Το «μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο» του Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο και το υπέγραψε την Ημέρα της Ανεξαρτησίας στις 4 Ιουλίου, σε μία συμβολική κίνηση, θα αυξήσει τον πλούτο των ατόμων που βρίσκονται στην ανώτερη εισοδηματική κλίμακα, θα περιορίσει ή και θα αφαιρέσει την υγειονομική περίθαλψη για τους φτωχούς και θα αυξήσει το έλλειμμα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης κατά 3 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Για τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ωστόσο αποτελεί μία εντυπωσιακή εξέλιξη που ανοίγει το δρόμο για τις φιλόδοξες οικονομικές πολιτικές του, χαρακτηρίζοντάς το «το μεγαλύτερο νομοσχέδιο του είδους του στην ιστορία» που θα κάνει ευτυχισμένο τον Αμερικανικό λαό. Απλά δεν διευκρίνισε ποιους ακριβώς.
Το εν λόγω νομοσχέδιο είναι η πιο τρανή απόδειξη ότι ο Τραμπ αγνοεί ουσιαστικά αυτούς που τον ψήφισαν, που είναι και οι φτωχότεροι Αμερικανοί, οι οποίοι είχαν κουραστεί από τον υψηλό πληθωρισμό και την ακρίβεια επί θητείας Μπάιντεν. Και βεβαίως το ερώτημα που προκύπτει είναι ποιών τα συμφέροντα υπηρετεί, των φτωχών ή των πλουσίων;
Ακόμη και Ρεπουμπλικάνοι έχουν εκφράσει φόβους ότι οι περικοπές του νομοσχεδίου σε προγράμματα κοινωνικής ασφάλειας, όπως το Medicaid και τα κουπόνια τροφίμων, θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο το έλεγχο των δύο σωμάτων του Κογκρέσου, ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του επόμενου έτους.
Οι Δημοκρατικοί επικρίνουν την κυβέρνηση Τραμπ για τις συντριπτικές φορολογικές μειώσεις υπέρ των πλούσιων Αμερικανών κατηγορώντας τον Αμερικανό πρόεδρο ότι αρπάζει παροχές από τους φτωχούς για να ανταμείψει τους πλούσιους υποστηρικτές του.
Προειδοποίηση από ΔΝΤ
Πριν ακόμη εγκριθεί από τη Γερουσία, το ΔΝΤ, είχε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου ότι το φορολογικό νομοσχέδιο θα δυσκολέψει το έργο της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος και του χρέους των ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια.
Το ΔΝΤ έχει επανειλημμένα επισημάνει ότι οι ΗΠΑ πρέπει να μειώσουν το δημόσιο δανεισμό με την πάροδο του χρόνου, ώστε να αρχίσουν να μειώνουν αποφασιστικά το χρέος σε σχέση με το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, ένα κοινό μέτρο βιωσιμότητας του χρέους, δήλωσε η εκπρόσωπος του Ταμείου Τζούλι Κόζακ.
Το φορολογικό νομοσχέδιο φαίνεται να αντιβαίνει στη μείωση του ομοσπονδιακού χρέους μεσοπρόθεσμα, δηλ. για τα επόμενα τρία έως πέντε έτη, καθώς προβλέπεται να προσθέσει 3,3 τρισεκατομμύρια δολάρια στο έλλειμμα, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου.
Το χρέος, άνω των 36 τρισ. δολαρίων και το έλλειμμα κοντά στο 7% σημαίνουν ότι τα δημοσιονομικά των ΗΠΑ είναι πλέον σε μη βιώσιμο δρόμο. Το Μάιο, ο οίκος Moody's υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ από Aaa σε Aa1, επικαλούμενος την επί χρόνια δημοσιονομική αποδυνάμωση και τη μεγαλύτερη επιβάρυνση του αμερικανικού χρέους από τόκους σε σχέση με άλλα κράτη με την αξιολόγηση Αaa.
Η S&P ήταν ο πρώτος οίκος που υποβάθμισε το μακροπρόθεσμο χρέος των ΗΠΑ, το 2011, ενώ ακολούθησε το 2023 η Fitch με υποβάθμιση του αξιόχρεου των ΗΠΑ σε ΑΑ+.
Τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο
Το νομοσχέδιο παρατείνει τις φορολογικές περικοπές που ενέκρινε για πρώτη φορά ο Τραμπ το 2017, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, μαζί με τη δημιουργία νέων, συνολικού κόστους 4,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Ενισχύει επίσης τη χρηματοδότηση για την επιβολή των νόμων κατά της μετανάστευσης και για την άμυνα.
Για να πληρωθούν οι νέες δαπάνες και η μείωση των φορολογικών εσόδων, το μέτρο περικόπτει 1 τρισεκατομμύριο δολάρια από το Medicaid, μαζί με περικοπές σε προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας. Αλλά και πάλι, σύμφωνα με ανάλυση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO), θα προσθέσει 3,3 τρισεκατομμύρια δολάρια στο ομοσπονδιακό έλλειμμα, το οποίο δεν περιλαμβάνει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους.
Σύμφωνα με το CBO, σχεδόν 12 εκατομμύρια Αμερικανοί θα μπορούσαν να χάσουν την υγειονομική κάλυψη, ενώ άλλες αναλύσεις ανεβάζουν τον αριθμό σε ακόμη υψηλότερο επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες γραφειοκρατικές επιβαρύνσεις των δικαιούχων για την απόδειξη της επιλεξιμότητάς τους.
«Δώρο» στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων
Το νομοσχέδιο δίδει επίσης τέλος στην κρατική στήριξη προς την ηλιακή και αιολική ενέργεια δημιουργώντας ένα φιλικό περιβάλλον για την παραγωγή πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.
Ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι οι ΗΠΑ θα βασίζονται στο πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, τον άνθρακα και την πυρηνική ενέργεια για να καλύψουν τις αυξανόμενες ενεργειακές τους ανάγκες.
«Δεν θέλω οι ανεμόμυλοι να καταστρέφουν τον τόπο μας. Δεν θέλω αυτά τα ηλιακά πράγματα που απλώνονται για μίλια και καλύπτουν μισό βουνό, τα οποία είναι απίστευτα άσχημα», είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Fox News.
Αυτή η εχθρικότητά του προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η θετική του στάση απέναντι στα ορυκτά καύσιμα αντικατοπτρίζεται στο νομοσχέδιο, το οποίο ικανοποιεί τις περισσότερες από τις κορυφαίες προτεραιότητες του κλάδου πετρελαίου και φυσικού αερίου. Παράλληλα, δίνει τέλος στις φορολογικές πιστώσεις που για χρόνια έπαιξαν κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη της ηλιακής και αιολικής ενέργειας στις ΗΠΑ.
Ο νόμος ανοίγει ομοσπονδιακές εκτάσεις και ύδατα για να γίνουν γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, έπειτα από τους περιορισμούς που είχε θέσει η κυβέρνηση Biden. Προβλέπονται 30 συμβάσεις στον Κόλπο του Μεξικού για 15 χρόνια, περισσότερες από 30 κάθε χρόνο σε εκτάσεις σε εννέα πολιτείες και δίνεται στις εταιρείες εξόρυξης πρόσβαση στην Αλάσκα.
Ο νόμος μειώνει επίσης τα δικαιώματα που καταβάλλουν οι παραγωγοί στην κυβέρνηση για την άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου σε ομοσπονδιακές εκτάσεις, ενθαρρύνοντας την υψηλότερη παραγωγή.
Παράλληλα, ενθαρρύνει τις πετρελαϊκές εταιρείες να χρησιμοποιήσουν μια φορολογική πίστωση για τη δέσμευση άνθρακα, προκειμένου να αντλήσουν περισσότερο αργό πετρέλαιο. Η φορολογική πίστωση σχεδιάστηκε για να υποστηρίξει την αναδυόμενη τεχνολογία της δέσμευσης και αποθήκευσης των εκπομπών άνθρακα. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο του Trump, οι παραγωγοί θα έχουν αυξημένο φορολογικό όφελος για την αποθήκευση αυτών των εκπομπών σε πηγάδια, για την παραγωγή περισσότερου πετρελαίου.
Το νομοσχέδιο επιφυλάσσει επίσης ευνοϊκή φορολογική αντιμετώπιση του υδρογόνου, την ώρα που η Chevron, η Exxon και άλλες εταιρείες του κλάδου επενδύουν σε έργα παραγωγής του καυσίμου.
Από την άλλη, ο νόμος καταργεί σταδιακά τις φορολογικές πιστώσεις για επενδύσεις σε ΑΠΕ και για την παραγωγή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας. Η πίστωση για τις επενδύσεις ισχύει από το 2005 και για την παραγωγή από το 1992.
Τα αιολικά πάρκα και τα φωτοβολταϊκά που θα τεθούν σε λειτουργία μετά το 2027 δεν θα είναι πλέον επιλέξιμα για τις πιστώσεις. Υπάρχει, ωστόσο, μια εξαίρεση για έργα θα ξεκινήσουν να κατασκευάζονται εντός 12 μηνών από την ψήφιση του νομοσχεδίου.
Πλήγμα στους χαμηλόμισθους
Πολλοί άνθρωποι στο χαμηλότερο άκρο της εισοδηματικής κλίμακας θα βρεθούν σε χειρότερη θέση.
Μεταξύ των πολλών αλλαγών στα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, είναι η προσθήκη ομοσπονδιακά υποχρεωτικών απαιτήσεων εργασίας στο Medicaid για πρώτη φορά στην 60χρονη ιστορία του και η επέκταση της υποχρεωτικής εργασίας στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής Βοήθειας Διατροφής, που παρέχει τα κουπόνια τροφίμων. Οι γονείς παιδιών ηλικίας 14 ετών και άνω είναι μεταξύ εκείνων που θα πρέπει να εργαστούν, να προσφέρουν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους, να παρακολουθήσουν μαθήματα ή να συμμετάσχουν σε επαγγελματική κατάρτιση για να διατηρήσουν τα επιδόματά τους.
Εκατομμύρια Αμερικανοί με χαμηλό εισόδημα αναμένεται να χάσουν τα επιδόματά τους λόγω των απαιτήσεων εργασίας και των άλλων μέτρων του νομοσχεδίου που επηρεάζουν το Medicaid και τα κουπόνια τροφίμων.
Όσοι ανήκουν στην ομάδα με το χαμηλότερο εισόδημα, που κερδίζουν λιγότερα από 18.000 δολάρια ετησίως, θα δουν μείωση 165 δολαρίων στο εισόδημά τους μετά από φόρους και μεταβιβάσεις, μόλις ληφθούν υπόψη οι περικοπές στο δίχτυ ασφαλείας, σύμφωνα με αναλύσεις. Πρόκειται για μείωση 1,1%.
Το επόμενο επίπεδο, που κερδίζει μεταξύ 18.000 και 53.000 δολαρίων, θα λάβει αύξηση 30 δολαρίων στο εισόδημά του ή 0,1%.
Τα νοικοκυριά μεσαίου εισοδήματος θα δουν το εισόδημά τους να αυξάνεται κατά 1,430 δολάρια, ή 1,8%. Κερδίζουν μεταξύ 53.000 και 96.000 δολαρίων.
Οι διατάξεις για την υγεία δεν θα πλήξουν μόνο τους Αμερικανούς με χαμηλό εισόδημα. Η Γερουσία αυστηροποιεί τις απαιτήσεις επαλήθευσης για τις ομοσπονδιακές επιδοτήσεις ασφαλίστρων του Νόμου για την Προσιτή Φροντίδα Υγείας, κάτι που θα μπορούσε να αφήσει ανασφάλιστους και Αμερικανούς μεσαίου εισοδήματος.
Συνολικά, το νομοσχέδιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερα από 10 εκατομμύρια περισσότερα άτομα ανασφάλιστα το 2034, σύμφωνα με ανάλυση του CNN για το νομοσχέδιο και προβλέψεις του CBO.
Νοσοκομεία
Τα νοσοκομεία θα «δουν» την υποστήριξη που λαμβάνουν από τις πολιτείες για τη φροντίδα των εγγεγραμμένων στο Medicaid να μειώνεται.
«Οι πραγματικές συνέπειες αυτών των περικοπών του Medicaid ύψους σχεδόν 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων - οι μεγαλύτερες που προτάθηκαν ποτέ από το Κογκρέσο - θα οδηγήσουν σε ανεπανόρθωτη ζημιά στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, μειώνοντας την πρόσβαση στην περίθαλψη για όλους τους Αμερικανούς και υπονομεύοντας σοβαρά την ικανότητα των νοσοκομείων και των συστημάτων υγείας να φροντίζουν τους πιο ευάλωτους ασθενείς», δήλωσε στο CNN ο Ρικ Πόλακ, διευθύνων σύμβουλος της Αμερικανικής Ένωσης Νοσοκομείων.
Η ένωση δήλωσε ότι είναι «βαθιά απογοητευμένη» με το νομοσχέδιο, παρόλο που περιέχει ένα ταμείο 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να βοηθήσει τα αγροτικά νοσοκομεία να αντιμετωπίσουν τις περικοπές του Medicaid, οι οποίες, σύμφωνα με τα νοσοκομεία, δεν επαρκούν για να καλύψουν το έλλειμμα.
Φωτογραφία @AP
