Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι στενά συνδεδεμένος με την διατροφή που επηρεάζει τις διακυμάνσεις των τιμών της γλυκόζης στο αίμα. Η καλή ρύθμιση του διαβήτη και η πρόληψη των σοβαρών επιπλοκών στηρίζεται στην τήρηση των σωστών συμβουλών διατροφής. Στη διεθνή Ομάδα των ειδικών που χαράσσει τις κατευθυντήριες οδηγίες η πατρίδα μας πρωτοστατεί, με τον Διευθυντή του Διαιτολογικού Τμήματος του Λαϊκού νοσοκομείου και Υπεύθυνο Επικοινωνίας της Διεθνούς Επιστημονικής Ομάδας Μελέτης για τη διατροφή στον Διαβήτη (DNSG), Χαρίλαο Δημοσθενόπουλο να παρουσιάζει πολύτιμα ευρήματα από ελληνική μελέτη, με ασθενείς με διαβήτη τύπου 2.
Τι ακριβώς κάνει αυτή η διεθνής επιστημονική Ομάδα;
Το DNSG (Diabetes and NutritionStudyGroup) είναι μια διεθνής επιστημονική ομάδα που ασχολείται με τη μελέτη της σχέσης διατροφής και σακχαρώδη διαβήτη και η οποία ξεκίνησε ως μία ομάδα εργασίας. Από το 1982, η Ομάδα Μελέτης Διαβήτη και Διατροφής (DNSG) πραγματοποιεί σχεδόν κάθε χρόνο, με λίγες εξαιρέσεις, την ετήσια συνάντησή της με στόχο την καλύτερη επιστημονική ανταλλαγή σύγχρονων δεδομένων σχετικά με τις κλινικές και μεταβολικές επιδράσεις της διατροφής σε σχέση με τον διαβήτη. Η ομάδα περιλαμβάνει πάνω από 100 τακτικά μέλη που είναι παγκοσμίου φήμης ειδικοί στους αντίστοιχους τομείς της διατροφής και του διαβήτη αλλά και φοιτητές και άλλοι επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με το διαβήτη. Οι στόχοι της ομάδας μας (του DNSG) είναι:
α) Να προωθήσει την επιδημιολογική, κλινική και βασική έρευνα σε σχέση με τη διατροφή, τον μεταβολισμό, τον διαβήτη και τις συνοδές παθήσεις του.
β) Να ενισχύσει την επιστημονική διεπιστημονική ανταλλαγή μεταξύ επαγγελματιών που ενδιαφέρονται για τις κλινικές και μεταβολικές επιδράσεις της διατροφής σε σχέση με τον διαβήτη και την πρόληψή του.
γ) Να διευκολύνει την εφαρμογή κατάλληλης διαιτητικής θεραπείας σε άτομα με διαβήτη.
δ) Να καθορίσει τεκμηριωμένες διατροφικές κατευθυντήριες οδηγίες για την πρόληψη και τη θεραπεία του διαβήτη.
ε) Να παράξει κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τη διαιτολογική θεραπεία του διαβήτη. Η επίσημη σελίδα του DNSG, όπου οι αναγνώστες μπορούν να βρουν περισσότερες πληροφορίες είναι ΕΔΩ.
Ποια θέματα σας απασχολούν όταν οργανώνετε επιστημονικά συμπόσια;
Η ομάδα μας διοργανώνει ετήσια διεθνή συμπόσια, που συγκεντρώνουν κλινικούς γιατρούς, διαιτολόγους, ερευνητές και άλλους επαγγελματίες, με στόχο την παρουσίαση και αλληλοενημέρωση για τις τελευταίες εξελίξεις στη διατροφή και τον διαβήτη. Η επιστημονική ατζέντα περιλαμβάνει θέματα όπως: υδατάνθρακες, διατροφικά πρότυπα όπως είναι η μεσογειακή διατροφή, γλυκαιμικός δείκτης, υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, γλυκαντικά, εξατομικευμένη διατροφή, μικροβίωμα (το δεύτερο μας γονιδίωμα), τεχνολογία στο διαβήτη κ.ά.
Στο τελευταίο συμπόσιο στον Καναδά παρουσιάσατε μια ελληνική μελέτη από το Λαϊκό νοσοκομείο. Ποια ήταν τα ευρήματα;
Στα πλαίσια του συμποσίου παρουσιάσαμε δεδομένα από μελέτη σχετικά με τη διατροφική πρόσληψη ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, που παρακολουθούνται στο Διαβητολογικό Εξωτερικό Ιατρείο του ΓΝΑ Λαϊκό σε σχέση και σύγκριση με τις κατευθυντήριες διατροφικές οδηγίες του DNSG. Η μελέτη έδειξε ότι τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη κατανάλωναν υψηλά επίπεδα λίπους (κυρίως από το ελαιόλαδο αλλά και τα γαλακτοκομικά), και χαμηλά επίπεδα ζάχαρης αλλά και φυτικών ινών, σε σχέση με τις οδηγίες. Οι μισοί εθελοντές που συμμετείχαν στη μελέτη ήταν παχύσαρκοι και 4 στους 10 υπέρβαροι. Η μέση ενεργειακή πρόσληψη διαμορφωνόταν στα 2.336 kcal.
Οι υδατάνθρακες κάλυπταν κατά μέσο όρο το 33,3% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης, οι πρωτεΐνες το 14,6% και τα λιπαρά το 52,4%. Η μέση ενεργειακή πρόσληψη των συμμετεχόντων σε κορεσμένα λιπαρά και σάκχαρα διέφερε σημαντικά από τις συστάσεις, με τη μέση πρόσληψη των κορεσμένων λιπαρών οξέων να είναι υψηλότερη (12,9%) και των σακχάρων χαμηλότερη (4,9%). Τέλος, η μέση πρόσληψη σε γραμμάρια για τις φυτικές ίνες ήταν 24,2 γρ. διαφέροντας σημαντικά από τη σύσταση των 35 γρ.
Αναλύοντας αυτά τα αποτελέσματα φαίνεται πως οι ασθενείς της μελέτης έχουν εστιάσει στη μείωση των υδατανθράκων και έχουν συμμορφωθεί ως προς τον περιορισμό των σακχάρων. Η μείωση ωστόσο, των υδατανθράκων, πιθανώς έχει οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και χαμηλής περιεκτικότητας σε ίνες. Είναι ύψιστης, λοιπόν σημασίας οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 να λαμβάνουν διαιτολογική καθοδήγηση, προκειμένου οποιαδήποτε σύσταση να μεταφέρεται με τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η υιοθέτηση μιας συνολικά ποιοτικής διατροφής.
Πείτε μας λίγα λόγια για την ιστορία της Ομάδας
Το DNSG ιδρύθηκε το 1984, με πρώτους πρόεδρους του τον JimMann (1984–1989) και μετά τον Έλληνα Βασίλειο Καραμάνο με στόχο να γίνεται ανταλλαγή απόψεων και ερευνητικών δεδομένων πάνω σε θέματα που αφορούν το ρόλο της διατροφής στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη. Στις πρώτες θητείες, ως Πρόεδροι, Αντιπρόεδροι και Γραμματείς αναφέρονται προσωπικότητες όπως ο Arnold Gries, η Monika Toeller και ο Βασίλης Καραμάνος.
Συνεπώς ελληνική σφραγίδα έχει η διεθνής Ομάδα από την αρχή, έτσι δεν είναι;
Η ελληνική συμμετοχή στο DNSG ήταν από τα πρώτα χρόνια και συνεχίζει να είναι σημαντική, ιδιαίτερα μέσω διακεκριμένων ερευνητών και επιστημόνων που έχουν αναλάβει ενεργούς ρόλους στα συμβούλια, στην οργάνωση και στα επιστημονικά συνέδρια της ομάδας. Κάποιοι από τους επιστήμονες που έχουν διατελέσει μέλη συμβουλίων ήταν ο Βασίλειος Καραμάνος, ο Πάρης Χριστακόπουλος, ο Αθανάσιος Κοφίνης και ο Νίκος Κατσιλάμπρος, που δημιούργησε το διαιτολογικό Ιατρείο στο Λαϊκό νοσοκομείο.
Η ελληνική συμμετοχή στον DNSG συμβάλλει σημαντικά στην προώθηση της επιστημονικής γνώσης γύρω από τη διατροφή και τον διαβήτη, και ενισχύει τη συνεργασία με διεθνείς φορείς στον τομέα αυτόν. Μέσα στην ομάδα είμαστε τρεις Έλληνες επιστήμονες, με τον Κωνσταντίνο Μακρυλάκη και την Αναστασία Θανοπούλου που από κοινού διοργανώσαμε το 39ο Διεθνές Συνέδριο DNSG στην Αθήνα το 2022.
Ποια νέα δεδομένα παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο 42ο Συμπόσιο του DNSG, στον Καναδά;
Κατά τη διάρκεια του συμποσίου ο Ισπανός Καθηγητής Jordi Salas Salvadó παρουσίασε νέα δεδομένα για τα καρδιαγγειακά αποτελέσματα της μελέτης PREDIMED Plus, που αποτελεί μία μεγάλη μελέτη παρέμβασης η οποία συνδυάζει τη μεσογειακή δίαιτα περιορισμένων θερμίδων με τη σωματική άσκηση στο πλαίσιο εντατικού τρόπου ζωής. Επίσης, παρουσιάστηκαν μελέτες για εξειδικευμένα διατροφικά σκευάσματα και υποκατάστατα γευμάτων για τη ρύθμιση της γλυκόζης και τα τελευταία δεδομένα από την άλλη μεγάλη μελέτη Direct και τον Mike Lean για το ρόλο των χαμηλών σε υδατάνθρακες διαιτών στην υποστροφή του σακχαρώδους διαβήτη.
Επίσης μιλήσαμε για τη διαχείριση της μεταγευματικής γλυκαιμίας και τις δυνατότητες της συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης ακόμα και σε μη διαβητικά άτομα, τις ψηφιακές στρατηγικές για την εφαρμογή διατροφικών οδηγιών, όπως το πρόγραμμα της Διατροφής Portfolio και την εκπαίδευση για τον γλυκαιμικό δείκτη, τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για την ανάλυση διατροφικών προτύπων και την πρόοδο στην ανάπτυξη φορητών συστημάτων για μη επεμβατική παρακολούθηση γλυκόζης με χρήση AI.
Το συμπόσιο έκλεισε με μία ειδική συνεδρία όπου ο Jeffrey Mechanick παρουσίασε την πιο πρόσφατη ενημέρωση για τις διατροφικές οδηγίες στον διαβήτη που συντάχθηκαν και δημοσιεύτηκαν το 2023 και τώρα επικαιροποιούνται, με στόχο την έκδοση οδηγιών και για την πρόληψη του σακχαρώδους διαβήτη.
