Το burnout, η ψυχική, νοητική και συχνά σωματική εξάντληση που προκαλείται κυρίως από παρατεταμένο στρες, αποτελεί ένα φλέγον ζήτημα μεταξύ των επιχειρήσεων παγκοσμίως, όμως η τεχνητή νοημοσύνη ίσως να μπορεί να φέρει λύση.
Αναγνωρισμένο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως ένα «επαγγελματικό φαινόμενο», το burnout είναι πολλά περισσότερα από ένα προσωπικό ζήτημα.
Σύμφωνα με έρευνα του Αμερικανικού Ινστιτούτου Προληπτικής Ιατρικής το 2025 που επικαλείται το CNBC, το burnout κοστίζει στις αμερικανικές εταιρείες μεταξύ 4.000 και 21.000 δολάρια ανά εργαζόμενο κάθε χρόνο ή πάνω από 5 εκατ. δολάρια ετησίως σε μία μέση αμερικανική εταιρεία με 1.000 εργαζόμενους.
Προκειμένου να αντιμετωπίσουν το burnout, πολλές επιχειρήσεις στρέφονται σε εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης όπως ChatGPT και Copilot τα οποία έχουν τη δυνατότητα να υλοποιούν επαναλαμβανόμενες διεργασίες, περιλήψεις και να βοηθούν με στην δημιουργία περιεχομένου και την διαχείριση project. Παγκόσμια έρευνα του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης σε πάνω από 32.000 εργαζόμενους σε 47 χώρες έδειξε μάλιστα, ότι το 58% χρησιμοποιεί ηθελημένα τεχνητή νοημοσύνη στην εργασία του, με το 1/3 να το πράττει σε καθημερινή βάση.
Από την άλλη, πολλοί εργαζόμενοι, εξακολουθούν να ξοδεύουν πολύτιμο χρόνο, ξοδεύοντας πάνω από 2,6 ώρες την ημέρα ήτοι 13 ώρες την εβδομάδα (περίπου το 1/3 της μέσης εργασιακής τους εβδομάδας) σε εργασίες που θα μπορούσε εύκολα να αναλάβει η τεχνητή νοημοσύνη, όπως δείχνει έρευνα του GoTο και της εταιρείας ερευνών Workplace Intelligence σε 2.500 υπαλλήλους και υπεύθυνους στον κλάδο της πληροφορικής παγκοσμίως.
΄Όπως δήλωσε στο CNBC Make It, η Διευθύντρια Κλινικών Υπηρεσιών της Headspace, Δρ. Τζένα Γκλόβερ, η τεχνητή νοημοσύνη «μπορεί να είναι ένας εξαιρετικός βοηθός όσον αφορά την ελάφρυνση των εργασιών που, ιστορικά, απαιτούσαν μεγάλο γνωστικό φορτίο».
Πώς η AI βοηθά στο burnout;
Με έρευνα που διενεργήθηκε τον Φεβρουάριο του 2025 σε 200 επαγγελματίες στον χώρο των υπολογιστών, οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούσαν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης παρουσίασαν μείωση 25% στην ψυχική εξάντληση.
Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης βρήκαν το 30% των συμμετεχόντων ευάλωτους σε επαγγελματική εξουθένωση - με βάση παράγοντες όπως οι πολλές ώρες εργασίας και η χαμηλή αφοσίωση - επιτρέποντας την εφαρμογή στρατηγικών έγκαιρης παρέμβασης.
«Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να μειώσει το στρες δίνοντας στους εργαζομένους εξατομικευμένες προτάσεις - από μικρά διαλείμματα έως την ανακατανομή του φόρτου εργασίας ανάμεσα στα μέρη της ομάδας», σημειώνει ο Francis Hellyer, Διευθύνων Σύμβουλος της Tickadoo, μιας παγκόσμιας πλατφόρμας ταξιδιών και εμπειριών που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη.
Από την άλλη, η Γκλόβερ της Heaspace, τόνισε ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να υποστηρίξει τακτικούς ελέγχους του φόρτου εργασίας, να επισημαίνει όταν γίνονται ανισορροπίες και να διεξάγει γρήγορες έρευνες για τη συλλογή feedback, δηλαδή όλα τα πολύτιμα εργαλεία για τη διατήρηση της ευημερίας της ομάδας.
Για την Κάρολιν Στόουκς, σύμβουλο ηγεσίας και συγγραφέα, το ChatGPT μπορεί να είναι ένας «εξαιρετικός συνεργάτης στην σκέψη». «Δεν πρόκειται απλά για αναβάθμιση δεξιοτήτων, αλλά για επαναπροσδιορισμό της εργασίας. Εάν οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να κάνουν την προσπάθεια, μπορεί να είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία της εποχής μας», σημειώνει.
Κατά την ίδια, οι εργαζόμενο που χρησιμοποιούν AI για να διευκολυνθούν στον φόρτο εργασίας τους, τείνουν να γίνονται πιο παραγωγικοί, να κατέχουν καλύτερο έλεγχο σε λειτουργικούς, συναισθηματικούς και γνωστικούς τομείς και να υποστηρίζουν τους επικεφαλής τους - κάτι το οποίο στην τελική οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα.
«Όσο πιο γρήγορα ένας CEO κατανοήσει ότι η ενσωμάτωση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης όχι μόνο μπορεί να υποστηρίξει τη δική του ψυχική υγεία και εξάντληση αλλά και εκείνη των εργαζομένων του, τόσο το θέμα αυτό θα πάψει να είναι ένα άβολο θέμα που κανείς δεν θέλει να συζητά», υπογραμμίζει.
Κάποιες εταιρείες ήδη εκμεταλλεύονται τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας στην ψυχική υγεία. Ο AI βοηθός Ebb της Headspace έχει εισαχθεί σε 2.000 επιχειρήσεις σε μια προσπάθεια να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του εργασιακού στρες, στη δημιουργία συνηθειών και στη διαχείριση του άγχους.
Μήπως η AI είναι και μέρος του προβλήματος;
Είναι προφανές ότι η τεχνητή νοημοσύνη μεταμορφώνει τον εργασιακό χώρο, ωστόσο κάποιοι αμφισβητούν ότι αυτό είναι πάντα προς το καλύτερο, υποστηρίζοντας ότι ίσως να ωθεί τους υπαλλήλους σε burnout αντί να βοηθά στην αποφυγή του.
Πρόσφατη έρευνα ανακάλυψε ότι το 45% των εργαζομένων στις ΗΠΑ που χρησιμοποιούν συχνά τεχνητή νοημοσύνη είναι πιο πιθανό να πάθουν burnout, ενώ το 38% των περιστασιακών χρηστών κινδυνεύει εξίσου σε αντίθεση με το 35% σε μη χρήστες. Η έρευνα διεξήχθη από την Quantum Workplace, μία από τις μεγαλύτερες βάσεις δεδομένων για την εμπειρία των εργαζομένων στις ΗΠΑ, με πληροφορίες για πάνω από 700.000 άτομα σε πάνω από 8.000 οργανισμούς.
«Η χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης καθ' όλη τη διάρκεια μιας πλήρους εργάσιμης ημέρας μπορεί να είναι το ίδιο με το να περνάς εννέα ώρες στο γυμναστήριο, προειδοποίησε η Στόουκς, τονίζοντας την ανάγκη να δίνεται στον εγκέφαλο χρόνος για να ξεκουραστεί, να επαναρυθμιστεί και να αναρρώσει.
Όλα τα παραπάνω όμως ισχύουν μόλις το προσωπικό μάθει πως να χρησιμοποιεί τα εν λόγω εργαλεία καθώς η εξοικείωση με την τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μία άλλη πρόκληση. Δεν είναι όλοι οι εργαζόμενοι εξοικειωμένοι με το να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τα εργαλεία και αυτό προσθέτει πίεση στον ήδη υπάρχοντα φόρτο εργασίας.
«Είναι πολύ δύσκολο όταν χρησιμοποιούμε ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, γιατί είναι σαν μια εγκυκλοπαίδεια για τα πάντα, μπορείς να το ρωτήσεις οτιδήποτε, να το βάλεις να επεξεργαστεί οτιδήποτε, να αξιολογήσει οτιδήποτε, και απλά χάνεσαι σε ένα ατέλειωτο λαβύρινθο. Ο εγκέφαλός μας χρειάζεται ακόμα ξεκούραση», είπε η Stokes.
Προειδοποιεί ακόμη, ότι οι εταιρείες που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη για να αντικαταστήσουν το ανθρώπινο δυναμικό μπορεί να προκαλούν ακούσια επαγγελματική εξουθένωση.
Ορισμένοι υπάλληλοι που χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να αυξήσουν την παραγωγικότητα ολοκληρώνουν τις εργασίες τους πιο γρήγορα, αλλά αναλαμβάνουν και περισσότερο έργο. «Αντί να ελαφρύνει το φορτίο, στην πραγματικότητα δημιουργεί χώρο για να προστεθούν περισσότερα καθήκοντα», είπε η Γκλόβερ.
