών μέσω μέτρων ανακούφισης των τιμών και ενίσχυσης της απανθρακοποίησης. Σε αυτό το πλαίσιο, θα παράσχει περαιτέρω οδηγίες πριν από το τέλος του έτους, για τον σχεδιασμό εθνικών προγραμμάτων.
Υπενθυμίζεται ότι το Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων αποτελεί μία από τις φόρμουλες που εξετάζει η κυβέρνηση, για την πρόσκαιρη ανακούφιση των εγχώριων μεγάλων βιομηχανιών καθώς και των άλλων παραγωγικών επιχειρήσεων. Μέσω του CISAF, μπορεί να στηριχθεί έως το 50% της κατανάλωσης, ώστε η τιμή μετά την επιδότηση θα μπορεί να είναι μειωμένη κατά 50% σε σχέση με το χονδρεμπορικό κόστος, χωρίς να αποκλιμακώνεται κάτω από τα 50 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
2. Επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων
Σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, οι αργές διαδικασίες αδειοδότησης εμποδίζουν την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών, της αποθήκευσης και των δικτύων. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν άμεσα τις ευκαιρίες που προσφέρει η αναθεωρημένη Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ενώ θα προτείνει νέα μέτρα για την απλούστευση των διαδικασιών μέσω του «Πακέτου για τα Δίκτυα» (Grids Package) πριν από το τέλος του έτους.
Όσον αφορά το Grids Package, πρόθεση του ΥΠΕΝ είναι να ενσωματωθούν σε αυτό παρεμβάσεις οι οποίες θα περιορίσουν το «ενεργειακό τείχος» εντός της ΕΕ, το οποίο έχει ως συνέπεια συχνά η Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη να έχει πολλαπλάσιες χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας από την υπόλοιπη Γηραιά Ήπειρο. Μεταξύ αυτών των προτάσεων, τις οποίες έχει επίσης εισηγηθεί ο ACER, είναι να αξιοποιηθούν τεχνολογίες που με μικρές επενδύσεις μπορούν να ενισχύσουν τις διασυνοριακές ροές.
Επίσης, αίτημα της χώρας μας είναι κατά τον σχεδιασμό των νέων διασυνοριακών διασυνδέσεων, να τίθενται ως προτεραιότητες τόσο η άρση τοπικών συμφορήσεων, όσο και η σύγκλιση των τιμών ανάμεσα στις διάφορες περιφέρειες της Ευρώπης.
3. Ενίσχυση των διασυνδέσεων και των εθνικών δικτύων
Σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, οι διασυνδέσεις μεταξύ χωρών και τα εγχώρια δίκτυα είναι κρίσιμα για την πρόσβαση σε ενέργεια με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει σύντομα νέα μέτρα στο πλαίσιο του «Grids Package» και την πρωτοβουλία «Energy Highways», όπως ανακοίνωσε η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την αντιμετώπιση 8 βασικών σημείων συμφόρησης στην Ενεργειακή Ένωση.
Πρόκειται για ένα τομέα ιδιαίτερου ελληνικού ενδιαφέροντος, με δεδομένο κατ΄αρχάς ότι στα 8 βασικά σημεία συμφόρησης περιλαμβάνεται η άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, η οποία θα επιτευχθεί με το Great Sea Interconnector. Παράλληλα, το ενισχυμένο ειδικό βάρος που αποκτούν οι διασυνοριακές διασυνδέσεις δημιουργεί νέες προοπτικές για νέες υποδομές που θα άρουν την ενεργειακή «νησιδοποίηση» της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και η οποία ευθύνεται σε πολλές περιπτώσεις για τις υψηλές τιμές ηλεκτρισμού στη «γειτονιά» μας.
4. Διαφοροποίηση των προμηθειών ενέργειας
Οι Βρυξέλλες επισημαίνουν ότι η ΕΕ πρέπει να αξιοποιήσει τη δύναμη της ενιαίας αγοράς για να εξασφαλίσει τις καλύτερες δυνατές συμφωνίες προμήθειας. Η περαιτέρω διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου, με αξιόπιστους εταίρους όπως οι ΗΠΑ, η Νορβηγία και το Κατάρ, είναι κρίσιμη για το ενεργειακό κόστος. Η Κομισιόν βάζει στο κάδρο ειδικά τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, προγραμματίζοντας μία πολιτική διαδικασία συγκέντρωσης της ζήτησης φυσικού αερίου από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
5. Μείωση της φορολογίας στην ενέργεια
Με βάση την Κομισιόν η φορολογία, ιδιαίτερα στην ηλεκτρική ενέργεια, αποτελεί σημαντικό παράγοντα διατήρησης υψηλών τιμών, αντιπροσωπεύοντας έως και το ένα τρίτο του λογαριασμού. Η μείωσή της μπορεί να έχει άμεση και ουσιαστική επίδραση, ιδίως για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες και τους ευάλωτους καταναλωτές. Η Επιτροπή θα εκδώσει σύντομα συστάσεις και πρόσθετη υποστήριξη για τη μείωση της φορολογίας στους λογαριασμούς ενέργειας.
Στην περίπτωση της χώρας μας, τα φορολογικά βάση στους λογαριασμούς ηλεκτρισμού είναι μικρά (για παράδειγμα εφαρμόζεται ο χαμηλότερος συντελεστής ΦΠΑ). Ωστόσο, ελάφρυνση των λογαριασμών θα μπορούσε να επιτευχθεί με την απομάκρυνση των λεγόμενων «χρεώσεων υπέρ τρίτων», δηλαδή χρεώσεων που δεν έχουν σχέση με την ενέργεια. Σε αυτό το πλαίσιο, πρόσφατα ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ) επανέφερε το αίτημα για απεμπλοκή των παρόχων από την είσπραξη του τέλους ΕΡΤ, κατά την τοποθέτησή του στο σχέδιο νόμου για τον Εκσυγχρονισμό του νομικού της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης.
6. Αξιοποίηση των Ταμείων Συνοχής της ΕΕ
Τα κράτη μέλη καλούνται από τις Βρυξέλλες να επενδύσουν σε εθνικά δίκτυα και υποδομές αποθήκευσης ενέργειας, αξιοποιώντας το νέο πλαίσιο αναθεώρησης μεσοπρόθεσμων προγραμμάτων. Η Επιτροπή θα παρέχει υποστήριξη για τη δημιουργία προσαρμοσμένων λύσεων για τη χρήση αδιάθετων κονδυλίων.
7. Ενίσχυση συνεργασίας με χρηματοπιστωτικούς φορείς
Οι Βρυξέλλες επισημαίνουν πως τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν τη βιομηχανία να συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και τις εθνικές τράπεζες, για χρηματοδότηση μηχανισμών μείωσης του ρίσκου, όπως τα διμερή συμβόλαια (PPAs). Η Επιτροπή και η ΕΤΕπ έχουν ήδη εγκαινιάσει πιλοτικό πρόγραμμα ύψους 500 εκατ. ευρώ για την προώθηση των PPAs.
