Ροή
Με ταχείς ρυθμούς επιχειρούν οι υπηρεσίες του αρμόδιου Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών Θεόδωρου Σκυλακάκη να ολοκληρώσουν το αίτημα προς τις Βρυξέλλες για επιπλέον δάνεια με προνομιακούς όρους αξίας 5 δισ. ευρώ που δικαιούται η Ελλάδα μέσω του νέου εργαλείου REPowerEU.
Η Ελλάδα, μετά την ιδιαίτερα επιτυχή πορεία στο σκέλος του δανείου του Tαμείου Aνάκαμψης (στο οποίο θα ενταχθεί και αυτό το νέο εργαλείο ως ξεχωριστός άξονας), φαίνεται πως ήδη έχει πάρει τις αποφάσεις της για τον τρόπο με τον οποίο θα διανεμηθούν τα εν λόγω χρήματα.
Η επιλογή, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι τα επιπλέον αυτά δάνεια της τάξης των 5 δισ. ευρώ να διοχετευτούν μέσω του υφιστάμενου μηχανισμού διανομής του δανειακού σκέλους (δηλαδή μέσω των τραπεζών) που ήδη μοιράζει 12,7 δισ. ευρώ. Προσφέρει αυτή τη στιγμή σταθερό επιτόκιο 0,35% για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και περίπου 1% για τις μεσαίες και τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Για το επιπλέον δάνειο της ΕΕ ύψους πέντε δισ. ευρώ περίπου, σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζεται μέσω ξεχωριστού άξονα να υπάρχει ανάλογη διαχείριση. Η εν λόγω διοχέτευση της ρευστότητας μάλιστα σχεδιάζεται μόνο σε επιχειρήσεις και όχι σε πολίτες. Πέρα λοιπόν από τις δράσεις που ήδη προωθούνται, θα διαμορφωθεί και ένας νέος δίαυλος για επενδύσεις οι οποίες θα είναι συμβατές με τις συστάσεις που έδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα συνδέονται με παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας και πράσινης μετάβασης της ελληνικής επιχειρηματικότητας.
Οι αποφάσεις της Κομισιόν και οι εκλογές
Ο κανονισμός για το REPowerEU που ανακοινώθηκε πριν από λίγες μέρες (δίνοντας το «πράσινο φως» στην Αθήνα για να προχωρήσει στο εν λόγω δανειακό αίτημα), παρέχει στα κράτη μέλη ουσιαστικά περιθώριο ενός μήνα για να κινηθούν. Έχει μάλιστα ως επόμενο ασφυκτικό ορόσημο το τέλος Απριλίου. Έως τότε θα πρέπει να καταθέσουν τα κράτη - μέλη, τα σχέδια για το σκέλος των επιδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης από το οποίο η Ελλάδα μπορεί να λάβει περίπου 770 εκατομμύρια ευρώ (με σύσταση το αίτημα να γίνει αρχές Απριλίου).
Ωστόσο, για όλα τα κράτη υπάρχει ένα βασικό πρόβλημα: πρέπει πρώτα να εγκριθεί το δάνειο μετά από διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν και να υπογράφει νέα δανειακή σύμβαση, με βάση το αρχικό αίτημα για να φανεί τι εγκρίνεται, για ποιο σκοπό είναι, όπως επίσης ποια ορόσημα και ποιες μεταρρυθμίσεις θα συνδέονται. Και τούτο, ούτως ώστε να «κλειδώσουν» οριστικά τα σχέδια αιτήματος για τις επιδοτήσεις. Κάτι που (με βάση την εμπειρία των Βρυξελλών) μπορεί και να απαιτήσει πιο πολύ χρόνο από όσο ορίζεται στα «χαρτιά».
Ειδικά για την Ελλάδα, υπάρχει και ένα άλλο πρόβλημα: ο χρόνος των εκλογών.
Αν δηλαδή, με άλλα λόγια, η διαδικασία διαπραγματεύσεων και έγκρισης των δανείων από τις υπηρεσίες της ΕΕ τραβήξει χρονικά έως την προκήρυξη των εκλογών, τότε ουσιαστικά (και πολύ πιθανά) δεν θα υπάρξει το περιθώριο για την κατάθεση του αιτήματος για το σκέλος των επιδοτήσεων πριν από τις κάλπες.
Εδώ, εισέρχεται κι ένα άλλο ζήτημα: το κατά πόσο θα γίνει το εν λόγω αίτημα για επιδοτήσεις μαζί με το αίτημα συνολικής ενδιάμεσης αναθεώρησης του Ταμείου Ανάκαμψης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με βάση τον νέο κανονισμό δίνει το δικαίωμα είτε για παράλληλο αίτημα είτε (προς διευκόλυνση των κρατών), να γίνει πρώτα το αίτημα για το νέο άξονα επιδοτήσεων του REPowerEU (το οποίο θα δημιουργήσει χώρο για επενδύσεις παραγωγής και εξοικονόμησης ενέργειας) και ακολούθως να γίνει το αίτημα για τη μεγάλη ενδιάμεση αναθεώρηση. Και πάλι, στην περίπτωση της Ελλάδος τα πάντα θα εξαρτηθούν και από το πόσο γρήγορα θα συμφωνηθεί το δανειακό σκέλος, αλλά και από την πορεία προς τις εκλογές…
Σημειώνεται πως το δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης καλύπτει το ΦΠΑ του επενδυτικού σχεδίου, ενώ παράλληλα το κεφάλαιο κίνησης και οι δαπάνες προώθησης και επικοινωνίας (marketing) μπορούν να αφορούν, αθροιστικά, έως 30% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου. Στο τέλος του 2022 είχαν υποβληθεί επενδυτικά σχέδια, συνολικού ύψους 10,53 δισ. ευρώ (με δάνεια από το Ταμείο ΑΝάκαμψης 4,5 δισ. ευρώ) και για τα 68 είχαν υπογραφεί δανειακές συμβάσεις με συνολικό προϋπολογισμό 3,22 δισ. ευρώ. Και ο λογαριασμός αυτός συνεχώς μεγαλώνει.
