Ροή
Το Στενό του Ορμούζ αποτελεί μια κρίσιμη πύλη για την παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία, με περισσότερο από το ένα πέμπτο του παγκόσμιου εφοδιασμού πετρελαίου που διέρχεται από αυτό το θαλάσσιο κανάλι που χρησιμοποιείται από χώρες του Κόλπου όπως το Ιράν, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η σημαντική αυτή πλωτή οδός είναι στρατηγικής σημασίας καθώς συνδέει τους παραγωγούς αργού πετρελαίου στη Μέση Ανατολή με βασικές αγορές σε όλο τον κόσμο. Αυτό είναι εύκολο να το αντιληφθεί κανείς αν σκεφθεί ότι η ημερήσια ροή πετρελαίου στο Στενό έφθασε κατά μέσον όρο τα 21 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως το 2018, σύμφωνα με την Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ (EIA). Η ποσότητα αυτή ισοδυναμεί με το 21% περίπου της παγκόσμιας κατανάλωσης καθιστώντας την περιοχή ως το πιο σημαντικό σημείο διέλευσης πετρελαίου παγκοσμίως.
Ως εκ τούτου, η αδυναμία των φορτίων να διέλθουν ακόμη και προσωρινά, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές καθυστερήσεις εφοδιασμού και υψηλότερο κόστος μεταφοράς - με αποτέλεσμα υψηλότερες παγκόσμιες τιμές ενέργειας.
Η αξία του Στενού γίνεται ακόμη πιο αισθητή αν συνυπολογιστεί ότι τα περισσότερα κανάλια μεταφοράς που έχουν ανάλογα χαρακτηριστικά μπορούν να παρακάμπτονται όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, όμως για το Στενό του Ορμούζ, πρακτικά, δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις.
Οι ροές μέσω του στενού διαύλου το 2018 αποτελούσαν περίπου το ένα τρίτο του συνολικού παγκόσμιου πετρελαίου που διαπραγματεύεται στη θάλασσα. Περισσότερο από το ένα τέταρτο του παγκόσμιου εμπορίου υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) διήλθε επίσης από εκεί πέρυσι.
Οι εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν
Η περιοχή του Κόλπου περνάει μια περίοδο αυξημένης αστάθειας τους τελευταίους μήνες, απειλώντας τη ροή του πετρελαίου μέσω των στενών. Έξι πετρελαιοφόρα και ένα αμερικανικό κατασκοπευτικό drone έχουν βρεθεί στο στόχαστρο από το Μάιο εν μέσω των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν.
Οι επιθέσεις έφεραν τις δύο χώρες στα πρόθυρα της σύγκρουσης τον περασμένο μήνα. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απέκλεισε τις αεροπορικές επιθέσεις την τελευταία στιγμή ως αντίποινα κατά του Ιράν, το οποίο πυροβόλησε ένα αμερικανικό κρουαζιερόπλοιο πάνω από τον Κόλπο ενώ ακολούθησαν επιθέσεις σε δύο δεξαμενόπλοια πετρελαιοειδών στον κοντινό Κόλπο του Ομάν από αγνώστους.
Η Ουάσινγκτον είχε κατηγορήσει επίσης το Ιράν για τις επιθέσεις σε τέσσερα πετρελαιοφόρα στην ίδια περιοχή στις 12 Μαΐου ενώ η Τεχεράνη αρνήθηκε τους ισχυρισμούς.
Τους τελευταίους 12 μήνες, η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε νέες κυρώσεις στο Ιράν, ως μέρος μιας διαρκούς προσπάθειας στραγγαλισμού της οικονομίας της χώρας για το πυρηνικό της πρόγραμμα. Μερικοί από τους οικονομικούς περιορισμούς αφορούν συγκεκριμένα τις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν - που θεωρείται εδώ και πολύ καιρό ως ο βασικός οικονομικός πόρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Αν οι εντάσεις συνεχίσουν να κλιμακώνονται, οι διαταραχές κατά μήκος της εσωτερικής πλωτής οδού θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοκ σε Ινδία, Κίνα και δεκάδες άλλες χώρες που εισάγουν αργό πετρέλαιο Μέσης Ανατολής σε μεγάλες ποσότητες.
Ποιες χώρες εξαρτώνται από το πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω του Στενού;
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 76% του αργού πετρελαίου που διακινήθηκε έφτασε στις ασιατικές αγορές το 2018.
Η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Σιγκαπούρη ήταν οι μεγαλύτεροι προορισμοί για αργό πετρέλαιο που διέρχεται από το Στενό του Ορμούζ στην Ασία, αντιπροσωπεύοντας το 65% του συνόλου του αργού πετρελαίου που διακινήθηκε μέσω του Στενού πέρυσι.
Εν τω μεταξύ, η αύξηση παραγωγής από σχιστόλιθο στις ΗΠΑ κατέστησε τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου σημαντικά λιγότερο εξαρτημένη από τις εισαγωγές από τις χώρες του Περσικού Κόλπου.
Οι εισαγωγές των ΗΠΑ από τις χώρες της Μέσης Ανατολής ήταν κατά μέσο όρο λιγότερες από 1,05 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το Μάρτιο, σε σύγκριση με την κορυφή σχεδόν 3,08 εκατομμυρίων τον Απρίλιο του 2003.
Κατά την ίδια περίοδο, η παραγωγή πετρελαίου στις Η.Π.Α ανήλθε στα 12 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, έναντι 5,73 εκατομμυρίων.
Πηγή: CNBC
