Ροή
Νέα βελτίωση κατέγραψε η διεθνής ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας το 2022, παρά τον υψηλό εγχώριο πληθωρισμό και τις αυξήσεις του κατωτάτου μισθού. Βελτίωση εμφανίζει και η ανταγωνιστικότητα της χώρας μας στους σύνθετους δείκτες, αποτυπώνοντας την βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την αποτελεσματικότητα των μεταρρυθμίσεων.
Ωστόσο, όπως σημειώνει η Τράπεζα της Ελλάδας στην Έκθεση για την Νομισματική Πολιτική το 2022-2023, η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να κατατάσσεται ακόμη σχετικά χαμηλά στους διεθνείς δείκτες διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας, λόγω χρόνιων εγγενών αδυναμιών.
«Παρά την αξιοσημείωτη πρόοδο τα τελευταία έτη στην ψηφιοποίηση των υπηρεσιών που προσφέρει το κράτος στους πολίτες, η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης, η γραφειοκρατία και η αναποτελεσματικότητα που εξακολουθεί να υπάρχει σε ορισμένους τομείς της δημόσιας διοίκησης (λ.χ. στις μεταβιβάσεις ακινήτων, στην εκπόνηση χωροταξικών σχεδίων, στην ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου), η υστέρηση σε βασικές υποδομές όπως στον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου, η ανεπαρκής καταπολέμηση της εκτεταμένης φοροδιαφυγής, οι οιονεί ολιγοπωλιακές συνθήκες σε συγκεκριμένες αγορές αγαθών και υπηρεσιών που μειώνουν τον ανταγωνισμό και οι στρεβλώσεις στο μηχανισμό διαμόρφωσης τιμών στην αγορά ενέργειας είναι μερικές από τις καταστάσεις οι οποίες δημιουργούν αντικίνητρα στην πραγματοποίηση επενδύσεων, ιδιαίτερα από το εξωτερικό», αναφέρεται στην έκθεση.
Ανταγωνιστικότητα τιμών και κόστους εργασίας
Όπως αναφέρει η ΤτΕ, το εξωτερικό περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού και σημαντικών ονομαστικών μισθολογικών αυξήσεων, σε συνθήκες διεθνούς οικονομικής επιβράδυνσης και χαμηλής ή και αρνητικής μεταβολής της παραγωγικότητας της εργασίας, οδήγησε σε αύξηση του ονομαστικού κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος σε πολλούς βασικούς εμπορικούς εταίρους της Ελλάδος, έναντι μείωσής του στην Ελλάδα. Λόγω των εγχώριων εξελίξεων στις τιμές της ενέργειας και στον πληθωρισμό, η ανταγωνιστικότητα ως προς τις τιμές βελτιώθηκε λιγότερο σε σχέση με εκείνη ως προς το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος.
Οι εισαγωγές της Ελλάδος το 2022 αυξήθηκαν με διπλάσιο ρυθμό σε σχέση με τις εξαγωγές, αντανακλώντας το γεγονός ότι το πραγματικό ΑΕΠ της χώρας πέρυσι αυξήθηκε ταχύτερα από εκείνο πολλών άλλων βασικών εμπορικών εταίρων καθώς και την υψηλή εξάρτηση από εισαγωγές.
Σύμφωνα με τις έως τώρα συναλλαγματικές εξελίξεις και τις εκτιμώμενες εξελίξεις στο γενικό πληθωρισμό, τις ονομαστικές αποδοχές και την παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα και στους κυριότερους εμπορικούς εταίρους, αναμένεται μικρή περαιτέρω βελτίωση των δεικτών ανταγωνιστικότητας το 2023.
Βελτιώνεται η διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα
Σε όρους διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας, η κατάταξη της Ελλάδος σε σύνθετους δείκτες βελτιώνεται, αποτυπώνοντας τις προσπάθειες ενίσχυσης του επιχειρηματικού και μακροοικονομικού περιβάλλοντος και τις υλοποιούμενες μεταρρυθμίσεις που επιδρούν θετικά στην αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων και της δημόσιας διοίκησης.
Η ευνοϊκή αυτή εξέλιξη αντανακλάται σε κάποιο βαθμό και στην προσέλκυση σημαντικών ξένων άμεσων επενδύσεων σε πολλούς τομείς. Μάλιστα, οι άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα τη διετία 2021-2022 ήταν οι υψηλότερες της τελευταίας εικοσαετίας.
Στους εθνικούς εναρμονισμένους δείκτες ανταγωνιστικότητας τους οποίους καταρτίζει η ΕΚΤ, τόσο της Ελλάδος όσο και άλλων χωρών της ζώνης του ευρώ, παρατηρήθηκε μείωση (βελτίωση) ως προς το κόστος εργασίας και αύξηση (επιδείνωση) ως προς τις τιμές από το δεύτερο εξάμηνο του 2022.
Ο δείκτης πραγματικής σταθμισμένης συναλλαγματικής ισοτιμίας με βάση το σχετικό κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στο σύνολο της οικονομίας παρουσίασε σημαντική μείωση (βελτίωση) το 2022, η οποία, σε μικρότερο βαθμό, αναμένεται να συνεχιστεί κατά το 2023. Σύμφωνα με τα συγκρίσιμα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος το 2022 στο σύνολο της οικονομίας μειώθηκε στην Ελλάδα (-1,7%), ενώ αυξήθηκε στη ζώνη του ευρώ (3,2%). Μάλιστα, η εκτιμώμενη μέση αύξηση για μια ευρεία ομάδα εμπορικών εταίρων ήταν ακόμη μεγαλύτερη.
Ο κυριότερος παράγοντας βελτίωσης το 2022 ήταν η υψηλότερη αύξηση της παραγωγικότητας και η μικρότερη άνοδος της μέσης μισθολογικής δαπάνης ανά εργαζόμενο στην Ελλάδα σε σχέση με τις αντίστοιχες εξελίξεις στους βασικούς εμπορικούς της εταίρους. Η αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα είναι σημαντική το 2023, αλλά και πάλι θα υπολείπεται εκείνης των χωρών της ζώνης του ευρώ, όπως και άλλων σημαντικών εμπορικών εταίρων.
