Ροή
Η πολιτική της κυβέρνησης ως προς την ενεργειακή κρίση και τις επιπτώσεις της στη χώρα μας, είχε έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό (ανάμεσα σε άλλους, όπως αλλαγή του ενεργειακού μείγματος κλπ): Να ελαφρύνει όσο το δυνατόν περισσότερο και να καταστήσει προσιτές τις τιμές της ενέργειας για τους καταναλωτές. Αυτό σημειώνουν πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σχολιάζοντας τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην πρόσφατη μελέτη του ACER, σχετικά με το ποσοστό των δαπανών για ενέργεια σε σχέση με το εισόδημα καταναλωτών ανά χώρα.
Όπως έγραψε πριν από δύο 24ωρα το insider.gr, παρουσιάζοντας τη σχετική μελέτη, αν και στη συντριπτική πλειονότητα των κρατών-μελών το σχετικό ποσοστό είναι σημαντικά ενισχυμένο για το 2022, ορισμένες χώρες (Ιταλία, Ολλανδία) ξεχωρίζουν για το άλμα των ενεργειακών επιβαρύνσεων. Σε αυτές τις χώρες συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα, με το κόστος του ρεύματος να ξεπερνά φέτος το 6% του διαθέσιμου εισοδήματος, από λίγο παραπάνω από 4% που ήταν το 2020.
Ανάλογη είναι η εικόνα και για το φυσικό αέριο, όπου το κόστος του καυσίμου εκτινάχθηκε το 2002 πάνω από το 12% του διαθέσιμου εισοδήματος στην Ελλάδα, όταν το 2020 ήταν κάτω από 5%. Τόσο στο ρεύμα όσο και στο αέριο, η χώρα μας κατατάσσεται στην 3η θέση, δηλαδή οι λογαριασμοί των δύο προϊόντων έχουν το τρίτο μεγαλύτερο «αποτύπωμα» πανευρωπαϊκά στο διαθέσιμο εισόδημα, το οποίο συνδυαστικά ξεπερνά το 18%.
Οι κύκλοι του ΥΠΕΝ τονίζουν ότι σειρά στοιχείων αποδεικνύουν ότι αυτό το έχει καταφέρει η Κυβέρνηση, όπως ο σχετικός πίνακας του ACER που δείχνει ότι η χώρα μας είναι πρώτη σε όλη την Ευρώπη στην ελάφρυνση νοικοκυριών κι επιχειρήσεων από τις υψηλές τιμές ενέργειας. Επίσης, πίνακες που δημοσίευσε η Eurostat και το HEPI (Ευρωπαϊκός Δείκτης Τιμών Ενέργειας) επιβεβαιώνουν ότι η απόφαση της κυβέρνησης να διατηρήσει σε προσιτά επίπεδα τις τιμές ενέργειας εν μέσω πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης, έχει φέρει αποτελέσματα.
Γενικότερη είναι η συζήτηση για το «σταθμισμένο κόστος για τον ηλεκτρισμό» (δηλ. ποσοστό δαπανών για την ενέργεια σε σχέση με το εισόδημα), που αφορά στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, δηλαδή εμπλέκονται παράγοντες όπως το ύψος του κατώτατου μισθού, οι αναπτυξιακοί ρυθμοί της οικονομίας, η μείωση της ανεργίας κλπ. Σε αυτά έχουν σημειωθεί μεγάλες βελτιώσεις κατά την τελευταία τριετία, ωστόσο πρόκειται για εξελίξεις που χρειάζονται κι άλλο χρόνο, προκειμένου να αποτυπωθούν στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και να επηρεάσουν το σταθμισμένο κόστος για τον ηλεκτρισμό.
Ενδεικτικά είναι τρία ακόμα στοιχεία: Πρώτον, ότι η χώρα με το μεγαλύτερο σταθμισμένο κόστος για τον ηλεκτρισμό (Νορβηγία) έχει μια ανεπτυγμένη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, από την οποία αναμένει κέρδη- ρεκόρ για το 2023, πράγμα που σημαίνει ότι η αγοραστική δύναμη δεν είναι ανάλογη των τελικών τιμών που πληρώνει ο καταναλωτής. Δεύτερον, η Πορτογαλία έχει τα τελευταία επτά χρόνια σοσιαλιστική κυβέρνηση, η οποία, όμως, δεν έχει καταφέρει να μεταβάλλει τη δομή της πορτογαλικής οικονομίας σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αυξήσει την αγοραστική δύναμη των Πορτογάλων.
Και τρίτον, ότι μέσα στις επτά πρώτες ευρωπαϊκές χώρες ως προς τις δαπάνες ηλεκτρικού ρεύματος αναλογικά προς το εισόδημα των πολιτών τους, οι τέσσερις έχουν υποστεί την περιπέτεια των μνημονίων τα περασμένα χρόνια (Πορτογαλία, Ελλάδα, Κύπρος, Ισπανία), δηλαδή πρόκειται για οικονομίες που υφίστανται δομικούς μετασχηματισμούς αυτή την περίοδο. Για αυτό η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποφάσισε να κρατήσει σε προσιτές τιμές τις δαπάνες των καταναλωτών για την ενέργεια, και σε αυτό είμαστε στις πρώτες θέσεις σε όλη την Ευρώπη.
