Ώρες μετά την έναρξη του shutdown της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ, η αντιπαράθεση ήδη έχει μετατραπεί σε πολιτικό αδιέξοδο για όλους τους εμπλεκόμενους.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έσπευσε να ρίξει την ευθύνη στους «τρελαμένους», όπως τους χαρακτήρισε, Δημοκρατικούς, ελπίζοντας ότι εκείνοι θα επωμιστούν τις πολιτικές συνέπειες. Ωστόσο, ο ίδιος ενδέχεται να αντιμετωπίσει αντιδράσεις λόγω της ταραχώδους ηγεσίας του.
Εν τω μεταξύ, οι Δημοκρατικοί προσπαθούν απεγνωσμένα να δείξουν στους ψηφοφόρους τους ότι έχουν το σθένος να αντισταθούν στον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο και τις πολιτικές του, αν και δυσκολεύονται να παραμείνουν ενωμένοι και να περάσουν το μήνυμά τους μέσα σε ένα περιβάλλον κυριαρχούμενο από τον Τραμπ.
Η πολιτική βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της διαμάχης για τη χρηματοδότηση, καθώς και τα δύο κόμματα προσπαθούν να ορίσουν τις προτεραιότητές τους ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του επόμενου έτους. Οι επιπτώσεις, όμως, μπορεί να φανούν πολύ νωρίτερα. Η κυβέρνηση Τραμπ έχει ετοιμάσει σχέδια για μαζικές απολύσεις εργαζομένων στην κυβέρνηση, πέρα από τις παραδοσιακές αναστολές εργασίας, προωθώντας τον στόχο της να περιορίσει τη γραφειοκρατία του ομοσπονδιακού κράτους.
Το «παιχνίδι» ευθυνών
Το παρόν shutdown (παύση στις λειτουργίες του ομοσπονδιακού κράτους) σηματοδοτεί επίσης αντιστροφή ρόλων για τα δύο κόμματα. Οι Ρεπουμπλικάνοι προτείνουν τώρα μια άνευ όρων, βραχυπρόθεσμη επέκταση της χρηματοδότησης, ενώ στο παρελθόν χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι το ενδεχόμενο του shutdown ως μοχλού πίεσης για πολιτικές παραχωρήσεις. Τώρα, οι Δημοκρατικοί είναι εκείνοι που προβάλλουν πολιτικές απαιτήσεις.
Οι ηγέτες των Δημοκρατικών, Τσακ Σούμερ και Χακίμ Τζέφρις, παρουσιάζουν τη «μάχη» ως σύγκρουση για την κάλυψη του κόστους υγειονομικής περίθαλψης. Η πρόκληση για αυτούς είναι να κρατήσουν ενωμένο το κόμμα τους πίσω από αυτή τη στρατηγική - οι Ρεπουμπλικάνοι χρειάζονται μόνο πέντε ψήφους Δημοκρατικών για να λήξει η συζήτηση και να περάσει το νομοσχέδιο χρηματοδότησης. Τρεις Δημοκρατικοί αποστάτησαν ήδη στην τελευταία ψηφοφορία την Τρίτη πριν την έναρξη του shutdown.
Ο Τραμπ και οι Ρεπουμπλικάνοι χαρακτήρισαν τους αντιπάλους τους ανεύθυνους «ομήρους». Όμως ο Τραμπ ίσως κατηγορηθεί αν προχωρήσει στην απειλή για μαζικές απολύσεις. Ο Μαρκ Σορτ, πρώην αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ, υποστήριξε ότι οι Δημοκρατικοί προκαλούν το κλείσιμο, αλλά προειδοποίησε ότι ο Τραμπ μπορεί να χάσει το πολιτικό πλεονέκτημα αν δεν προσέξει. «Νομίζω ότι έχουν το πάνω χέρι, αλλά το ερώτημα είναι αν ο Τραμπ θα το αφήσει να εξελιχθεί ή αν θα παρέμβει ο ίδιος», είπε, σε δηλώσεις του στο Bloomberg.
Πώς θα λειτουργήσει το κράτος
Οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες ενεργοποιούν τα σχέδια έκτακτης ανάγκης, αφήνοντας εκτός εργασίας εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους και διακόπτοντας ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών.
Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) εκτιμά ότι περίπου 750.000 εργαζόμενοι θα τεθούν σε υποχρεωτική άδεια, με ημερήσιο κόστος 400 εκατ. δολάρια σε χαμένες αποδοχές. Ο Τραμπ απείλησε επίσης να χρησιμοποιήσει το κλείσιμο για να απολύσει ομοσπονδιακούς υπαλλήλους, ωστόσο τα σχέδια των υπηρεσιών δεν προβλέπουν απολύσεις προς το παρόν.
Με εξαίρεση τις βασικές δραστηριότητες του υπουργείου Άμυνας, Εσωτερικής Ασφάλειας, Εξωτερικών και Εφορίας καθώς και τα εθνικά πάρκα που παραμένουν ανοικτά με έσοδα από τα εισιτήρια, πλήττονται περισσότερο ή λιγότερο οι μεταφορές, η κοινωνική ασφάλιση, υποθέσεις Βετεράνων, τα Δικαστήρια, το Γραφείο Απογραφής και Ανάλυσης Οικονομικών Δεδομένων και το Γραφείο Στατιστικών Εργασίας, υπηρεσίες στον χώρο εκπαίδευσης και γεωργίας, επιδοτήσεις, δάνεια, αδειοδοτήσεις, η ΝΑSA, οι περιβαλλοντικές υπηρεσίες και οι ρυθμιστικές αρχές. Οι Γερουσιαστές εξακολουθούν να πληρώνονται βάσει του Συντάγματος.
Το πολιτικό τοπίο
Αυτό είναι το πρώτο κλείσιμο κυβέρνησης μετά από επτά χρόνια, το πρώτο στη νέα θητεία Τραμπ, επισφραγίζοντας μια ταραχώδη περίοδο στην Ουάσινγκτον, ακόμα και για τα δεδομένα του Λευκού Οίκου.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι είτε πρόκειται για τα αρχεία του Έπσταϊν, είτε για τους δασμούς, τον πληθωρισμό ή το κόστος, ο Τραμπ είναι κάτω σε όλες τις δημοσκοπήσεις, συνεπώς οι Δημοκρατικοί έχουν την ευκαιρία να το εντάξουν αυτό στο πολιτικό τους αφήγημα.
Οι βασικές απαιτήσεις των Δημοκρατικών για τη χρηματοδοτική συμφωνία περιλαμβάνουν παράταση των επιδοτήσεων του Obamacare που λήγουν στο τέλος του έτους, αντιστροφή των περικοπών στο Medicaid που επιβλήθηκαν νωρίτερα φέτος και περιορισμοί στην ικανότητα του Τραμπ να μπλοκάρει δαπάνες που εγκρίθηκαν από το Κογκρέσο.
Πρόκειται για ένα ευρύ σύνολο θεμάτων που δύσκολα μετατρέπεται σε απλό πολιτικό σύνθημα. Ωστόσο, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους Δημοκρατικούς είναι να μην καταφέρουν να παραμείνουν ενωμένοι και να δώσουν ένα συνεκτικό μήνυμα για το τι πραγματικά συμβαίνει, εκτιμούν αναλυτές.
Ο Λευκός Οίκος έχει διαμηνύσει πως θα παρουσιάσει το κλείσιμο ως αποτέλεσμα μιας ατζέντας των Δημοκρατικών που απορρίφθηκε από τον αμερικανικό λαό πριν λιγότερο από έναν χρόνο στις κάλπες.
Δημοσκοπικές Δυσκολίες
Δημοσκόπηση της New York Times/Siena University που δημοσιεύθηκε την Τρίτη έδειξε ότι το 26% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων θα κατηγορούσαν τους Ρεπουμπλικάνους για το shutdown, έναντι 19% που κατηγορούν τους Δημοκρατικούς. Όμως το 33% κατηγορεί και τα δύο κόμματα εξίσου, δείχνοντας τον κίνδυνο για όλους.
Αν υπάρξει ξεκάθαρη οικονομική επίπτωση, αυτό θα μπορούσε να εντείνει τη δυσαρέσκεια του κόσμου. Οι επενδυτές ανησυχούν για καθυστερήσεις στη δημοσιοποίηση οικονομικών στοιχείων, εξέλιξη που πιθανόν θα δυσκολέψει τις αποφάσεις της Fed για πιθανές περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων.
Κατά την πρώτη θητεία του, η κυβέρνηση Τραμπ έκλεισε δύο φορές τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες, πιο έντονα στα τέλη του 2018 όταν απαίτησε χρηματοδότηση για το τείχος στα σύνορα με το Μεξικό. Μετά από πέντε εβδομάδες, με τη δημοτικότητά του να πέφτει και υπό την πίεση των απλήρωτων εργαζομένων και καθυστερημένων υπηρεσιών, υπαναχώρησε χωρίς πολλά οφέλη.
«Ήθελε το κλείσιμο θεωρώντας ότι θα είναι πολιτική νίκη. Νομίζω ότι έμαθε πως δεν είναι. Ήταν πιο πειθαρχημένος αυτή τη φορά, αλλά θα συνεχίσει έτσι;», σημειώνει ο Σορτ στο Bloomberg.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μετά από ένα χαοτικό καλοκαίρι, τα ποσοστά του Τραμπ παραμένουν χαμηλά. Η ίδια δημοσκόπηση Times/Siena έδειξε ότι το 43% εγκρίνει τo έργο που κάνει, ενώ το 54% το απορρίπτει.
Προειδοποίηση από Scope
To shutdown αντανακλά την αυξανόμενη πολιτική πόλωση στην χώρα, για αυτό και έχει αρνητικές επιπτώσεις στην αξιολόγηση ΑΑ της Ουάσιγκτον, προειδοποίησε η Scope. Ο οίκος έχει ήδη δώσει αρνητικό outlook στην πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ.
Οι αναλυτές του επισημαίνουν ότι η ολοένα και πιο αντισυμβατική πολιτική προσέγγιση της κυβέρνησης ασκεί πιέσεις στις ισορροπίες του συστήματος διακυβέρνησης των ΗΠΑ και αυτό ενδεχομένως να έχει αρνητική επίπτωση στην αξιολόγηση του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ.
Η Scope αναφέρεται στο γεγονός ότι η ανεξαρτησία και η αξιοπιστία βασικών θεσμών των ΗΠΑ έχει βρεθεί τους τελευταίους μήνες υπό αμφισβήτηση.
Η Federal Reserve αντιμετωπίζει αυξανόμενες πολιτικές πιέσεις, με αποκορύφωμα την απόπειρα απόλυσης του μέλους του δ.σ. Λίζα Κουκ, ενώ ανησυχίες εκφράζονται και σχετικά με την αμεροληψία των οικονομικών δεδομένων, μετά την απόλυση της Erika Έρικα ΜακΕντάρφερ από τη διεύθυνση της υπηρεσίας στατιστικών εργασίας.
Συνολικά, αυτή η επιδείνωση των προτύπων διακυβέρνησης αναμένεται να αυξήσει περαιτέρω την πολιτική πόλωση τα επόμενα χρόνια. Όσο βαθύτερη γίνεται, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να μην επιτευχθούν βασικοί πολιτικοί συμβιβασμοί μέσα στα απαιτούμενα χρονοδιαγράμματα.
