Ροή
Ηπιότερη μείωση του ποσοστού ανεργίας το γ’ τρίμ. του 2022 καταγράφει το ΙΟΒΕ στην τριμηνιαία έκθεση για την Ελληνική Οικονομία. Συγκεκριμένα, το Ίδρυμα τοποθετεί στο 11,6% την ανεργία το γ’ τρίμ. του 2022, από 13% το 2021.
Συνολικά το ποσοστό ανεργίας το 2022 εκτιμάται ότι κυμάνθηκε στην περιοχή του 12,3%, ενώ για το 2023 αναμένεται να διαμορφωθεί πλησίον του 11,5%, σύμφωνα με την εκτίμηση του ΙΟΒΕ (έναντι 12,7% που ήταν η εκτίμηση του Προϋπολογισμού).
Για ακόμη μία χρονιά δηλαδή η ανεργία θα διαμορφωθεί πάνω από το 10%, γεγονός που απομακρύνει το ενδεχόμενο «ξεπαγώματος» των τριετιών, που θα έφερναν αύξηση κατά 30% στις αποδοχές των μισθωτών.
Οι κλάδοι με τη μεγαλύτερη άνοδο στην απασχόληση το 2022 ήταν οι εξής: Εκπαίδευση (+36,6 χιλ. απασχολούμενοι), Πρωτογενής τομέας (+20,3 χιλ.) και Παροχή νερού-Επεξεργασία λυμάτων (+16,9 χιλ.). Αντίθετα αυτοί με την ισχυρότερη μείωση ήταν η Δημόσια Διοίκηση (-20,9 χιλ.) και οι Μεταφορές-Αποθήκευση (-10,0 χιλ.).
Παρά τον πόλεμο και την ενεργειακή κρίση, οι επιχειρήσεις δηλώνουν αισιόδοξες για την απασχόληση κατά το δ’ τρίμηνο 2022, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Μάλιστα σημαντική βελτίωση ως προς τις προβλέψεις για τις προοπτικές της απασχόλησης καταγράφεται στις Κατασκευές και το Λιανικό εμπόριο, με τις προβλέψεις στη Βιομηχανία να διατηρούνται αμετάβλητες και στις Υπηρεσίες να εξασθενούν έντονα.
Απασχόληση και τουρισμός
Η πορεία της απασχόλησης το 2022 καθορίστηκε κυρίως από τις πολύ καλές επιδόσεις του τουρισμού, καθώς και την ικανοποιητική πορεία εξαγωγών, κατανάλωσης και κατασκευών, παρά τον υψηλό πληθωρισμό και το υψηλό ενεργειακό κόστος.
Η απασχόληση το 2023 αναμένεται να επηρεαστεί θετικά από την ηπιότερη ενίσχυση των επενδύσεων, την περαιτέρω αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, την ηπιότερη άνοδο κατανάλωσης και εξαγωγών, καθώς και από τον τουρισμό.
«Από τη μία πλευρά η διάβρωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών από τον πληθωρισμό και το υψηλό ενεργειακό κόστος που έχει μεταφερθεί στις τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων αποτελούν ανασχετικούς παράγοντες για την πραγματοποίηση ταξιδιών στο εξωτερικό και κατά συνέπεια και στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά όμως, παρά την άνοδο των τιμών, τα μεγάλα τουριστικά γραφεία εκτιμούν ότι η ζήτηση για ταξίδια στην Ελλάδα θα παραμένει ισχυρή και σαν αποτέλεσμα η μείωση της κατά κεφαλήν δαπάνης ανά ταξίδι, προβλέπεται να αντισταθμιστεί σε μεγάλο βαθμό από τον αριθμό των επιπλέον τουριστών που θα επισκεφτούν τη χώρα αλλά για λιγότερες ημέρες» επισημαίνει τιο ΙΟΒΕ.
Συνολικά ο τουρισμός το 2023 αναμένεται να κινηθεί στα ίδια ή λίγο χαμηλότερα επίπεδα από αυτά του 2022, επηρεάζοντας αντίστοιχα την απασχόληση στους συναφείς κλάδους.
Τα «αγκάθια»
Οι θετικές εκτιμήσεις για την απασχόληση το 2023 αντισταθμίζονται από την αρνητική συγκυρία της ανόδου του πληθωρισμού (ηπιότερα απ' ότι το 2022) καθώς και την αύξηση του κόστους δανεισμού.
Την ίδια στιγμή, ισχυρός παράγοντας αβεβαιότητας είναι και οι βουλευτικές εκλογές που θα γίνουν την άνοιξη.
«Ο εν ισχύ εκλογικός νόμος προβλέπει την εφαρμογή της απλής αναλογικής και κατά συνέπεια είναι υψηλές οι πιθανότητες διενέργειας επαναληπτικών εκλογών, με αντίστοιχες επιπτώσεις στη λειτουργία της οικονομίας και κατά συνέπεια και στην απασχόληση» επισηαίνεται στην έκθεση του ΙΟΒΕ.
Παράλληλα, αναμένεται να συνεχιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία τουλάχιστον το μεγαλύτερο διάστημα του τρέχοντος έτους, με αντίστοιχες αρνητικές – αλλά λιγότερο έντονες – επιδράσεις στο ενεργειακό κόστος, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση σταδιακά διαφοροποιεί τις πηγές από τις οποίες αγοράζει φυσικό αέριο και πετρέλαιο, ενώ έχει συμφωνηθεί πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου.
Τέλος η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα επηρεάσει κυρίως επιχειρήσεις σε κλάδους στους οποίους ένα μεγάλο τμήμα των εργαζομένων αμείβεται με τον κατώτατο μισθό. Η συγκεκριμένη αύξηση σε συνδυασμό με το αυξημένο ενεργειακό κόστος, είναι πιθανό να ασκήσει ισχυρές πιέσεις σε κάποιες από αυτές τις επιχειρήσεις με πιθανό ενδεχόμενο να προτιμηθούν καθεστώτα απασχόλησης εκτός της πλήρους, π.χ. μερική απασχόληση, ενώ είναι πιθανές και οι απολύσεις.
