Μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε αντισυνταγματικό το «πάγωμα» ΑΦΜ για λόγους φοροδιαφυγής, η ΑΑΔΕ επανέρχεται με νέα απόφαση ξεκαθαρίζοντας το τοπίο και εξειδικεύοντας τις περιπτώσεις για τις οποίες μπορεί να προχωρήσει σε απενεργοποίηση ΑΦΜ φυσικών και νομικών προσώπων.
Η απενεργοποίηση του Αριθμού Φορολογικού Μητρώου πορεί να πραγματοποιηθεί είτε αυτεπάγγελτα από τη Φορολογική Διοίκηση είτε κατόπιν αίτησης του ίδιου του φορολογούμενου, όπως στις περιπτώσεις ύπαρξης περισσότερων του ενός ΑΦΜ για το ίδιο πρόσωπο.
Σημαντικό στοιχείο της διαδικασίας είναι ότι ο φορολογούμενος διατηρεί το δικαίωμα να αποδείξει ότι δεν συντρέχουν οι λόγοι που οδήγησαν στην απενεργοποίηση. Ωστόσο, στις περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται χρήση πλαστών ή ψευδών εγγράφων, η απενεργοποίηση του ΑΦΜ δεν λειτουργεί απομονωμένα, αλλά ενδέχεται να επηρεάσει και άλλες φορολογικές ή νομικές υποχρεώσεις που συνδέονται με τη συγκεκριμένη φορολογική ταυτότητα. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι δυνατή η υποβολή δήλωσης έναρξης, μεταβολής ή διακοπής εργασιών, κατά περίπτωση, από φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, του οποίου ο ΑΦΜ έχει απενεργοποιηθεί.
Πότε απενεργοποιείται ο ΑΦΜ
Σύμφωνα με τη νέα απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, η Φορολογική Διοίκηση προβαίνει σε απενεργοποίηση ΑΦΜ φυσικού ή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας στις εξής περιπτώσεις:
1. Εφόσον διαπιστώνεται ότι, φυσικό πρόσωπο, διαθέτει πέραν του ενός ΑΦΜ. Στην περίπτωση αυτή, ο φορολογούμενος ενημερώνεται από την Φορολογική Διοίκηση ώστε να προβεί σε απενεργοποίηση των επιπλέον ΑΦΜ υποβάλλοντας τη δήλωση Δ213 «Δήλωση απενεργοποίησης ΑΦΜ», μέσω της Εφαρμογής Ψηφιακής Υποδοχής και Διαχείρισης Αιτημάτων της ΑΑΔΕ «Τα Αιτήματά μου». Ομοίως, αν διαπιστωθεί από τον ίδιο τον φορολογούμενο η ύπαρξη πέραν του ενός ΑΦΜ υποβάλλει τη δήλωση Δ213 «Δήλωση απενεργοποίησης ΑΦΜ», μέσω της Εφαρμογής Ψηφιακής Υποδοχής και Διαχείρισης Αιτημάτων της ΑΑΔΕ «Τα Αιτήματά μου» ζητώντας την απενεργοποίηση των επιπλέον ΑΦΜ πέραν του ενός. Εάν ο φορoλογούμενος μετά την ενημέρωσή του δεν προσέλθει να υποβάλλει τη σχετική δήλωση, η Φορολογική Διοίκηση, προβαίνει σε απενεργοποίηση των ΑΦΜ πέραν του ενός. Η Φορολογική Διοίκηση προβαίνει στη διενέργεια διαπιστωτικών επαληθεύσεων προκειμένου να διαπιστωθεί ποιος από τους ΑΦΜ απεικονίζει πληρέστερα την πραγματική εικόνα του φορολογουμένου. Ο ΑΦΜ αυτός ορίζεται ως ο παραμένων και ενημερώνεται με την πλήρη εικόνα του φορολογουμένου. Αρμόδια για την απενεργοποίηση των πλεοναζόντων ΑΦΜ είναι η Φορολογική Υπηρεσία στην αρμοδιότητα της οποίας ανήκει ο ΑΦΜ που διατηρείται. Ενδεικτικά, για την επιλογή του παραμένοντος ΑΦΜ, λαμβάνονται υπόψη οι εταιρικές συμμετοχές, οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, οι δηλωθείσες σχέσεις, η ύπαρξη ακινήτων, οχημάτων, οφειλών κ.α. Ο φορολογούμενος έχει σε κάθε περίπτωση το δικαίωμα να αποδείξει ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις απενεργοποίησης ΑΦΜ.
2. Σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνεται ότι έχουν δηλωθεί ψευδή ή ανακριβή στοιχεία ή χρησιμοποιήθηκε πλαστό ταυτοποιητικό έγγραφο για την απόκτηση του ΑΦΜ.
- Εάν ο φορολογούμενος συμμετέχει, με τον ως άνω ΑΦΜ, ως μοναδικός εταίρος/μέλος σε νομικό πρόσωπο απενεργοποιείται και ο ΑΦΜ του νομικού προσώπου.
- Απενεργοποίηση πραγματοποιείται και στον ΑΦΜ νομικού προσώπου στον οποίο συμμετέχει, ως μοναδικός εταίρος/μέλος, το ως άνω νομικό πρόσωπο, με τον προς απενεργοποίηση ΑΦΜ.
- Στην περίπτωση που διαπιστωθεί συμμετοχή του φορολογούμενου με τον ΑΦΜ που αποκτήθηκε με πλαστό ταυτοποιητικό έγγραφο ή του νομικού προσώπου με τον ως άνω προς απενεργοποίηση ΑΦΜ σε άλλο νομικό πρόσωπο ή σε νομική οντότητα, με την ιδιότητα μέλους/ εταίρου, διαχειριστή, μέλους Δ.Σ., νομίμου εκπροσώπου κ.ά., η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα προκειμένου να προβεί σε τροποποίηση του συστατικού του εγγράφου ή σε τροποποίηση της εκπροσώπησής του, όπου απαιτείται.
- Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι ο φορολογούμενος με τον ΑΦΜ που αποκτήθηκε με πλαστό ταυτοποιητικό έγγραφο ή το νομικό πρόσωπο με τον ως άνω προς απενεργοποίηση ΑΦΜ εκπροσωπεί άλλο φυσικό πρόσωπο με την ιδιότητα του φορολογικού εκπροσώπου, η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει το φυσικό πρόσωπο προκειμένου να προβεί σε δήλωση αντικατάστασης του ή να δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να έχει φορολογικό εκπρόσωπο και ότι αποδέχεται η κοινοποίηση των κάθε είδους πράξεων, εγγράφων και ατομικών ειδοποιήσεων της Φορολογικής Διοίκησης προς αυτόν να γίνεται στα στοιχεία επικοινωνίας που έχει δηλώσει.
- Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι ο φορολογούμενος με τον ΑΦΜ που αποκτήθηκε με πλαστό ταυτοποιητικό έγγραφο ή το νομικό πρόσωπο με τον ως άνω προς απενεργοποίηση ΑΦΜ εκπροσωπεί άλλο φυσικό πρόσωπο με την ιδιότητα του φορολογικού αντιπροσώπου, η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει το φυσικό πρόσωπο προκειμένου να προβεί σε δήλωση αντικατάστασης του και ορισμό νέου φορολογικού αντιπροσώπου.
