Αν η βεντέτα Ελλάδος - Ευρωζώνης που οδήγησε στο «πάγωμα» της βραχυπρόθεσμης ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους επεκταθεί πέραν του Φεβρουαρίου η κατάσταση θα γίνει αρκετά περίπλοκη και θα θέσει υπό αμφισβήτηση και το ίδιο το σχέδιο του ESM.
Μπορεί η προσοχή να εστιάζεται στο πως αντιδρά η αγορά του ελληνικού χρέους στις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις των ημερών, αλλά αυτό είναι δευτερεύουσας σημασίας. Μπορεί το διετές ομόλογο να εκτινάχθηκε σήμερα στο 8,2% από 6,1% στη χθεσινή συνεδρίαση και το δεκαετές ομόλογο να εκτινάχθηκε στο 7,3% από 6,2% μια ημέρα νωρίτερα, αλλά είναι τα ευρωπαϊκά ομολόγα που σχετίζονται με τη διαδικασία ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους και όχι τα ελληνικά.
Το σχέδιο του ESM για το ελληνικό χρέος επηρεάζεται σημαντικά από τις συνθήκες της αγοράς.
Η αύξηση των επιτοκίων της Fed χθες το βράδυ κατά 0,25% εκτίναξε τις τελευταίες ώρες τις αποδόσεις όλων των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης δείχνοντας πως παρά την παρέμβαση της ΕΚΤ μέσω του QE το κόστος χρήματος αυξάνεται. Ενδεικτικά στο δεκαετές γερμανικό ομόλογο η απόδοση εκτινάχθηκε στο 0,384% από 0,30% μια ημέρα νωρίτερα, ενώ το δεκαετές γαλλικό ομόλογο εκτινάχθηκε στο 0,85% από 0,73% μια ημέρα νωρίτερα. Ακόμη και η τιμή του δεκαετούς ομολόγου του ESM υποχώρησε μέσα σε μια ημέρα από το 100,10 στο 99,47 δείχνοντας πως οι επενδυτές ρευστοποίησαν θέσεις και στον τίτλο αυτό.
Η εξέλιξη αυτή δείχνει πόσο μεγάλη είναι και η εξάρτηση της επιτυχίας του σχεδίου του ESM από το τι γίνεται στις αγορές. Εάν σήμερα για παράδειγμα οι συνθήκες επιτρέπουν η Ελλάδα να αποκτήσει ένα σταθερό επιτόκιο 1,30%, από τις αρχές του έτους αυτό μπορεί να ανέλθει στο 1,50% και έως το τέλος του 2017 - ειδικά ένα η Fed αυξήσει τρεις φορές τα επιτόκια της- θα μπορούσε να ξεπεράσει το 2,2%! Μια τέτοια εξέλιξη θα λειτουργούσε σε βάρος της ίδιας της βιωσιμότητας του χρέους.
Η Ελλάδα έχει κερδίσει μέσω της – παγωμένης- βραχυπρόθεσμης λύσης για το χρέος να περιορίσει το επιτοκιακό ρίσκο της, κάτι που ο ESM θα επιδιώξει με τρία διαφορετικά σχήματα: Το πρώτο είναι η ανταλλαγή ομολόγων. Το δεύτερο σχήμα προβλέπει ότι ο ESM θα προβεί σε συμφωνίες swap (ανταλλαγών). Το τρίτο σχήμα, γνωστό ως «ανάλογη χρηματοδότηση» (matched funding), προβλέπει ότι ο ESM θα χρεώσει ένα σταθερό επιτόκιο για ένα μέρος των μελλοντικών εκταμιεύσεων προς την Ελλάδα.
Στη βάση αυτή είναι προφανές πως οι συνθήκες στις αγορές μπορεί να επηρεάσουν τον βαθμό στον οποίο μπορούν να εφαρμοστούν τα τρία μέτρα για την μείωση του επιτοκιακού ρίσκου. Εν κατακλείδι όσο πιο σύντομα γίνει τόσο πιο φθηνή θα είναι η λύση για το ελληνικό χρέος.
