Μια νέα τουριστική επένδυση, εκτιμώμενου ύψους 53 εκατ. ευρώ, που συνδέεται με τον θαλάσσιο τουρισμό – yachting και την ανάπτυξη υποδομής μαρίνας, βρίσκεται στα «σκαριά» στη Δυτική Ελλάδα. Με τη σχετική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) να έχει τεθεί ήδη σε διαβούλευση, έως τις 3 Φεβρουαρίου 2026. Το project αφορά στη «Μαρίνα Παλαίρου» στην περιοχή της Παλαίρου του Δήμου Ακτίου – Βόνιτσας, με την ΜΠΕ να εξετάζει την κατασκευή των λιμενικών και χερσαίων υποδομών του τουριστικού λιμένα, καθώς και την εν συνεχεία λειτουργία του στα πλαίσια των προβλέψεων του από 22.07.2022 Π.Δ. έγκρισης του γενικού σχεδιασμού της Μαρίνας Παλαίρου.
Με το προτεινόμενο έργο θα δημιουργηθεί μια σύγχρονη μαρίνα, δυναμικότητας 493 θέσεων ελλιμενισμού για σκάφη αναψυχής διαφόρων κατηγοριών που θα καλύψει ένα ποσοστό της προαναφερθείσας εξαιρετικά αυξημένης ζήτησης. Φορέας Διοίκησης, Λειτουργίας και Εκμετάλλευσης της Μαρίνας Παλαίρου είναι ο «Δήμος Ακτίου Βόνιτσας». Συνολικά, η διάρκεια κατασκευής των προβλεπόμενων έργων της Μαρίνας Παλαίρου εκτιμάται δύο (2) έτη. Το υπό εξέταση έργο γειτνιάζει με τον υφιστάμενο Λιμένα Παλαίρου, ο οποίος βρίσκεται περί τα 60 μ. νότια του πρώτου, στην ανατολική ακτή του όρμου Παλαίρου στον παράκτιο χώρο προ του οικισμού της Παλαίρου και λειτουργεί εξυπηρετώντας τις τοπικές ανάγκες της περιοχής για περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια.
Να σημειωθεί ότι στην ευρύτερη αυτή περιοχή έχει καταγραφεί σημαντικό επενδυτικό και αγοραστικό ενδιαφέρον και από ξένους για την απόκτηση κατοικιών, ενώ προωθούνται και σημαντικά τουριστικά projects.
Η χρήση και εκμετάλλευση της Μαρίνας Παλαίρου έχει παραχωρηθεί στο Δήμο ΑκτίουΒόνιτσας, ο οποίος θα μεριμνήσει και για την υλοποίηση των έργων της παρούσας χωροθέτησης. Η σχετική σύμβαση παραχώρησης υπεγράφη με το Υπουργείο Τουρισμού στις 04.05.2023. Η δημιουργία της Μαρίνας Παλαίρου θα καλύψει ένα μέρος της εξαιρετικά αυξημένης ζήτησης σε θέσεις ελλιμενισμού στην περιοχή του Ιονίου Πελάγους και ειδικότερα στην ευρύτερη περιοχή πέριξ της Λευκάδας, όπου οι υφιστάμενες λιμενικές υποδομές δεν επαρκούν. Η περιοχή του Ιονίου Πελάγους αποτελεί το πλέον δημοφιλές κέντρο yachting στην Ανατολική Μεσόγειο. Η μαρίνα θα διαθέτει όλες τις απαραίτητες υποδομές για τον άνετο και ασφαλή ελλιμενισμό των ελλιμενιζόμενων σκαφών, καθώς και την εξυπηρέτηση των επιβαινόντων σε αυτά και των επισκεπτών της γενικότερα, προσφέροντας ένα ευχάριστο και ποιοτικό περιβάλλον αναψυχής.
Η υποδομή
Όπως αναφέρεται, στα πλαίσιο των προβλέψεων του από το από 22.07.2022 Π.Δ., τα λιμενικά έργα της μαρίνας περιλαμβάνουν προσήνεμο και υπήνεμο μώλο, καθώς και πλωτούς προβλήτες για την πρόσδεση των σκαφών. Για τη δημιουργία της χερσαίας ζώνης της μαρίνας κατασκευάζονται παραλιακά κρηπιδώματα όπισθεν των οποίων οι αναγκαίοι χερσαίοι χώροι διαμορφώνονται με επιχώσεις. Στην χερσαία ζώνη της μαρίνας προβλέπεται η ανάπτυξη όλων των αναγκαίων κτιριακών υποδομών, συνολικής επιφάνειας 6.500 m2 , για την άρτια λειτουργία της και την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών προς τους επισκέπτες της. Επίσης, προβλέπεται χώρος χερσαίας απόθεσης και συντήρησης σκαφών, καθώς και η αναγκαία λιμενική υποδομή ανέλκυσης/καθέλκυσης σκαφών. Ακόμη, θα διαμορφωθεί ο περιβάλλον χώρος των κτιρίων, καθώς και της υπόλοιπης χερσαίας ζώνης, σε αρμονία με το οικιστικό περιβάλλον της Παλαίρου. Η μαρίνα θα διαθέτει επίσης σταθμό ανεφοδιασμού των σκαφών με καύσιμα και εγκαταστάσεις παραλαβής λυμάτων και ελαιωδών καταλοίπων.
Σύμφωνα με την ΜΠΕ, η Μαρίνα Παλαίρου με τα προβλεπόμενα έργα θα δύναται να προσφέρει συνολικά 493 θέσεις ελλιμενισμού για σκάφη αναψυχής διαφόρων μεγεθών, καλύπτοντας μεγάλο μέρος της εξαιρετικά αυξημένης ζήτησης σε ελλιμενισμό σκαφών αναψυχής που προσεγγίζουν σήμερα την ευρύτερη περιοχή της Παλαίρου και του Εσωτερικού Αρχιπελάγους Ιονίου. Η μαρίνα θα διαθέτει όλες τις απαραίτητες σύγχρονες και υψηλής ποιότητας υποδομές και υπηρεσίες για την εξυπηρέτηση των ελλιμενιζόμενων σκαφών και των επιβαινόντων σε αυτά, καθώς και των επισκεπτών της περιοχής, προσφέροντας ένα ευχάριστο, υψηλής αισθητικής περιβάλλον αναψυχής. Η μαρίνα θα προσφέρει ρεύμα, νερό και υπηρεσίες επικοινωνίας (data, WiFi κλπ.) στα σκάφη, ενώ η πρόσδεση θα γίνεται σε δέστρες/κρίκους και μόνιμα αγκυροβόλια χωρίς τη χρήση άγκυρας.
Επίσης, η μαρίνα θα διαθέτει σταθμό ανεφοδιασμού των σκαφών με καύσιμα και εγκαταστάσεις παραλαβής λυμάτων και ελαιωδών καταλοίπων. Η χερσαία ζώνη της μαρίνας θα διαθέτει τις αναγκαίες υποδομές για την εξυπηρέτηση των επιβαινόντων στα σκάφη, όπως διοικητήριο, χώρους υγιεινής (με ντους, πλυντήριο), super market, εμπορικά καταστήματα, αποθήκες, χώρους εστίασης, ξενοδοχείο και κατοικίες. Επίσης, προβλέπεται χώρος χερσαίας απόθεσης και συντήρησης σκαφών, καθώς και αναγκαία υποδομή για αυτή τη λειτουργία. Οι χώροι περιπάτου, αναψυχής, εστίασης και τα εμπορικά καταστήματα θα είναι διαθέσιμα στους χρήστες και επισκέπτες της μαρίνας.
Η χωροθέτηση
Η θέση της Μαρίνας Παλαίρου βρίσκεται επί της ηπειρωτικής ακτής της Χώρας, στο βορειοανατολικό τμήμα του Εσωτερικού Αρχιπελάγους Ιονίου. Συγκεκριμένα, χωροθετείται επί της ζώνης αιγιαλού και παραλίας και στον παρακείμενο θαλάσσιο χώρο προ του παραλιακού μετώπου του ομώνυμου οικισμού και εκτός των ορίων αυτού, αμέσως βόρεια του υφιστάμενου Λιμένα Παλαίρου (αλιευτικού καταφυγίου) (βλ. συνημμένο Χάρτη 604-ΜΠΕ-1). Ο οικισμός Παλαίρου αναπτύσσεται επί της ανατολικής ακτής του Όρμου Παλαίρου, που αποτελεί μια επιμήκη κόλπωση των βορειοδυτικών ακτών της Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας, απέναντι από το νησί της Λευκάδας. Ο υφιστάμενος Λιμένας Παλαίρου (αλιευτικό καταφύγιο) βρίσκεται στην ανατολική ακτή του Όρμου Παλαίρου στον παράκτιο χώρο προ του οικισμού της Παλαίρου και λειτουργεί εξυπηρετώντας τις τοπικές ανάγκες της περιοχής για περισσότερα από είκοσι χρόνια. Η προτεινόμενη θέση της Μαρίνας Παλαίρου απέχει από την πόλη της Βόνιτσας, την διοικητική έδρα του Δήμου, 17km περίπου και από το αεροδρόμιου του Ακτίου 30km περίπου.
Για τον προγραμματισμό της κατασκευής των προτεινόμενων έργων θα ληφθούν υπόψη οι παρακάτω ιδιαιτερότητες: i. το γεγονός ότι η Μαρίνα Παλαίρου βρίσκεται πλησίον αλλά εκτός των ορίων του οικισμού της Παλαίρου (Φ.Ε.Κ. 37/Δ/22.01.1982) (βλ. ενότητα 5.1.1), ii. το γεγονός ότι η Μαρίνα Παλαίρου σχεδιάστηκε σε συνδυασμό με τα προβλεπόμενα έργα του Αλιευτικού Καταφυγίου Παλαίρου, iii. το γεγονός ότι ο υφιστάμενος Λιμένας Παλαίρου (αλιευτικό καταφύγιο) εξυπηρετεί τους ντόπιους αλιείς, καθώς και την ανάγκη μη διακοπής του ελλιμενισμού των αλιευτικών σκαφών, iv. το χρονοδιάγραμμα κατασκευής του σχεδιαζόμενου παρακείμενου αλιευτικού καταφυγίου, v. το γεγονός ότι η θέση της υπό εξέταση μαρίνας εμπίπτει εντός των ορίων της προστατευόμενης περιοχής του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000, ήτοι την Ε.Ζ.Δ. «Εσωτερικό Αρχιπέλαγος Ιονίου (Μεγανήσι, Αρκούδι, Άτοκος, Βρωμόνας)» με κωδικό «GR2220003», vi. το γεγονός ότι η περιοχή έχει τουριστικό χαρακτήρα και συγκεντρώνει παραθεριστές κατά τους θερινούς μήνες (Ιούνιος-Σεπτέμβριος). vii. την υφιστάμενη κίνηση των σκαφών, η οποία είναι ιδιαίτερα αυξημένη κατά τη θερινή περίοδο, προκειμένου να μην υπάρξει παρεμπόδιση της θαλάσσιας κυκλοφορίας των σκαφών και να αποφευχθούν ατυχήματα, viii. τους περιορισμένους χώρους για απόθεση και προσωρινή φύλαξη κατασκευαστικών υλικών και προϊόντων εκσκαφών, καθώς και την επιλογή του βέλτιστου εργοταξιακού χώρου με τις μικρότερες δυνατές οχλήσεις για τις παρακείμενες ανθρωπογενείς χρήσεις και το φυσικό περιβάλλον.
Στόχος και σκοπιμότητα
Όπως σημειώνεται, κατά τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μια ραγδαία ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού με σκάφη αναψυχής (“yachting”) σε ολόκληρη την Ευρώπη και κυρίως στο χώρο της Μεσογείου, το μερίδιο της οποίας στην παγκόσμια αγορά ναύλωσης σκαφών ανέρχεται σε περίπου 70%, ενώ αποτελεί και home port για το 60% του συνόλου των σκαφών αναψυχής5 . Η ανάπτυξη αυτή προκάλεσε μια κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης για θέσεις ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής, η οποία με τη σειρά της δημιούργησε συνθήκες κορεσμού των μαρινών στις χώρες της δυτικής και κεντρικής Μεσογείου -από όπου κατά κύριο λόγο ξεκίνησε η ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού, και ειδικότερα η δραστηριότητα της ιδιωτικής θαλάσσιας περιήγησης (“yachting”).
Η έλλειψη θέσεων σε οργανωμένες μαρίνες στον ευρωπαϊκό χώρο και ειδικότερα στη Μεσόγειο, αποτυπώνεται σε όλες τις αναφορές των διεθνών Οργανισμών που ασχολούνται με το yachting, οι οποίες μιλούν εδώ και μία δεκαετία για την ύπαρξη άμεσης ανάγκης για περισσότερες από 70.000-80.000 θέσεις, αριθμός που αυξάνεται συνεχώς. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου παρουσιάζει διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης. Ειδικότερα οι βόρειες ακτές της Μεσογείου θεωρούνται ώριμη αγορά, ενώ οι αντίστοιχες νότιες ακτές της λογίζονται ως αναδυόμενες, κυρίως εξαιτίας του κατακερματισμού των υποδομών που απαντάται στις περιοχές αυτές. Σύμφωνα με τις διεθνείς μελέτες, το 98% των διαθέσιμων θέσεων ελλιμενισμού βρίσκονται στις βόρειες ακτές της Μεσογείου, με το 85% αυτών να εντοπίζονται σε τρεις μόνο χώρες (Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία).
Από την ανάλυση των στοιχείων ροής σκαφών αναψυχής στην περιοχή του Ιονίου Πελάγους, φαίνεται ότι τα περισσότερα σκάφη προέρχονται από την Ιταλία και τις Δαλματικές ακτές, είτε με τελικό προορισμό τα νησιά και τις ακτές του Ιονίου, είτε κατευθυνόμενα μέσω των νησιών του Ιονίου προς Πελοπόννησο, Αιγαίο Πέλαγος, Τουρκία κλπ. Μικρότερο μέρος των σκαφών αναψυχής προέρχεται από την κεντρική Μεσόγειο και συγκεκριμένα από τη Μάλτα και τη Σικελία, με προορισμό τη Ζάκυνθο, την Κεφαλονιά, τη Λευκάδα και την Κέρκυρα. Επίσης, κάθε χρόνο ένας σημαντικός αριθμός σκαφών αναψυχής αλλάζει τον «λιμένα- βάση» του (homeport), καθώς στους yachtmen δεν αρέσει να αφήνουν το σκάφος τους στην ίδια μαρίνα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έτσι, σκάφη από μαρίνες της Κροατίας κατευθύνονται προς νότο (προς Ελλάδα ή Τουρκία) ή αντίστροφα καθοδόν για μια νέα βάση. Δεδομένου του αριθμού των σκαφών που έχουν ως «βάση» τους κάποια μαρίνα στην Ελλάδα ή την Κροατία, η μετακίνηση αυτή έχει σαν αποτέλεσμα ένας μη αμελητέος αριθμός σκαφών να κινείται στην περιοχή του Ιονίου.
Στο Ιόνιο Πέλαγος οι καιρικές συνθήκες είναι ιδανικές για θαλάσσιο τουρισμό αναψυχής. Η περιοχή είναι γενικά προστατευμένη από τους δυνατούς ανέμους και τους υψηλούς κυματισμούς, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες – κατ’ εξοχήν περίοδο θαλάσσιου τουρισμού – και διαθέτει πανέμορφες πολυσχιδείς ακτές, με πληθώρα φυσικών αγκυροβολίων/προστατευόμενων όρμων.
Επιπλέον, στην περιοχή λειτουργούν δύο μεγάλες και σύγχρονες μαρίνες (Γουβιά Κέρκυρας, Λευκάδα), που προσφέρουν περί τις 2.000 θέσεις ελλιμενισμού, καθώς και όλο το φάσμα των υπηρεσιών, που μπορεί να ζητήσει ο θαλάσσιος τουρίστας, όπως ανεφοδιασμό σε καύσιμα και τρόφιμα, εργασίες συντήρησης και μικροεπισκευών, καταστήματα ναυτιλιακών ειδών, χώρους εστίασης και αναψυχής, καλά φυλασσόμενες και ελεγχόμενες θέσεις ελλιμενισμού κλπ. Παράλληλα, στις μαρίνες αυτές διαθέτουν γραφεία και βάσεις εξυπηρέτησης οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενοικίασης επαγγελματικών σκαφών αναψυχής (chartering) στη χώρα, δεδομένου ότι οι δύο μαρίνες είναι πολύ κοντά στα διεθνή αεροδρόμια Κέρκυρας και Ακτίου, μέσω των οποίων διακινείται η πλειονότητα των αλλοδαπών πελατών.
