Λίγο πριν τις 11:00 το πρωί προσγειώθηκε στην Αθήνα το αεροσκάφος που μεταφέρει τον Αμερικανό Προέδρο Barack Obama. Τον Αμερικανό πρόεδρο υποδέχθηκε ο υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος. Εξερχόμενος του προεδρικού αεροσκάφους, Ο πρόεδρος των ΗΠΑ χαιρέτησε συγκρατημένα το πλήθος που έχει συγκεντρωθεί στο αεροδρόμιο και επιβιβάσθηκε στη λιμουζίνα που θα τον μεταφέρει στο ξενοδοχείο όπου θα καταλύσει. Να σημειώσουμε ότι στο πλευρό του Αμερικανού προέδρου βρίσκεται ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Jack Lew.
Aπό σήμερα, η Αθήνα θυμίζει πόλη-φρούριο λόγω της επίσκεψης του Βarack Obama, όμως πέρα από το παραπολιτικό ενδιαφέρον για τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, τον αριθμό των πρακτόρων που έχουν φτάσει στην Αθήνα, τη διαδρομή που θα ακολουθήσει ο Αμερικανός πρόεδρος και το μενού στο Προεδρικό Μέγαρο, το πραγματικά κρίσιμο είναι τι πρόκειται να συζητήσει κυρίως με τον πρωθυπουργό, αλλά και τι θα πει στην ομιλία του στο ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η οποία αναμένεται και από πολλούς εκτός Ελλάδος με μεγάλο ενδιαφέρον.
Όπως έχουμε προαναφέρει, ο ορίζοντας της επίσκεψης περιορίζεται από την εκλογή του Donald Trump στην προεδρία των ΗΠΑ, καθώς, σε περίπτωση που είχε εκλεγεί η Hillary Clinton, η μετάβαση από τη μια διακυβέρνηση στην άλλη θα ήταν πολύ πιο ομαλή, ενώ ο κ. Obama θα είχε καλύτερο δίαυλο επικοινωνίας για να μεταφέρει τις ελληνικές θέσεις, εφόσον τις συμμερίζεται. Πλην όμως, ο νέος πρόεδρος είναι terra incognita, οι προτεραιότητές του είναι άγνωστες και κανείς δεν είναι σε απόλυτη θέση να γνωρίζει, κατά πόσο θα τηρήσει τις προεκλογικές του θέσεις σε ό,τι αφορά τουλάχιστον την Ελλάδα. Διότι, σε ό,τι αφορά γεωπολιτικά ζητήματα, βλέπουμε ήδη κεντρικούς συνεργάτες του να αναδεικνύουν την Τουρκία σε κεντρικό παράγοντα σταθερότητας για την περιοχή, όπως είχε άλλωστε κάνει και ο ίδιος ο κ. Obama στις αρχές του 2009, όταν προγραμμάτισε ταξίδι στην Τουρκία χωρίς να σχεδιάσει αντίστοιχη επίσκεψη στην Ελλάδα.
Όπως τόνισε τη Δευτέρα στον Real FM ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, οι βασικοί θεματικοί άξονες θα είναι τρεις: το χρέος, το προσφυγικό και το Κυπριακό. Όπως αναφέρουν όμως έμπειρες διπλωματικές πηγές στο Insider.gr, θεωρείται δύσκολο να μην γίνει κάποια νύξη και για ενεργειακά ζητήματα, παρ’ ότι δεν περιλαμβάνονται ρητά στην ατζέντα. Άλλωστε, ο αμερικανικός παράγοντας έχει επιδείξει έντονη κινητικότητα για τα ενεργειακά της ευρύτερης περιοχής τα τελευταία χρόνια, ενώ οι ίδιες διπλωματικές πηγές τονίζουν πως τα ενεργειακά συνδέονται και με το ζήτημα του Κυπριακού.
Σε ό,τι αφορά το χρέος τώρα, το μήνυμα του κ. Obama είναι συνδυαστικό και σαφές: στηρίζει το αίτημα για μείωση του ελληνικού χρέους, όπως το θέτει και το ΔΝΤ, αλλά παράλληλα ζητά προσήλωση στις μεταρρυθμίσεις, εκτιμώντας πως απομένουν ακόμα αρκετά πράγματα να γίνουν, όπως το έθεσε και στην Κυριακάτικη Καθημερινή.
Όταν έκλεισε η επίσκεψη, το Μαξίμου περίμενε ομολογουμένως περισσότερα απ’ ότι μετά την εκλογή Trump, καθώς κυβερνητικοί επιτελείς ήλπιζαν ο απερχόμενος πρόεδρος να ασκήσει τη μέγιστη δυνατή επιρροή σε άλλους ηγέτες, όπως η Angela Merkel, με επίκληση και της ανάγκης σταθερότητας της Ελλάδας-και άρα κυβερνητικής σταθερότητας, σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους. Η εκλογή του κ. Trump όμως αλλάζει τα δεδομένα και πλέον το Μαξίμου επιζητά μεν το θετικό μήνυμα του κ. Obama και θα ήθελε επίσης να θέσει το ζήτημα τις επόμενες μέρες στη Γερμανίδα καγκελάριο, πλην όμως τα περιθώρια δέσμευσής του είναι πολύ μικρότερα σε σχέση με πριν μια εβδομάδα.
Πάντως, η πόλωση του μηνύματος του κ. Obama θα είναι θετική, αν λάβει κανείς ως δεδομένο τη διατύπωση του στην «Κ» πως «πιστεύω ακράδαντα ότι για να είναι βιώσιμες οι μεταρρυθμίσεις, οι άνθρωποι χρειάζονται ελπίδα».
Ακόμα, ως προς το προσφυγικό, ο Αμερικανός πρόεδρος αναμένεται να εξάρει την ανθρωπιστική στάση της Ελλάδας στο ζήτημα, θα επισημάνει όμως πως πρέπει και εδώ να γίνουν περισσότερα, τόσο σε ό,τι αφορά τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης για τους πρόσφυγες εν Ελλάδι π.χ. με τις προβλέψεις για τα ασυνόδευτα παιδιά και για την καλύτερη πρόσβαση των προσφυγόπουλων στην εκπαίδευση. Πλην όμως ο κ. Obama αναμένεται να σταθεί και στην ανάγκη καλύτερου επιμερισμού των βαρών της προσφυγικής κρίσης, με τη συμμετοχή περισσότερων κρατών στην προσπάθεια, ενώ θα δωσει και μήνυμα στήριξης και διατήρησης της συμφωνίας με την Τουρκία για το προσφυγικό, συνδυαστικά με την υπογράμμιση της αναγκαιότητας εξάλειψης των γενεσιουργών αιτιών του προσφυγικού κύματος, όπως ο πόλεμος στη Συρία.
Παράλληλα, ο κ. Obama αναμένεται να εκφράσει την εκτίμηση πως οι προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού είναι ίσως καλύτερες από ποτέ, ενώ κάπου εδώ «κολλάει» και το ζήτημα της ενέργειας, όπως απορρέει και από τη συνέντευξη στην Καθημερινή. «Μια δίκαιη και συνολική λύση για την Κύπρο θα είχε ιστορικό και μακροπρόθεσμο αποτύπωμα. Θα βελτίωνε τις οικονομικές ευκαιρίες για όλους τους Κυπρίους και θα αναβάθμιζε την ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή της Μεσογείου και πέρα από αυτή. Θα δημιουργούσε ευκαιρίες για τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις – μια συμμαχία συμφερόντων που θα μπορούσε να είναι μια μηχανή οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή», υπογράμμισε ο κ. Obama.
Άλλωστε, η αμερικανική διπλωματία εκτιμά πως επίλυση του Κυπριακού θα μπορούσε να αναγάγει την Κύπρο σε παράγοντα σταθερότητας για τα ενεργειακά ζητήματα, μιας και θα μπορούσε να αποτελέσει κόμβο διάφορων αγωγών, με αποτέλεσμα η Ανατολική Μεσόγειος να μετατρέπεται σε εναλλακτική ενεργειακή οδό και άρα έτσι να μειωθεί η εξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Συν τοις άλλοις και ανεξάρτητα από το Κυπριακό, παραμένει σταθερή η υποστήριξη της αμερικανικής πλευράς για την υλοποίηση των σχεδίων για τον αγωγό TAP, ενώ οι ΗΠΑ φυσικά παρακολουθούν με ενδιαφέρον και τα τεκταινόμενα για τον Turkish Stream, με τον Vladimir Putin και τον Recep Tayyip Erdogan να υπογράφουν την κατασκευή του μόλις τον προηγούμενο μήνα, ενώ πριν από περίπου 10 μέρες, στο 4ο ελληνορωσικό φόρουμ με τη συμμετοχή του Ρώσου ΥΠΕΞ Sergey Lavrov ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος Πάνος Σκουρλέτης είχε υπογραμμίσει την προοπτική επέκτασης του αγωγού προς Ιταλία μέσω Ελλάδας, εφόσον βεβαίως τα κοινοτικά όργανα δώσουν τις σχετικές αδειοδοτήσεις.
