Ακόμα μία χρονιά φεύγει και παίρνει μαζί της μία πληθώρα από πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις που σημάδεψαν ανεξίτηλα το 2025. Φυσικά, σε πρώτο πλάνο παρέμεινε και η τεχνολογία που μεταμορφώνει με ασύλληπτες ταχύτητες την καθημερινότητα, με την τεχνητή νοημοσύνη να φέρνει επανάσταση σε όλους τους κλάδους, από την απασχόληση και την εκπαίδευση, μέχρι την υγεία και τους κανόνες που ορίζουν το παγκόσμιο εμπόριο.
Βέβαια, υπάρχουν φορές που η καινοτομία τρέχει παραπάνω απ' όσο πρέπει και καταλήγει είτε να παραδίδει προϊόντα και υπηρεσίες με τεράστιες αστοχίες, είτε να υπόσχεται ανέφικτα πράγματα, είτε να γίνεται αντικείμενο χλευασμού. Καμιά φορά και τα τρία μαζί.
Η ετήσια λίστα του το MIT Technology Review -το διμηνιαίο περιοδικό που εκδίδει το διάσημο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης- με τις μεγαλύτερες αποτυχίες και φιάσκο της χρονιάς σε όλους τους τομείς της τεχνολογίας, συνέλεξε τα 8 κλασικότερα παραδείγματα αυτής της χρονιάς, τα «flops» που έγραψαν ιστορία για όλους τους λάθος λόγους.
Η φετινή χρονιά ξεχώρισε ιδιαίτερα, αφού ήταν εκείνη που ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στην εξουσία και χρησιμοποίησε την εκτελεστική του δύναμη για να αναδιαμορφώσει την τύχη ολόκληρων τομέων, από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι τα κρυπτονομίσματα.
Όπως σημειώνει το MIT, «η καταστροφή ξεκίνησε πριν από την ορκωμοσία του, όταν ο εκλεγμένος πρόεδρος διέθεσε στην αγορά το δικό του memecoin, $TRUMP, σε μια ξεδιάντροπη πράξη εμπορικής εκμετάλλευσης», η οποία φυσικά βρήκε περίοπτη θέση στη λίστα...
«Μας αρέσει να πιστεύουμε ότι υπάρχει ένα μάθημα σε κάθε τεχνολογική ατυχία. Αλλά όταν η τεχνολογία εξαρτάται από την εξουσία, μερικές φορές το συμπέρασμα είναι απλό: θα ήταν καλύτερο να μένει μακριά της» τονίζει το MIT.
NEO: Ρομπότ για το σπίτι
Φανταστείτε έναν μπάτλερ φτιαγμένο από μέταλλο που γεμίζει το πλυντήριο πιάτων και ανοίγει την πόρτα. Είναι ένα όνειρο βγαλμένο κατευθείαν από την επιστημονική φαντασία. Και θα παραμείνει εκεί - τουλάχιστον για λίγο.
Αυτό ήταν το ξεκαρδιστικό και απογοητευτικό συμπέρασμα από τις πρώτες κριτικές για το NEO, ένα ανθρωποειδές ρομπότ 28 κιλών, του οποίου ο κατασκευαστής ισχυρίζεται ότι θα «χειριστεί αξιόπιστα οποιαδήποτε από τις δουλειές σας» όταν κυκλοφορήσει του χρόνου.
Όμως, όπως έμαθε ένας δημοσιογράφος της Wall Street Journal, το NEO χρειάστηκε δύο λεπτά για να διπλώσει ένα πουλόβερ και δεν μπορούσε να σπάσει ούτε ένα καρύδι. Όχι μόνο αυτό, αλλά το ρομπότ το χειριζόταν όλο αυτό το διάστημα ένα άτομο που φορούσε VR headset, σημειώνει το MIT.
Ενδιαφέρεστε ακόμα; Το Neo είναι διαθέσιμο για προπαραγγελία για 20.000 δολάρια από την νεοσύστατη εταιρεία 1X.
Τεχνητή Νοημοσύνη... Κόλακας
Λέγεται ότι το Σαν Φρανσίσκο είναι το κλασικό μέρος όπου κανείς δεν θα σας πει ποτέ αν η ιδέα που εμπνευστήκατε είναι στην πραγματικότητα κακή. Και το μεγαλύτερο προϊόν που βγήκε από την συγκεκριμένη περιοχή εδώ και μια δεκαετία - το ChatGPT - συχνά συμπεριφέρεται με ακριβώς τον ίδιο τρόπο.
Φέτος, η OpenAI κυκλοφόρησε ένα update το οποίο... χάιδευε αυτιά, αφού έλεγε στους χρήστες ότι οι καθημερινές τους ερωτήσεις είναι εξαιρετικά εύστοχες. Αυτή η ηλεκτρονική στρατηγική του «yes man» δεν είναι τυχαία. Eίναι μια στρατηγική προϊόντος. Σε πολλούς ανθρώπους αρέσει η κολακεία.
Ωστόσο, είναι και ανειλικρινής και επικίνδυνη, όπως σημειώνει το MIT. Τα chatbot έχουν επιδείξε την... προθυμία να ενδίδουν στις αυταπάτες και τις χειρότερες παρορμήσεις των χρηστών, μέχρι και την αυτοκτονία.
Τον Απρίλιο, η OpenAI αναγνώρισε το πρόβλημα όταν η εταιρεία απέσυρε το update ενός μοντέλου του οποίου η εξαιρετικά ευχάριστη προσωπικότητα, όπως ανέφερε η εταιρεία, είχε παρενέργειες όπως «τροφοδότηση θυμού, παρότρυνση για παρορμητικές ενέργειες ή ενίσχυση αρνητικών συναισθημάτων».
Η εταιρεία που βρήκε τον «ανταρόλυκο»
Όταν λες ένα ψέμα, φρόντισε να είναι όσο μεγαλύτερο γίνεται. Και αν μπορείς, κάνε το παιχνιδιάρικο και βάλτου μυτερά αυτιά. Και κάνε το άσπρο. Πολύ άσπρο.
Αυτό έκανε η εταιρεία βιοτεχνολογίας από το Τέξας, Colossal Biosciences, όταν αποκάλυψε τρία "χιονόλευκα" ζώα που ισχυρίστηκε ότι ήταν πραγματικοί ανταρόλυκοι, οι οποίοι είχαν εξαφανιστεί πριν από περισσότερες από 10 χιλιετίες.
Βεβαίως, αυτοί οι γενετικά τροποποιημένοι γκρίζοι λύκοι ήταν εντυπωσιακά κατορθώματα μηχανικής. Είχαν γίνει λευκοί μέσω μιας γενετικής μετάλλαξης και μάλιστα είχαν μέχρι ορισμένα αντιγραμμένα κομμάτια DNA από παλιά οστά αντερόλυκων. Αλλά «δεν είναι ανταρόλυκοι», σύμφωνα με τους ειδικούς της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN).
Η διαφημιστική εκστρατεία της Colossal θα μπορούσε να βλάψει πραγματικά απειλούμενα είδη, όπως ανέφερε η IUCN.
Η παρουσίαση του «de-extinction» ως «μιας έτοιμης προς χρήση λύσης διατήρησης», αναφέρει η IUCN, «κινδυνεύει να αποσπάσει την προσοχή από την πιο επείγουσα ανάγκη διασφάλισης λειτουργικών και υγιών οικοσυστημάτων».
H Colossal από την πλευρά της, υποστηρίζει την καινοτομία της. «Είναι ανταρόλυκοι, τελεία και παύλα».
Ο πολιτικός διωγμός του mRNA
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας covid-19, οι ΗΠΑ στοιχημάτησαν υπέρ των εμβολίων mRNA - και η νέα τεχνολογία ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ.
Ωστόσο, τώρα που οι κορυφαίες υπηρεσίες υγείας της Αμερικής ηγούνται από τον φανατικό αντιεμβολιαστή Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ, το "mRNA" έχει μετατραπεί σε πολιτική συκοφαντία, σημειώνει το MIT.
Τον Αύγουστο, ο Κένεντι ακύρωσε απότομα εκατοντάδες εκατομμύρια σε συμβόλαια για εμβόλια επόμενης γενιάς. Και ο κατασκευαστής εμβολίων Moderna -κάποτε πρωταθλητής του κλάδου- βλέπει τη μετοχή του να μειώνεται περισσότερο από 90% από την κορύφωση του Covid.
Σύμφωνα με την λίστα του MIT, αυτός ο διογμός που στοχεύει σε ένα βασικό μόριο της ζωής (το σώμα μας είναι γεμάτο mRNA) δεν είναι απλώς παράξενος. Θα μπορούσε να επιβραδύνει άλλα φάρμακα που βασίζονται στο mRNA, όπως οι θεραπείες για τον καρκίνο και η γονιδιακή επεξεργασία για σπάνιες ασθένειες.
Τον Αύγουστο, μια ομάδα επενδυτών αντεπιτέθηκε, λέγοντας: «Η αντιεπιστημονική και λανθασμένη δυσφήμιση της τεχνολογίας mRNA από τον Κένεντι και η ακύρωση επιχορηγήσεων είναι η επιτομή του ανθρώπου που βγάζει τα μάτια του με τα ίδια του τα χέρια».
Γροιλανδική Wikipedia
Η Wikipedia έχει εκδόσεις σε 340 γλώσσες. Αλλά από φέτος, υπάρχει μία λιγότερη: η Wikipedia στα γροιλανδικά δεν υπάρχει πια.
Μόνο περίπου 60.000 άνθρωποι μιλούν τη γλώσσα των Ινουίτ. Και ελάχιστοι από αυτούς νοιάστηκαν ποτέ ιδιαίτερα για την ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια. Ως αποτέλεσμα, πολλές από τις καταχωρίσεις ήταν onine μεταφράσεις γεμάτες λάθη, ανακρίβειες και ανοησίες.
Ίσως δεν θα έπρεπε να αποτελεί πρόβλημα ένας ιστότοπος με μηδέν επισκεψιμότητα. Ωστόσο, η ύπαρξή του δημιούργησε τον κίνδυνο ενός «καταστροφικού φαύλου κύκλου» για την απειλούμενη γλώσσα.
Τον Σεπτέμβριο, οι διαχειριστές ψήφισαν να κλείσουν τη γροιλανδική Wikipedia, επικαλούμενοι πιθανή «βλάβη στη γροιλανδική γλώσσα».
Tesla Cybertruck
«Υπάρχει λόγος που αργήσαμε να εκφράσουμε το μίσος μας για το Cybertruck του Έλον Μασκ», αναφέρει το MIT. Αυτό συνέβη επειδή πριν από 12 μήνες, το «πολύγωνο της αντιπαράθεσης» ήταν το νούμερο 1 ηλεκτρικό pickup σε πωλήσεις στις ΗΠΑ. Οπότε, μπορούσε ίσως να καταλήξει μία επιτυχία.
«Όχι» ξεκαθαρίζει το άρθρο, αφού όπως σημειώνει η Tesla είναι αναμένεται να πουλήσει μόνο περίπου 20.000 μοντέλα φέτος, περίπου τα μισά από ολόκληρο το προηγούμενο έτος. Και ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος είναι ότι ολόκληρη η κατηγορία των pickup ηλεκτρικών οχημάτων δυσκολεύεται παρά πολύ να κερδίσει την αγορά. Μόλις αυτόν τον μήνα, η Ford αποφάσισε να καταργήσει το δικό της φορτηγό ηλεκτρικών οχημάτων, το F-150 Lightning.
Με τα απούλητα αποθέματα να αυξάνονται, ο Μασκ άρχισε να πουλάει Cybertrucks ως οχήματα στόλου σε άλλες επιχειρήσεις του, όπως η SpaceX.
Το memecoin του Τραμπ
Ο Ντόναλντ Τραμπ λάνσαρε ένα ψηφιακό νόμισμα που ονομάζεται $TRUMP λίγες μέρες πριν από την ορκωμοσία του το 2025, συνοδευόμενο από ένα λογότυπο που έδειχνε τη στάση του «Fight, fight, fight» να υψώνει τη γροθιά του.
Αυτό ήταν ένα memecoin, ή «shitcoin», όπως το χαρακτηρίζει το ΜΙΤ, καθώς δεν πρόκειται για πραγματικά χρήματα. Τα memecoins μοιάζουν περισσότερο με εμπορεύματα - συλλεκτικά αντικείμενα σχεδιασμένα να αγοράζονται και να πωλούνται, συνήθως έναντι ζημίας. Πράγματι, έχουν παρομοιαστεί με μια συναινετική απάτη στην οποία ο εκδότης ενός νομίσματος μπορεί να βγάλει πολλά χρήματα ενώ οι αγοραστές υφίστανται ζημίες.
Ο Λευκός Οίκος αναφέρει ότι δεν υπάρχει τίποτα κακό. «Το αμερικανικό κοινό πιστεύει ότι είναι παράλογο για οποιονδήποτε να υπονοεί ότι αυτός ο πρόεδρος επωφελείται από την προεδρία», δήλωσε η εκπρόσωπος Καρολάιν Λίβιτ τον Μάιο.
«Ουδέτερο ως προς τον άνθρακα» Apple Watch
Το 2023, η Apple ανακοίνωσε το «πρώτο προϊόν της ουδέτερο ως προς τον άνθρακα», ένα ρολόι με «μηδενικές καθαρές εκπομπές». Θα το πετύχαινε αυτό χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένα υλικά και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διατηρώντας τα δάση ή φυτεύοντας τεράστιες εκτάσεις ευκαλύπτων.
Οι επικριτές λένε ότι πρόκειται για «οικολογικό ξέπλυμα». Φέτος, δικηγόροι κατέθεσαν αγωγή στην Καλιφόρνια κατά της Apple για παραπλανητική διαφήμιση, ενώ στη Γερμανία, ένα δικαστήριο αποφάσισε ότι η εταιρεία δεν μπορεί να διαφημίσει προϊόντα ως ουδέτερα ως προς τον άνθρακα επειδή η «υποτιθέμενη αποθήκευση CO2 σε εμπορικές φυτείες ευκαλύπτου» δεν είναι κάτι σίγουρο.
Η ομάδα μάρκετινγκ της Apple υποχώρησε. Η συσκευασία για τα νεότερα ρολόγια της δεν αναφέρει πουθενά «ουδέτερο ως προς τον άνθρακα». Ωστόσο, η Apple πιστεύει ότι η νομική επιτήρηση είναι αντιπαραγωγική, υποστηρίζοντας ότι μπορεί μόνο να «αποθαρρύνει το είδος της αξιόπιστης εταιρικής δράσης για το κλίμα που χρειάζεται ο κόσμος».
