Ροή
Στους τρόπους με τους οποίους επιδιώκεται η βέλτιστη αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων της επόμενης προγραμματικής περιόδου αναφέρθηκε ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος, μιλώντας σε σχετικό πάνελ ημερίδας που διοργάνωσε το «Υπερταμείο» στην 85η ΔΕΘ.
Παρά το γεγονός ότι ο κ. Σκάλκος αναφέρθηκε σε σημαντικά έργα που αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη από θυγατρικές του Υπερταμείου, που μάλιστα υλοποιούνται τάχιστα με συγχρηματοδότηση του ΕΣΠΑ (όπως, για παράδειγμα, αυτά της ΕΥΔΑΠ για τις μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων σε Ραφήνα, Πικέρμι και Μαραθώνα), και ενώ η επόμενη προγραμματική περίοδος έχει πάρα πολλούς διαθέσιμους πόρους προς αυτή την κατεύθυνση, εντούτοις, ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ έσπευσε να αναδείξει τον προβληματισμό του σε σχέση με δυσκολίες και αγκυλώσεις ως προς την ωρίμανση των έργων προς ένταξη, «δείχνοντας» και προς την πλευρά των δημοσίων επιχειρήσεων που καθυστερούν μεγάλα επενδυτικά έργα.
Ο κ. Σκάλκος, απαντώντας σε ερώτηση για το τι θα κάνει το ΕΣΠΑ για την ανάπτυξη της χώρας και των ΔΕΚΟ, τόνισε ότι ο μηχανισμός υλοποίησης του ΕΣΠΑ δεν είναι το υπουργείο Ανάπτυξης που απλά συντονίζει το πρόγραμμα, αλλά οι δικαιούχοι των έργων. Όπως είπε χαρακτηριστικά, μιλώντας στην ημερίδα του Υπερταμείου, σημαντικές καθυστερήσεις σε μεγάλα έργα υποδομών του ΕΣΠΑ καταγράφηκαν σε έργα είχαν δικαιούχους μεγάλες εταιρείες του δημοσίου. Με τον κ. Σκάλκο να σημειώνει ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε να το λέμε αυτό γιατί ένα πρόβλημα αν δεν το αναγνωρίσεις δεν μπορείς να το επιλύσεις.
Μάλιστα, ανέφερε ότι το θέμα δεν είναι μόνο πως το ΕΣΠΑ θα βοηθήσει π.χ. το «Υπερταμείο» αλλά και το αντίστροφο, επισημαίνοντας ότι δεν έχει προχωρήσει ιδιαίτερα η αξιοποίηση των κονδυλίων του εν λόγω χρηματοδοτικού προγράμματος από τις εταιρείες του δημοσίου. Κάτι που οφείλεται ενδεχομένως σε απουσία τέτοιου είδους εταιρικής κουλτούρας, λόγω ελλείψεων σε δομές και γνώσεις στελεχών για χρηματοδοτικά εργαλεία του ΕΣΠΑ, επειδή ίσως λείπει η συντονισμένη και τακτική επικοινωνία ανάμεσα σε αρμόδιους φορείς αλλά και η θεσμική ικανότητα των κρατικών εταιρειών-δικαιούχων να διεκδικούν τέτοιου είδους χρηματοδοτήσεις και πόρους συγχρηματοδότησης.
«Κάποιες από τις σημαντικές καθυστερήσεις σε μεγάλα έργα υποδομών του ΕΣΠΑ είχαν ως δικαιούχους μεγάλες εταιρείες του Δημοσίου. Θεωρώ πως δεν έχει αξιοποιηθεί από μεγάλες εταιρείες του ελληνικού δημοσίου το χρηματοδοτικό εργαλείο που λέγεται ΕΣΠΑ» σημείωσε ο κ. Σκάλκος και πρόσθεσε πως οι δημόσιες επιχειρήσεις θα πρέπει να αναδιοργανωθούν σε διάφορα επίπεδα, όπως η εταιρική κουλτούρα- ώστε τα στελέχη τους να γνωρίζουν, π.χ., πώς λειτουργούν χρηματοδοτικά εργαλεία του ΕΣΠΑ- η τακτική επικοινωνία με τις διαχειριστικές αρχές κ.λπ. και η ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας δικαιούχων να διεκδικήσουν πόρους συγχρηματοδότησης.
Σημείωσε, πάντως, ότι σε μια επιτυχία ή αποτυχία υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό, αλλά η γενική διαπίστωση είναι ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν έχουν αξιοποιήσει επαρκώς το εργαλείο που λέγεται ΕΣΠΑ. Μάλιστα πρόσθεσε ότι οι επιχειρήσεις του Υπερταμείου, ενώ διαχειρίζονται μεγάλα συγχρηματοδοτούμενα έργα, δεν γνωρίζουν καν τον τρόπο λειτουργίας του προγράμματος και της συντονιστικής αρχής.
«Υπάρχουν συγκεκριμένες δυσκολίες, τις οποίες προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε στο πλαίσιο του νέου προγράμματος τεχνικής βοήθειας στη νέα προγραμματική περίοδο, όπου υπάρχει διακριτός υπο-άξονας, ύψους περίπου 100 εκατ. ευρώ, για να βοηθηθούν οι δικαιούχοι είτε για ωρίμανση και υλοποίηση έργων είτε για χρηματοδότηση μελετών και πρόσληψη εξωτερικού συμβούλου, ώστε να αυξηθεί η ικανότητά τους να υλοποιούν σύνθετα έργα σαν αυτά που έχουμε στη νέα προγραμματική περίοδο», ανέφερε ο κ. Σκάλκος.
Μάλιστα, κάλεσε «τον φίλο του Γρηγόρη Δημητριάδη», όπως αποκάλεσε τον επικεφαλής της ΕΕΣΥΠ, να παρέμβει ώστε να αλλάξει ακόμη και η επιχειρηματική κουλτούρα στο επίπεδο αυτό.
Πέραν αυτών, αξίζει να προσθέσουμε ότι νωρίτερα, την Κυριακή 12/09/2021, πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη η εκδήλωση με θέμα «Η επόμενη μέρα της πολιτικής συνοχής: Προκλήσεις και Προοπτικές», η οποία διοργανώθηκε στο πλαίσιο της παρουσίας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, στην 85η ΔΕΘ. Ο Υφυπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Γιάννης Τσακίρης, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης μίλησε για την επόμενη μέρα της Ευρώπης και της ευρωπαϊκής αναπτυξιακής πολιτικής, αλλά παρουσίασε στους παρευρισκόμενους και το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, που κατατέθηκε και εγκρίθηκε πρώτο από όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε.
Στην ομιλία του ο Υφυπουργός ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η Ευρώπη είναι έτοιμη να οικοδομήσει ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο που μπορεί να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις και η χώρα μας πρέπει και μπορεί να πρωτοστατήσει και να δείξει το δρόμο και στα υπόλοιπα κράτη μέλη.
Το νέο ΕΣΠΑ, διαθέτει 5 βασικούς πυλώνες, τον καινοτόμο και έξυπνο οικονομικό μετασχηματισμό, την ενεργειακή μετάβαση, τις πράσινες και γαλάζιες επενδύσεις, τις υποδομές μεταφορών, το ανθρώπινο δυναμικό, τις χωρικές επενδύσεις, καθώς και δύο ειδικούς στόχους για «Δίκαιη Μετάβαση» και «Τεχνική Βοήθεια».
Το στοίχημα, πάντως, για την Ελλάδα δεν είναι μόνο να μπορέσει να απορροφήσει το ευρωπαϊκό πακέτο, του ΕΣΠΑ, αλλά να το αξιοποιήσει κατάλληλα, σύμφωνα με τις ανάγκες που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Να θυμίσω ότι, στο παρελθόν, κονδύλια της ΕΕ για τις συνδυασμένες μεταφορές, λιμενικές και μεταφορικές υποδομές αξιοποιήθηκαν πλημμελώς, εν αντιθέσει με άλλες χώρες μέλη της ΕΕ, οι οποίες σήμερα στηρίζουν την περαιτέρω ανάπτυξή τους στις βάσεις που τέθηκαν τότε, προβάλλοντας ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα».
Ο κ. Τσακίρης έθεσε και ως προσωπικό του στόχο η Ελλάδα να μετατραπεί στον πράσινο πρωταθλητή της Ευρώπης, στόχος εφικτός αφού η χώρα μας έχει ήδη καταφέρει να είναι η 6η χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε αριθμό eco- labeling, δηλαδή σε αριθμό οικολογικής σήμανσης προϊόντων και υπηρεσιών που ακολουθούν μια ιδιαίτερη προστιθέμενη αξία και πρόσβαση σε ανταγωνιστικές αγορές.
Τέλος, ο Υφυπουργός έκανε ειδική μνεία και στην ενίσχυση της αειφόρου ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και της δημιουργίας θέσεων εργασίας από αυτές, σε συνδυασμό με την υλοποίηση παραγωγικών επενδύσεων. Αυτή την πρωτοβουλία, η οποία μάλιστα αποτελεί και «ειδικό στόχο» εντός του ΕΠΑνΕΚ, αναμένεται να αποσπάσει σημαντικό μέρος των κονδυλίων του Προγράμματος που ανέρχονται συνολικά στα 3,9 δισ. ευρώ.
