Η κυβερνητική παράλυση στις ΗΠΑ τελείωσε, αλλά για εκατοντάδες χιλιάδες ομοσπονδιακούς υπαλλήλους, η επιστροφή στις δουλειές τους μετά από 43 ημέρες δεν σημαίνει επιστροφή στην κανονικότητα. Περίπου 670.000 δημόσιοι υπάλληλοι τέθηκαν σε αναγκαστική άδεια άνευ αποδοχών, ενώ παρόμοιος αριθμός συνέχισε να εργάζεται χωρίς αμοιβή.
Οι καθυστερήσεις και ακυρώσεις πτήσεων θα συνεχιστούν, παρότι οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας επιστρέφουν στα πόστα τους. Οι εργαζόμενοι που δεν έχουν πληρωθεί για εβδομάδες θα χρειαστεί ακόμη να περιμένουν για τα αναδρομικά. Οι επιχορηγήσεις για έρευνες θα καθυστερήσουν, η δημοσίευση κάποιων οικονομικών στατιστικών στοιχείων, όπως για την αγορά εργασίας και τον πληθωρισμό Οκτωβρίου, πιθανότατα θα ακυρωθούν, ενώ χιλιάδες email και τηλεφωνικά μηνύματα έξι εβδομάδων θα πρέπει να διεκπεραιωθούν.
Το χειρότερο σενάριο είναι ότι σε τρεις μήνες, ίσως βρεθούν ξανά αντιμέτωποι με νέα αναταραχή: η συμφωνία που υπέγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ το βράδυ της Τετάρτης, αφού το νομοσχέδιο επικυρώθηκε και από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, χρηματοδοτεί το μεγαλύτερο μέρος της κυβέρνησης μόνο έως τον Ιανουάριο. Προβλέπει δε, ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα συνεχίσει να προσθέτει περίπου 1,8 τρισ. δολάρια ετησίως στο ήδη υπάρχον χρέος των 38 τρισ. δολαρίων.
«Δεν υπάρχει επιστροφή στην κανονικότητα με αυτή τη συμφωνία, γιατί το μόνο που κάνει είναι να μεταθέτει το πρόβλημα έως τις 30 Ιανουαρίου», δήλωσε στο CNN ο Μαξ Στιρ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Partnership for Public Service, μη κομματικής οργάνωσης υπέρ της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης. «Είναι σαν να επιστρέφει το ομοσπονδιακό προσωπικό στο σπίτι του μετά από έναν τυφώνα, με μια νέα καταιγίδα στον ορίζοντα», πρόσθεσε.
Η κορύφωση του χάους
Οι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι αναφέρουν ότι το shutdown αποτέλεσε απλώς το αποκορύφωμα χάους πολλών μηνών, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ έχει περικόψει θέσεις εργασίας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ολόκληρες υπηρεσίες από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο. Κατά τη διάρκεια της διακοπής λειτουργίας του ομοσπονδιακού κράτους, η κυβέρνηση προσπάθησε να απολύσει ακόμη περισσότερους εργαζόμενους, αλλά η προσωρινή συμφωνία χρηματοδότησης σταμάτησε αυτές τις απολύσεις έως το τέλος Ιανουαρίου.
Όλα αυτά δείχνουν το βαθμό δυσκολίας επαναλειτουργίας των ομοσπονδιακών υπηρεσιών, ειδικά αφού ήδη το κράτος υπολειτουργούσε πριν καν ξεκινήσει το shutdown.
Για το αμερικανικό κοινό, οι συνέπειες μπορεί να γίνουν αισθητές για μήνες ή και χρόνια, ιδιαίτερα στα αεροδρόμια της χώρας. Εν τω μεταξύ, όσοι λαμβάνουν κρατική βοήθεια, όπως κουπόνια τροφίμων, περιμένουν με αγωνία να ξεκινήσει ξανά η εκταμίευση κονδυλίων.
«Βουνό» από εκκρεμότητες
Οι υπάλληλοι που επιστρέφουν στην εργασία θα πρέπει να αποφασίσουν πώς θα διαχειριστούν έξι εβδομάδες καθυστερήσεων.
Από την ασφάλεια τροφίμων και τη NASA, έως την εκπαίδευση και τα εθνικά πάρκα, οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες ήταν ήδη υποστελεχωμένες μετά τις εκτεταμένες περικοπές της διοίκησης Τραμπ νωρίτερα φέτος, γεγονός που - όπως δήλωσαν εργαζόμενοι στο CNN - θα κάνει ακόμη πιο δύσκολη την επανεκκίνηση.
«Η κατάσταση τώρα είναι πολύ διαφορετική από το 2019, μετά τo τελευταίο κυβερνητικό shutdown, όταν τα γραφεία ήταν πλήρως στελεχωμένα», ανέφερε υπάλληλος του υπουργείου Παιδείας.
Ένας δεύτερος υπάλληλος του ίδιου υπουργείου είπε ότι τους είχαν ζητήσει να ελέγχουν τα email μόνο σε προκαθορισμένες ώρες, για να δουν εάν υπήρχαν ειδοποιήσεις απόλυσης και να βεβαιωθούν ότι οι υπολογιστές τους δεν θα απενεργοποιηθούν αυτόματα μετά από 30 ημέρες.
Στον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), θα χρειαστούν αρκετές ημέρες για να επαναλειτουργήσουν πλήρως τα εργαστήρια που ελέγχουν τρόφιμα και προλαμβάνουν τροφικές ασθένειες
Εκτός από την συντήρηση του εξοπλισμού και τους ποιοτικούς ελέγχους, θα χρειαστεί επίσης χρόνος για να ξαναρχίσει η έρευνα και ο ευρύτερος σχεδιασμός πολιτικής.
Στην Εφορία (IRS), οι καθυστερήσεις στις φορολογικές δηλώσεις όσων είχαν πάρει παράταση θα χρειαστούν δύο έως τρεις μήνες για να εκκαθαριστούν, είπε επίσης στο CNN ο Γκίμπσον Τζόουνς, πρόεδρος του σωματείου National Treasury Employees Union Local 98 στο Μέμφις. Οι πολίτες που περιμένουν επιστροφές φόρου θα δουν καθυστέρηση στις πληρωμές τους.
H κατάσταση στα αεροδρόμια
Το σύστημα ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας των ΗΠΑ έχει έλλειψη άνω των 3.000 ελεγκτών, σε σχέση με τον αριθμό που απαιτείται για να στελεχωθούν πλήρως οι πύργοι ελέγχου και οι άλλες εγκαταστάσεις που καθοδηγούν τα αεροσκάφη σε όλη τη χώρα.
Το τρέχον εργατικό δυναμικό των 14.000 ελεγκτών όχι μόνο αντιμετώπιζε ήδη χρόνιες ελλείψεις προσωπικού, αλλά κατά τη διάρκεια του shutdown αναγκάστηκε να λειτουργεί με ακόμη λιγότερο προσωπικό.
Όλα αυτά έφεραν τους νεότερους ελεγκτές σε πολύ δύσκολη θέση τις ημέρες του shutdown, με αποτέλεσμα ορισμένοι να παραιτηθούν, όπως δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο υπουργός Μεταφορών Σον Ντάφι, ενώ παλαιότεροι εργαζόμενοι επέλεξαν απλώς να συνταξιοδοτηθούν.
Σύμφωνα με τον Ντάφι, 15 έως 20 ελεγκτές σε ηλικία συνταξιοδότησης αποχωρούσαν καθημερινά κατά τη διάρκεια της κρίσης, έναντι μόλις τεσσάρων ημερησίως σε φυσιολογικές συνθήκες.
Τον Μάιο, το υπουργείο Μεταφορών είχε ανακοινώσει σχέδιο αντικατάστασης της παλαιάς υποδομής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Αεροπορίας (FAA) με νέο σύστημα ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, προϋπολογισμού 31,5 δισ. δολαρίων. Ωστόσο, το shutdown ενδέχεται να επιβραδύνει και αυτό το εγχείρημα, ενδεχομένως για μία τριετία.
Οι εθνικοί δρυμοί και η NASA
Ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς της Εθνικής Υπηρεσίας Πάρκων θα αφορά τώρα την εκτίμηση τυχόν ζημιών που υπέστησαν τα πάρκα στη διάρκεια του shutdown, δήλωσε στο CNN η Κρίστεν Μπρένγκελ, ανώτερη αντιπρόεδρος κυβερνητικών υποθέσεων στην Ένωση Προστασίας Εθνικών Πάρκων.
Παρότι σε πολλά πάρκα υπήρχε προσωπικό ασφαλείας, υπήρξαν αναφορές για γκράφιτι, ζημιές από οχήματα εκτός δρόμου σε πάρκα όπως το Arches και το Glen Canyon, καθώς και παράνομες δραστηριότητες όπως base-jumping και πτήσεις drone. Ωστόσο, σημειώθηκε κύμα εθελοντικής υποστήριξης, με πολλούς να συνεισφέρουν στη συλλογή απορριμμάτων ή με ίδιους πόρους από τα έσοδα των πάρκων.
Στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Μέριλαντ - έδρα των τηλεσκοπίων Hubble και James Webb - εργαζόμενοι εμφανίστηκαν σοκαρισμένοι, καθώς πάνω από δώδεκα κτίρια εκκενώθηκαν και σφραγίστηκαν με ελάχιστη προειδοποίηση.
Κάποιοι εργαζόμενοι είπαν ότι φοβούνται πως η κυβέρνηση Τραμπ εκμεταλλεύεται το shutdown για να περικόψει διακριτικά το προσωπικό και τις εγκαταστάσεις του Goddard, κάτι που εκπρόσωπος της NASA διέψευσε.
