Ροή
Αναμφίβολα η καμπάνια εμβολιασμού στην Ευρώπη, αλλά και στον πλανήτη ολόκληρο αποτελεί το μείζον γεγονός του 2021.
Όμως στο υπόστρωμα αυτής της διαδικασίας οι Κεντρικές Τράπεζες και ειδικά η ΕΚΤ, θα παραμείνουν οι οικονομικοί πρωταγωνιστές των εξελίξεων.
Το γιατί το αποκαλύπτουν με ευκολία οι αριθμοί. Οι τέσσερεις μεγαλύτερες Κεντρικές Τράπεζες του αποκαλούμενου δυτικού κόσμου έχουν καταφέρει να συσσωρεύσουν στην «κοιλιά» τους πρωτοφανή ποσά χρέους των χωρών τους.
Η ΕΚΤ, η Fed, η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας (BoJ) και η Κεντρική Τράπεζα της Βρετανίας (BoE), κατέχουν στο κλείσιμο του 2019 και την εκκίνηση του 2020 ένα όγκο ομολογιακού χρέους που ξεπερνά το 50% του ΑΕΠ των χωρών που αντιπροσωπεύουν, δηλαδή της Ευρωζώνης, των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Μ. Βρετανίας…
Αν σ’ αυτό προσθέσει κανείς το χρέος των περιοχών αυτών - και ειδικά των ΗΠΑ - που κατέχει η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας (CBoC), αυτόματα δημιουργείται το ερώτημα «και τι θα γίνει με το χρέος αυτό;», ή ακριβέστερα «ποιος θα το πληρώσει;». Γιατί προφανώς ένας τέτοιος όγκος χρέους είναι αδύνατο να αποπληρωθεί από τις οικονομίες που το έχουν εκδώσει.
Το ερώτημα γίνεται ακόμα πιο δύσκολο να βρει απάντηση, αν σκεφτεί κανείς ότι μέσα στο 2021, μόνο η Ευρωζώνη θα εκδώσει για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση και βάθος, εκατοντάδες δις ευρω ευρωομολόγων για να χρηματοδοτήσει το περιβόητο Ταμείο Ανάκαμψης…
Για τις ΗΠΑ είναι πολύ πιθανό η διαδρομή να είναι λίγο διαφορετική καθώς ο Μνούχιν, ο απερχόμενος ΥΠΟΙΚ των ΗΠΑ έχει αφήσει ένα πλεόνασμα (δανειακής προέλευσης) της τάξης του 1,3 τρις δολ στην νέα ΥΠΟΙΚ Γιέλλεν. Γεγονός που ίσως δώσει ένα περιθώριο στην Fed να ρίξει λίγο τους ρυθμούς στην «εκτύπωση» δολαρίων για λογαριασμό της κυβέρνησης Μπάιντεν στο Α εξάμηνο του 2021, επηρεάζοντας έτσι και τις ισοτιμίες του δολαρίου. Στην Ευρωζώνη είναι τα 750 δις του Ταμείου Ανάκαμψης που θα έχουν ανάλογο ρόλο.
Παρ’ όλα αυτά, το ερώτημα ποιος θα αποπληρώσει αυτό το ιστορικά πρωτοφανές χρέος παραμένει.
Και θα γίνεται ολοένα περισσότερο πιεστικό, όσο θα φαίνεται πιο κοντά η οριστική αντιμετώπιση της πανδημίας με τα εμβόλια, κάπου μέσα στο φθινόπωρο του 2021.
Το «θαύμα» της ΕΚΤ και της Κομισιόν
Σ΄ αυτό το κρίσιμο ερώτημα η πολιτική αναμένεται να παίξει περισσότερο σημαντικό ρόλο από ότι η οικονομία και η νομισματική «θεωρία».
Σύμφωνα με τα όσα ήδη συζητούνται σε επίπεδο τεχνικό ακόμα - αλλά συζητούνται - οι «ιδέες» κινούνται, όσο αφορά την Ευρωζώνη, στο πεδίο της αυτονόμησης της διαχείρισης του χρέους που «γεννήθηκε» στην πανδημία. Δηλαδή το χρέος που υποχρεώθηκε η Λαγκάρντ να αγοράζει και να συσσωρεύει στην «κοιλιά» της ΕΚΤ ακόμα και όταν επρόκειτο για «σκουπίδια», ήτοι non investment grade…, εξ αιτίας της κατάστασης που δημιούργησε η πανδημία από τον Μάρτιο του 2020.
Βέβαια η πανδημία ήταν μία πολύ χρήσιμη αφορμή για να γίνει αυτό που υπό «φυσιολογικές» συνθήκες θα ήταν αδύνατο πιο πριν για να αντιμετωπισθούν οι επερχόμενες συνέπειες της προ-υπάρχουσας ύφεσης.
Η απόλυτη δηλαδή παρέκκλιση από τους κανόνες λειτουργίας της ΕΚΤ…
Η «έξοδος» από την πανδημία όμως απαιτεί και πάλι ένα «θαύμα». Απαιτεί να χωρισθεί η θάλασσα του χρέους που έχει δημιουργηθεί… και να περάσουν απέναντι χωρίς να πνιγούν από αυτό οι οικονομίες της Ευρωζώνης.
Κάπως έτσι σκέφτονται στην Φρανκφούρτη και στις Βρυξέλλες.
Η «αυτονόμηση» του χρέους που γεννήθηκε στην διάρκεια της πανδημίας θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο «ειδικής διαχείρισης» τόσο σε δημοσιονομικό όσο και σε νομισματικό επίπεδο.
Και όπως κάθε «θαύμα» έτσι κι αυτό περιμένει την ώρα του για να ξεκινήσει…
Αυτή την φορά τον ρόλο του Μωυσή δεν θα τον έχει μόνη της κα Λαγκάρντ, αλλά σε δίδυμο συνεργασίας με την κα Φον Ντερ Λάϋνεν.
Το χρέος αυτό δεν θα διαγραφεί, αλλά θα… βαπτισθεί έτσι που το όνομά του να επιτρέπει στις οικονομίες τις ευρωζώνης να διασχίσουν τα νερά της ύφεσης χωρίς το βάρος του στους ώμους τους.
Το πόσο γρήγορα θα περάσει απέναντι η κάθε μία οικονομία της Ευρωζώνης, θα κρίνει και το κατά πόσο η βίαιη «επιστροφή» της θάλασσας του χρέους, θα την αρπάξει στα βάθη της απύθμενης ύφεσης, ή όχι…
Ανάμεσά σ’ αυτούς που θα επιχειρήσουν με αυτούς τους όρους να περάσουν απέναντι, θα βρίσκεται και η ελληνική οικονομία φορτωμένη με ένα μεγάλο «μπόγο» χρέους…
