Ροή
Μικρή χρονική επέκταση της προθεσμίας που θα έχουν οι καταναλωτές, για να δηλώσουν την αντίρρησή τους στη μεταφορά στο ειδικό κοινό τιμολόγιο αν το επιθυμούν, εξετάζει να προχωρήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αυτό που μελετάται είναι η προθεσμία να παραταθεί κατά έναν μήνα, δηλαδή να εκπνεύσει στο τέλος του Ιανουαρίου 2024.
Αυτή τη στιγμή η διορία προβλέπεται να λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2023, όπως αναφέρεται στη σχετική νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου. Επομένως, με τα υφιστάμενα δεδομένα, ένας καταναλωτής θα μεταφερθεί αυτομάτως στο ειδικό κοινό τιμολόγιο (με «πράσινη» σήμανση), αν δεν ανταποκριθεί μέχρι το τέλος του έτους στην ενημέρωση που θα λάβει από τον προμηθευτή του, σχετικά με τα προϊόντα που θα διατίθενται από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Στην περίπτωση που τελικά προκριθεί η παράταση από το υπουργείο, το χρονικό «παράθυρο» θα επεκταθεί κατά έναν μήνα, ώστε να δοθεί στους καταναλωτές περισσότερος χρόνος για να επιλέξουν εκείνο το τιμολόγιο που κρίνουν πιο συμφέρον. Υπενθυμίζεται ότι οι ενημερώσεις των προμηθευτών τυπικά θα γίνουν μέχρι την 1η Δεκεμβρίου 2023, ενώ έως τότε υποχρεούνται να ανακοινώσουν στις ιστοσελίδες τους όλες τις παραμέτρους του ειδικού τιμολογίου.
Επομένως, αν δεν δοθεί χρονική παράταση, οι καταναλωτές θα έχουν στην καλύτερη περίπτωση τις υπόλοιπες 30 ημέρες του Δεκεμβρίου (από τις οποίες μάλιστα μία εβδομάδα συμπίπτει με τις γιορτές των Χριστουγέννων), για να αποφασίσουν με ποιο τιμολόγιο θα «πορευτούν» την επόμενη χρονιά.
Ποιοι καταναλωτές δεν θα μεταφερθούν στο ειδικό τιμολόγιο
Αν προκριθεί η παράταση, τότε αυτή θα ενσωματωθεί στην Υπουργική Απόφαση που θα εξειδικεύει τον μηχανισμό διακύμανσης του «πράσινου» τιμολογίου και η οποία αναμένεται να εκδοθεί το αργότερο στις αρχές της επόμενης εβδομάδας. Υπενθυμίζεται ότι οι προμηθευτές υποχρεούνται να ενημερώσουν έως την 1η Δεκεμβρίου για τα νέα τιμολόγια όλο το πελατολόγιό τους, με εξαίρεση μόνο τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις που έχουν «ενεργές» συμβάσεις σε τιμολόγια σταθερής χρέωσης.
Στην πράξη, στους πελάτες τους που έχει λήξει η σύμβαση, οι εταιρείες θα προτείνουν κάποιο νέο προϊόν. Στην περίπτωση πελατών με ενεργές συμβάσεις, κάποιες εταιρείες σχεδιάζουν να τους προτείνουν να παραμείνουν στο ίδιο τιμολόγιο, στο οποίο απλώς θα «ξεπαγώσουν» οι όροι που βρίσκονται σε αναστολή μέχρι το τέλος του έτους. Και στα δύο εναλλακτικά σενάρια, οι προτάσεις των εταιρειών θα αφορούν κυμαινόμενα τιμολόγια (με κίτρινη σήμανση).
Μέσω της ίδιας ενημέρωσης, κάθε εταιρεία θα πληροφορεί τους πελάτες της για το ειδικό «πράσινο» τιμολόγιό της, στο οποίο θα μεταφερθούν αν δεν δηλώσουν την αντίρρησή τους. Η εναντίωση, και επομένως η μη μεταφορά στο ειδικό τιμολόγιο, θα μπορεί να γίνει αν ο καταναλωτής επιλέξει κάποιο από τα υπόλοιπα διαθέσιμα προϊόντα – είτε του προμηθευτή του, είτε άλλης εταιρείας.
Αλλαγή στα φίλτρα για τον «ενεργειακό τουρισμό»
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, το υπουργείο έχει προχωρήσει σε υπόδειξη προς τη Ρυθμιστική Αρχή, ώστε αυτή να κάνει μία σημαντική αλλαγή στο μοντέλο που προτείνει, για την αντιμετώπιση του «ενεργειακού τουρισμού». Η αλλαγή αυτή αφορά την απόσυρση της δυνατότητας των προμηθευτών να εκδίδουν εντολές αποκοπής για κάποιο πρώην πελάτη τους που έχει μετακινηθεί σε άλλη εταιρεία, στην περίπτωση που αυτός δεν έχει εξοφλήσει ή δεν έχει διακανονίσει τα χρέη του.
Υπενθυμίζεται ότι το μοντέλο της ΡΑΑΕΥ βασίζεται στο σύστημα σήμανσης οφειλετών (debt flagging) που θα δημιουργήσει o ΔΕΔΔΗΕ και το οποίο θα «κουμπώσει» στην πληροφοριακή του πλατφόρμα «Θαλής». Όταν ένας πελάτης συμπληρώσει δύο ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς, τότε θα ενεργοποιείται η δυνατότητα του προμηθευτή του να τον «κοκκινίσει» στο debt flagging.
Η προσέγγιση της ΡΑΑΕΥ ήταν για το χρονικό διάστημα που δεν έχει εκδοθεί εντολή αποκοπής, ο καταναλωτής να μπορεί να «μετακινηθεί» σε νέα εταιρεία, παρά το γεγονός ότι θα είναι «κοκκινισμένος» στο debt flagging. Ωστόσο, στο ενδεχόμενο που αμελήσει πλήρως τα χρέη του (δηλαδή ούτε καν τα διακανονίσει) προς την παλιά του εταιρεία, τότε αυτή θα έχει για 3 μήνες το δικαίωμα να προχωρήσει σε εντολή αποκοπής του πρώην πελάτη της.
Με την απόσυρση αυτής της πρόβλεψης, ουσιαστικά το debt flagging θα εξυπηρετεί μόνο την υλοποίηση του μέτρου που πρόκειται να εισαγάγει το ΥΠΕΝ. Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο θα θεσμοθετήσει την έννοια του στρατηγικού κακοπληρωτή, ο οποίος θα είναι εκείνος ο καταναλωτής που θα αλλάξει τουλάχιστον δύο προμηθευτές εντός πενταετίας και με αρχή την 1η Ιανουαρίου 2020, χωρίς να αποπληρώσει ή να διακανονίσει τις οφειλές του.
Οι στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν θα μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή (δηλαδή να φύγουν από τον τρίτο κατά σειρά πάροχο), χωρίς να αποπληρώσουν ή διακανονίσουν τις οφειλές τους σε αυτόν.
Έντονη δυσαρέσκεια των εταιρειών
Πηγές των προμηθευτών, με τους οποίους συνομίλησε το Insider.gr, εξέφρασαν την έντονη δυσαρέσκειά τους στο ενδεχόμενο να αφαιρεθεί η συγκεκριμένη πρόβλεψη, καθώς θα πρόκειται για απόλυτο (και αρνητικό) αιφνιδιασμό από το υπουργείο. Κι αυτό γιατί στη συνάντηση που είχαν τη Δευτέρα με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, είχαν λάβει διαβεβαιώσεις πως δεν θα υπάρξει καμία τροποποίηση στην πρόταση της Ρυθμιστικής Αρχής, η οποία θα συμπλήρωνε το μέτρο του ΥΠΕΝ για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Όπως συμπληρώνουν, το πρόβλημα είναι πως αν αφαιρεθεί η δυνατότητα για εντολή αποκοπής από τον προηγούμενο προμηθευτή, η χρησιμότητα του debt flagging επί της ουσίας ακυρώνεται. Ως συνέπεια, θα μείνει η εφαρμογή αποκλειστικά του «φίλτρου» του στρατηγικού κακοπληρωτή, που όχι μόνο θα στείλει λάθος «σήμα» στους καταναλωτές, αλλά και δεν πρόκειται να αποτελέσει αποτελεσματικό ανάχωμα στον «ενεργειακό τουρισμό».
Όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά τα στελέχη του κλάδου, η υποχρεωτική παραμονή στον τρίτο κατά σειρά προμηθευτή, στον οποίο ένας «ενεργειακός τουρίστας» έχει αφήσει φέσια, ουσιαστικά εκπέμπει το μήνυμα στους καταναλωτές πως έχουν ασυλία αν φεσώσουν μέχρι δύο εταιρείες, αφού δεν θα κινδυνεύουν από διακοπή ηλεκτροδότησης. Μάλιστα, η υποχρεωτική παραμονή θα ξεμπλοκάρεται αν διακανονιστούν οι οφειλές στον τρέχοντα πάροχο, χωρίς καμία πρόνοια για τα χρέη στις δύο προηγούμενες εταιρείες.
Την ίδια στιγμή, δεν είναι ξεκάθαρο τι θα συμβεί αν ένας «τουρίστας» ρυθμίσει τα χρέη του, μεταβεί σε τέταρτο πάροχο, και αθετήσει στη συνέχεια τις δόσεις του διακανονισμού. Ως συνέπεια, αποτελεί αντίδοτο μόνο για ακραίες περιπτώσεις στρατηγικών κακοπληρωτών, ενώ έχει «παραθυράκια» που θα τους επιτρέψουν να ξεγλιστρήσουν. Κι όλα αυτά σε μία συγκυρία όπου τα φέσια από τον «ενεργειακό τουρισμό» ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ.
