Την εκτίμηση ότι μειώνεται ο υπερβολικός ενθουσιασμός για την παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη όσο κατανοούμε τα εργαλεία και τους περιορισμούς της, εκφράζει ο Ελληνοαμερικανός καθηγητής Σπουδών Επικοινωνίας και Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Northwestern University, των ΗΠΑ, Νικ Διακόπουλος.
Σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τη δημοσιογράφο Κάτια Τσιμπλάκη ο κ. Διακόπουλος επισημαίνει ότι το «Το GPT-5 ήταν ένα έναυσμα αφύπνισης καθώς οι υπερβολικές προσδοκίες της OpenAI για την τεχνολογία δεν εκπληρώνονται πλήρως».
Ο καθηγητής ο οποίος έχει κάνει εκτεταμένη έρευνα στη δημοσιογραφία δεδομένων, την αλγοριθμική διαφάνεια και την επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην κοινωνία, μιλά για τη χρήση της σε μικρούς και μεγάλους δημοσιογραφικούς οργανισμούς. Ειδικότερα, επισημαίνει ότι η ΤΝ στη δημοσιογραφία είναι ένα εργαλείο για την ενίσχυση των δημοσιογράφων και την προώθηση των δημοσιογραφικών στόχων. «Όταν ισχυρά εργαλεία χρησιμοποιούνται υπεύθυνα, μπορούν να προωθήσουν τους στόχους της δημοκρατίας,» λέει χαρακτηριστικά.
Για το παγκόσμιο φαινόμενο των content mills, δηλαδή των εταιρειών Τεχνητής Νοημοσύνης που «αλέθουν» το πρωτογενές δημοσιογραφικό υλικό και το «επανασυσκευάζουν» στο κοινό χωρίς να αποδίδουν πνευματικά δικαιώματα, επισημαίνει ότι όλο και περισσότερες εταιρείες στις ΗΠΑ διαπραγματεύονται με εταιρείες TN προκειμένου να έχουν κάποια έσοδα από την αδειοδότηση του περιεχομένου τους. Επισημαίνει ωστόσο ότι η απάντηση έρχεται από τον ίδιο το δημοσιογράφο ο οποίος καλείται να δημιουργήσει περιεχόμενο καλύτερο από την ΤΝ. «Εξακολουθώ να απολαμβάνω μια πραγματικά έξυπνη ανάλυση από έναν ειδικευμένο δημοσιογράφο, και πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που η ΤΝ δεν μπορεί να αντικαταστήσει,» λέει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Διακόπουλος αναφέρεται επίσης και στην πρωτοβουλία της οποίας ηγείται για την υποστήριξη της υπεύθυνης υιοθέτησης της παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στη δημοσιογραφία μέσω της ιστοσελίδας https://generative-ai-newsroom.com/ αλλά και της δημιουργίας σχετικού ενημερωτικού δελτίου που εστιάζει στη λογοδοσία της: https://www.ai-accountability-review.com/ .
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του κ. Διακόπουλου:
-Σε ποιο βαθμό χρησιμοποιείται σήμερα η Τεχνητή Νοημοσύνη στη δημοσιογραφία και σε ποια είδη μέσων ενημέρωσης είναι πιο διαδεδομένη;
«Η τεχνητή νοημοσύνη είναι πανταχού παρούσα στην παραγωγή δημοσιογραφικού περιεχομένου. Χρησιμοποιείται στη συλλογή ειδήσεων, στη δημιουργία περιεχομένου και στη διανομή. Συχνά χρησιμοποιείται για να υποστηρίξει τους δημοσιογράφους στο έργο τους, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αυτοματοποίηση δραστηριοτήτων, όπως για παράδειγμα η απομαγνητοφώνηση ηχογραφημένων συνεντεύξεων. Τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν σε προσαρμοσμένα εργαλεία ΤΝ, αλλά και μικρότερες αίθουσες σύνταξης μπορούν να επωφεληθούν από την τεχνολογία, έστω και μόνο για βοήθεια σε διοικητικές εργασίες.»
-Μπορεί η χρήση της ΤΝ στη δημοσιογραφία να συμβάλει στην προώθηση της διαφάνειας και της δημοκρατίας; Σε ποιο βαθμό μπορούν να αυτοματοποιηθούν οι ειδήσεις μέσω της Τεχνητής Νοημοσύνης;
«Αντιλαμβάνομαι την Τεχνητή Νοημοσύνη στη δημοσιογραφία κυρίως ως εργαλείο που ενισχύει τους δημοσιογράφους και προάγει τους δημοσιογραφικούς στόχους. Όταν ισχυρά εργαλεία χρησιμοποιούνται υπεύθυνα, μπορούν να προωθήσουν τους στόχους της δημοκρατίας. Φυσικά, σήμερα όλοι έχουν πρόσβαση στην Τεχνητή Νοημοσύνη και αυτό δημιουργεί μια σειρά προκλήσεων. Για παράδειγμα, η παραπληροφόρηση αυξάνει την ανάγκη για περισσότερη επαλήθευση γεγονότων (fact-checking)».
-Η εξειδίκευσή σας αφορά στην αλγοριθμική λογοδοσία και τη διαφάνεια, την αυτοματοποίηση και τους αλγόριθμους στην παραγωγή ειδήσεων. Πώς εφαρμόζονται αυτά στη δημοσιογραφία και γιατί είναι σημαντικά;
«Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ένα ισχυρό εργαλείο που χρησιμοποιείται σε όλη την κοινωνία και σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα. Επειδή μπορεί να έχει πραγματικές συνέπειες και επιπτώσεις στη ζωή των ανθρώπων, από την εκπαίδευσή τους μέχρι την αναζήτηση εργασίας και είναι σημαντικό να μπορούμε να βρούμε τους υπεύθυνους όταν κάτι πάει στραβά. Οι δημοσιογράφοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας, καθώς ερευνούν τα συστήματα ΤΝ και προσπαθούν να αποκαλύψουν πώς ασκείται η δύναμη της Τεχνητής Νοημοσύνης στην κοινωνία».
-Πώς μπορούν τα ΜΜΕ να προστατευτούν από τα συστήματα ΤΝ που παίρνουν το περιεχόμενό τους, το αναδιατυπώνουν και το διανέμουν χωρίς να κάνουν αναφορά στα πνευματικά δικαιώματα;
«Βλέπουμε όλο και περισσότερες εταιρείες στις ΗΠΑ να διαπραγματεύονται με εταιρείες ΤΝ προκειμένου να λάβουν έσοδα από άδειες χρήσης του περιεχομένου τους. Μπορεί κανείς να προσπαθήσει να εμποδίσει τα συστήματα ΤΝ να έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενό του - και αυτό ίσως βοηθήσει ως έναν βαθμό - αλλά δεν θα αποτρέψει πλήρως το ζήτημα της κακής χρήσης. Επιπλέον, βλέπουμε ολοένα και περισσότερες νομικές (περί πνευματικών δικαιωμάτων) υποθέσεις εναντίον εταιρειών ΤΝ, και ήδη υπάρχουν κάποιες συμβιβαστικές λύσεις.
Κατά τη γνώμη μου, ο καλύτερος τρόπος για να προστατευθείς από την τεχνητή νοημοσύνη είναι να δημιουργήσεις περιεχόμενο καλύτερο από αυτό που μπορεί να φτιάξει η ΤΝ. Εγώ, για παράδειγμα, εξακολουθώ να απολαμβάνω μια πραγματικά έξυπνη ανάλυση από έναν ειδικευμένο δημοσιογράφο, και πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που η ΤΝ δεν μπορεί να αντικαταστήσει».
-Τα τελευταία χρόνια, η Τεχνητή Νοημοσύνη και η χρήση της αποτελεί βασικό θέμα συζήτησης στη δημοσιογραφία. Τι βλέπετε να έρχεται μετά την Τεχνητή Νοημοσύνη και ποια πιστεύετε ότι θα είναι η επόμενη μεγάλη τάση;
«Ο υπερβολικός ενθουσιασμός αρχίζει να μειώνεται καθώς αποκτούμε περισσότερες πληροφορίες για τα πιο πρόσφατα εργαλεία παραγωγικής ΤΝ και κατανοούμε τους περιορισμούς τους. Το GPT-5 ήταν ένα έναυσμα αφύπνισης, καθώς οι υπερβολικές προσδοκίες της OpenAI για την τεχνολογία δεν εκπληρώνονται πλήρως. Πάντα θα υπάρχει το «επόμενο μεγάλο πράγμα» αλλά αυτή τη στιγμή, οι εκπρόσωποι της ΤΝ είναι αρκετά δημοφιλείς.
Χρειάζεται χρόνος για να δοκιμάσεις κάθε νέα τεχνολογία και συχνά υπάρχει κάποια αξία, αλλά για να την αναγνωρίσεις, πρέπει να πειραματιστείς εκτενώς μαζί της και στη συνέχεια να την αξιολογήσεις. Ελπίζω ότι η επόμενη μεγάλη τάση θα επενδύσει στην αξιολόγηση, ώστε να αποδεικνύεται πού υπάρχει πραγματική αξία».
-Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;
«Είμαι ενθουσιασμένος που θα συνεχίσω να επιμελούμαι την πρωτοβουλία μας για την υποστήριξη της υπεύθυνης υιοθέτησης της παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στη δημοσιογραφία στο https://generative-ai-newsroom.com/ και να δημιουργήσω ένα νέο ενημερωτικό δελτίο που θα εστιάζει στη λογοδοσία της Τεχνητής Νοημοσύνης: https://www.ai-accountability-review.com/ .»
-Ποια είναι η σχέση σας με την Ελλάδα;
«Είμαι Ελληνοαμερικανός τρίτης γενιάς με οικογενειακούς δεσμούς με τα Κύθηρα και την Κόρινθο και έχω μια δυνητικά ανθυγιεινή σχέση με το ελληνικό φαγητό - ειδικά για το σουβλάκι και τη σπανακόπιτα!»
*Η συνέντευξη με τον κ. Διακόπουλο έγινε στο περιθώριο του 5ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Δημοσιογραφίας Δεδομένων και Υπολογιστικής Δημοσιογραφίας που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις 8, 9 και 10 Σεπτεμβρίου, σε συνεργασία με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ ήταν χορηγός επικοινωνίας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
