Ροή
Τον δρόμο για την επιστροφή στους προμηθευτές των ποσών με τα οποία έχουν καλύψει μέσα στο τελευταίο 7μηνο επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος αγροτών και μικρών επιχειρήσεων (με παροχές έως 35 kVA), ανοίγει η έγκριση της Κομισιόν στην τροποποίηση του ελληνικού σχήματος στήριξης, που ανακοινώθηκε χθες. Με την τροποποίηση αυξάνεται επίσης και ο προϋπολογισμός του μέτρου κατά 600 εκατ., με συνέπεια να ανέρχεται πλέον στο σύνολό του στα 1,4 δισ. ευρώ.
Στην αρχική του εκδοχή, το σχήμα (το οποίο είχε πάρει το «πράσινο φως» της Κομισιόν στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς), κάλυπτε το χρονικό διάστημα από τον Φεβρουάριο του 2022 έως και τον περσινό Νοέμβριο. Επομένως, άνοιγε τον δρόμο ώστε να καταβληθούν στους προμηθευτές τα κονδύλια με τα οποία είχαν ήδη χρηματοδοτήσει τις επιδοτήσεις των δύο αυτών κατηγοριών καταναλωτών, για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Επιδοτήσεις που ανακοινώνονταν σε μηνιαία βάση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Ωστόσο, στην περίπτωση των μικρών επιχειρήσεων έως 35 kVA, που αριθμούν περί τα 1,25 εκατομμύρια, οι προμηθευτές κάλυψαν με ίδια κεφάλαια τις επιδοτήσεις που ανακοίνωσε το ΥΠΕΝ και το επόμενο δίμηνο, δηλαδή τον Δεκέμβριο του 2022 και τον Ιανουάριο του 2023. Κεφάλαια που το αρχικό σχήμα στήριξης δεν επέτρεπε να τους επιστραφούν. Έκτοτε, οι επιδοτήσεις στους εμπορικούς καταναλωτές έχουν διακοπεί.
Δυνατότητα επιδότησης όλο το 2023
Στην περίπτωση των αγροτών, το χρονικό «κενό» είναι ακόμη μεγαλύτερο, καθώς οι επιδοτήσεις για τα αγροτικά τιμολόγια δεν έχουν σταματήσει να ανακοινώνονται – για παράδειγμα, τον Ιούνιο του 2023 θα ανέλθει σε 15 ευρώ/MWh. Επομένως, από τον προηγούμενο Δεκέμβριο και για ένα 7μηνο, οι προμηθευτές χρηματοδοτούσαν οι ίδιοι τις ενισχύσεις.
Με το «πράσινο φως» των Βρυξελλών στις τροποποιήσεις, επεκτείνει η διάρκεια του σχήματος για όλο το 2023. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι οι πάροχοι μπορούν να λάβουν τα ποσά που δαπάνησαν για τις επιδοτήσεις των μικρών επιχειρήσεων το δίμηνο Δεκέμβριος 2022 - Ιανουάριος 2023 και των αγροτών για το διάστημα Δεκέμβριος 2022 – Ιούνιος 2023.
Επίσης, καθώς με την έγκριση της Κομισιόν το μέτρο επεκτείνεται έως το τέλος του έτους, η πολιτεία μπορεί να συνεχίσει τη στήριξη των αγροτών – με τις εταιρείες προμήθειας να είναι πλέον βέβαιες ότι αυτή θα καλυφθεί από την πολιτεία. Παράλληλα, σε περίπτωση που το κρίνει σκόπιμο (δηλαδή αν υπάρξει αναζωπύρωση της κρίσης εντός 2023), θα είναι στη διακριτική της ευχέρεια να επανενεργοποιήσει τις επιδοτήσεις και για τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες πλέον θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Ανέφικτη η διαδικασία
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι το τροποποιημένο πλέον σχήμα στήριξης ανοίγει τον δρόμο για να κλείσουν οι δύο οικονομικές «τρύπες» των προμηθευτών (για τις ισάριθμες κατηγορίες καταναλωτών), χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως θα λάβουν τα χρήματά τους. Ο λόγος είναι ότι υπάρχει πιθανότητα να έχουν χρηματοδοτήσει επιδοτήσεις σε πελάτες που εκ των υστέρων αποδείχθηκε πως δεν είναι τελικά δικαιούχοι, παρόλο που οι ανακοινώσεις του ΥΠΕΝ μιλούσαν για «οριζόντια» εφαρμογή.
Ακόμη όμως και για όσους είναι δικαιούχοι, όπως έχει γράψει το Insider.gr, έχει αποδειχθεί στην πράξη ανέφικτη η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσει κάθε προμηθευτής ώστε να του επιστραφούν τα κεφάλαια που δαπάνησε. Ως συνέπεια, οι εταιρείες «βρίσκουν τοίχο» στο να ανακτήσουν ακόμη και τα ποσά που αφορούσαν την αρχική διάρκεια του σχήματος, δηλαδή το διάστημα Φεβρουάριος – Νοέμβριος 2022.
Η διαδικασία αυτή προβλεπόταν στην Κοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία ενεργοποιήθηκε το σχήμα, ενώ (τουλάχιστον θεωρητικά) υπάρχει ενδεχόμενο αυτή να αλλάξει με την τροποποιητική ΚΥΑ, που θα επεκτείνει τη διάρκεια εφαρμογής του σχήματος. Σύμφωνα πάντως με όλες τις διαθέισμες πληροφορίες, δεν πρόκειται να αλλάξει η «φόρμουλα» με την τροποποιητική ΚΥΑ – με δεδομένο καταρχάς ότι η νέα Κοινή Υπουργική θα πρέπει να εκδοθεί μέχρι και αύριο, Παρασκευή.
Μικρή ανταπόκριση των πελατών
Υπενθυμίζεται ότι για την ανάκτηση, οι δικαιούχοι θα πρέπει να μην έχουν ξεπεράσει συγκεκριμένα όρια στο σύνολο των κρατικών ενισχύσεων που έχουν λάβει, με τους προμηθευτές μάλιστα είναι αρμόδιοι να συγκεντρώσουν τις σχετικές υπεύθυνες δηλώσεις από τους πελάτες τους. Σύμφωνα με τους προμηθευτές, αυτό σημαίνει σε πρώτη φάση την ειδοποίηση δεκάδων χιλιάδων πελατών από κάθε πάροχο και, στη συνέχεια, αμέτρητες εργατοώρες για τη διασταύρωση των δηλώσεων.
Επίσης, η διαδικασία είναι δύσκολη στην περίπτωση που ένας πάροχος πρέπει να ενημερώσει μία εταιρεία που ήταν έως και πριν από λίγους μήνες πελάτης της και η οποία στο μεταξύ έχει αλλάξει προμηθευτή. Και βέβαια, είναι αδύνατον να γίνει, σε περιπτώσεις πρώην πελατών που στο μεταξύ έχουν βάλει λουκέτο.
Η εμπειρία όμως των πρώτων παρόχων που ξεκίνησαν να ενημερώνουν σχετικά τους εμπορικούς πελάτες τους δείχνει επίσης πως οι πελάτες τους δεν ανταποκρίνονται στην αποστολή των υπεύθυνων δηλώσεων. Είναι ενδεικτικό ότι η ανταπόκριση δεν ξεπερνά το 15% ακόμη και στην περίπτωση των λίγων προμηθευτών οι οποίοι δεν κάλυψαν τις εξτρά επιδοτήσεις με δικά τους κεφάλαια. Επομένως, παρά το γεγονός ότι οι πελάτες τους έχουν το κίνητρο ότι θα λάβουν αναδρομικά τις πρόσθετες ενισχύσεις, έως τώρα μόλις 1 στους 7 περίπου έχει στείλει συμπληρωμένη την υπεύθυνη δήλωση.
