Η εναρμόνιση των ορίων έκθεσης του κοινού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (EMF) από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας με βάση τα διεθνή στάνταρ, περιλαμβάνεται στο νέο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με τίτλο: «Ψηφιακή ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και λοιπές διατάξεις». Η εναρμόνιση των ορίων έκθεσης στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία έχει ως στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη των δικτύων κινητής τηλεφωνίας, ιδίως του 5G, στη χώρα και πραγματοποιείται , όπως επισημαίνουν οι πάροχοι μετά την τελική γνωμοδότηση Επιτροπής SCHEER στην οποία επιβεβαιώνεται η απουσία αποδεικτικών στοιχείων για δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία.
Να θυμίσουμε ότι με τον ν. 4635/2019 η χώρα μας καθόρισε χαμηλότερα όρια EMF, σε σχέση με τα οριζόμενα στις διεθνείς συστάσεις, 30% γενικά και 40% σε περίπτωση εγκατάστασης κεραίας σε απόσταση μέχρι 300 μέτρων από την περίμετρο κτιριακών εγκαταστάσεων βρεφονηπιακών σταθμών, σχολείων, γηροκομείων και νοσοκομείων. Σύμφωνα με τον τηλεπικοινωνιακό κλάδο δε, η διατήρηση των περιορισμών αυτών σήμερα στερείται τεχνικής και νομικής βάσης, καθώς στηρίζεται σε πρότερες πολιτικές αποφάσεις και μόνο, αντιβαίνοντας στην πλέον σύγχρονη επιστημονική θεώρηση και οδηγώντας σε περιττούς φραγμούς στην ανάπτυξη κρίσιμων υποδομών.
Οι χώρες που έχουν εναρμονιστεί με τα όρια
Δεδομένου αυτού δε, η χώρα συγκαταλέγεται στη μειοψηφία των χωρών στην ΕΕ που δεν έχουν υιοθετήσει ακόμα τα συνιστώμενα όρια έκθεσης του πληθυσμού στα Η/Μ πεδία (Electromagnetic Fields, EMF), σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες ασφαλείας που εκδίδει η αρμόδια Διεθνής Επιτροπή για την Προστασία από τη Μη Ιοντίζουσα Ακτινοβολία (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection - ICNIRP), οι οποίες επικαιροποιήθηκαν τον Μάρτιο του 2020.
Για την ακρίβεια η πλειονότητα των ψηφιακά προηγμένων χωρών της Ε.Ε., όπως Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Δανία, Σουηδία, Νορβηγία, Φινλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν εναρμονιστεί εξ αρχής με τα προτεινόμενα όρια, ενώ άλλες χώρες τα υιοθέτησαν στην πορεία (πχ. Τσεχία το 2000, Εσθονία το 2002, Ουγγαρία το 2003, Σλοβακία το 2004, Ρουμανία το 2006, Πολωνία & Λιθουανία το 2020).
Βελτίωση της κάλυψης
Σύμφωνα με τους παρόχους η εναρμόνιση των ορίων EMF με τα διεθνώς συνιστώμενα όρια είναι προϋπόθεση για την πλήρη αξιοποίηση του φάσματος ραδιοσυχνοτήτων 5G και τη φυσική εξέλιξη των υφιστάμενων δικτύων 5G σε πλήρως αυτόνομα δίκτυα 5G (5G Standalone-5G SA), οδηγώντας την Ελλάδα πιο κοντά στον Ευρωπαϊκό στόχο για μια Κοινωνία των Gigabit.
Παράλληλα η εναρμόνιση θα επιταχύνει την ανάπτυξη «πράσινων» δικτύων με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Κι αυτό γιατί τα δίκτυα 5G είναι ενεργειακά αποδοτικά δίκτυα, καθώς η μεταφορά data απαιτεί έως και 90% λιγότερη ενέργεια σύμφωνα με μελέτη Nokia. Η μη εναρμόνιση των ορίων δε, οδηγεί σε αναγκαίους πρόσθετους σταθμούς βάσης - 50% περισσότεροι σταθμοί βάσης απαιτούνται στις αστικές περιοχές προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της γεωγραφικής και πληθυσμιακής κάλυψης - για την υλοποίηση των νέων υπηρεσιών 5G.
Πέρα από τα παραπάνω και σύμφωνα με άσκηση των παρόχων για indoor κάλυψη σε σύγκριση υφιστάμενων – συνιστώμενων ορίων, με τα νέα όρια της ICNIRP, η κάλυψη αναμένεται να βελτιωθεί κατά τουλάχιστον 120% στην Αθήνα και τουλάχιστον κατά 300% στη Θεσ/νίκη.
Να σημειωθεί ότι για την εναρμόνιση των ορίων έχει προηγηθεί η εκπόνηση ειδικής μελέτης – έκθεσης από εννιαμελή ειδική επιτροπή η οποία συγκροτήθηκε τον Αύγουστο του 2024 και στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι των υπουργείων Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Υγείας, Περιβάλλοντος και Εργασίας, της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, της SCHEER (Επιστημονική Επιτροπή για την Υγεία, το Περιβάλλον και τους Ανακύπτοντες Κινδύνους) και της επιστημονικής κοινότητας.
Σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας με τα ισχύοντα σήμερα όρια σε αρκετές περιπτώσεις το δίκτυο καταλήγει σε περιορισμένες δυνατότητες κάλυψης (ειδικά σε εσωτερικούς χώρους) και χωρητικότητας προς τους τελικούς χρήστες. Επιπλέον με βάση τα πορίσματα Διεθνών οργανισμών κι επιτροπών δεν έχουν αποδειχτεί αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.
Τι αναφέρουν οι διεθνείς οργανισμοί
Συγκεκριμένα σύμφωνα με την Διεθνή Επιτροπή Προστασίας από Μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP) «δεν υπάρχουν αποδείξεις αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία σε επίπεδα έκθεσης κάτω από τα όρια περιορισμού στις κατευθυντήριες γραμμές της ICNIRP (1998) και δεν υπάρχει καμία απόδειξη ενός μηχανισμού αλληλεπίδρασης που θα μπορούσε να προβλέψει ότι θα μπορούσαν να προκύψουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία λόγω της έκθεσης σε ραδιοσυχνότητες EMF κάτω από αυτά τα επίπεδα περιορισμού».
Βάσει του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) «αν και η βεβαιότητα των αποδεικτικών στοιχείων στους τομείς σε όλες τις μελέτες κυμαινόταν από πολύ χαμηλή έως χαμηλή, φάνηκε να υπάρχει σταθερή έλλειψη στοιχείων για συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης σε ραδιοσυχνότητες EMF και της γνωστικής λειτουργίας.
Τέλος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Υγεία, το περιβάλλον και τους ανακύπτοντες κινδύνους (SCHEER) αναφέρει σε σχετικό πόρισμα ότι «με βάση τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία, δεν εντόπισε μέτριο ή ισχυρό επίπεδο αποδεικτικών στοιχείων για δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία λόγω χρόνιας ή οξείας έκθεσης σε ραδιοσυχνότητες ΗΜΠ από την υφιστάμενη τεχνολογία σε επίπεδα κάτω από τα όρια που καθορίζονται στα παραρτήματα της σύστασης 1999/519/ΕΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 2013/35/ΕΕ».
Τα εναρμονισμένα όρια ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που συστήνει η ICNIRP δε, έχουν δοκιμαστεί εδώ και δύο δεκαετίες και αποδειχθεί ασφαλή για το κοινό, ακόμα και για ομάδες υψηλού κινδύνου.
