Στην τριάδα των πιο ακριβών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ό,τι αφορά τις λιανικές τιμές πώλησης των οινοπνευματωδών ποτών, φιγουράρει η Ελλάδα, όπως προκύπτει από τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat για το 2024, τα οποία επεξεργάστηκε και έδωσε στη δημοσιότητα ο Σύνδεσμος Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγμάτων και Αλκοολούχων Ποτών (ΣΕΑΟΠ).
Ειδικότερα, με βάση τις λιανικές τιμές πώλησης των οινοπνευματωδών ποτών (αλκοολούχα, μπύρα, οίνος), η Ελλάδα είναι η τρίτη πιο ακριβή χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη, με δείκτη τιμών 154, ο οποίος είναι κατά 54% υψηλότερος έναντι του μέσου ευρωπαϊκού όρου.
Η Φιλανδία με δείκτη τιμών 210,4 είναι η ακριβότερη χώρα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ, στον αντίποδα, τα χαμηλότερα επίπεδα τιμών, καταγράφηκαν στην Ιταλία με δείκτη τιμών 83,9 (16% κάτω του μέσου κοινοτικού όρου), τη Γερμανία με δείκτη 86,7 (12% κάτω του μέσου όρου της ΕΕ των 27) και την Αυστρία με δείκτη τιμών 89,7.
Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα είναι η ακριβότερη χώρα μεταξύ των μεσογειακών και τουριστικά ανταγωνιστικών χωρών όπως η Κροατία (με δείκτη τιμών 125,6), η Μάλτα (με 125,3), η Κύπρος (με 119,2), η Πορτογαλία (με 109,1), η Γαλλία (με 102,3), η Ισπανία (με 90,5) και η Ιταλία (με 83,9).
Παράλληλα η χώρα μας βρίσκεται στην έκτη θέση μεταξύ 36 χωρών (συμπεριλαμβανομένων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών, των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας). Αξίζει εδώ να επισημανθεί ότι προηγούνται, οι βόρειες χώρες και η Τουρκία, που αντιμετωπίζουν διαφορετικά το θέμα του αλκοόλ.
Οι υψηλές θέσεις της Ελλάδας αποδίδονται, σύμφωνα με τον ΣΕΑΟΠ, «στον πολύ υψηλό Ειδικό φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) των αλκοολούχων ποτών που ισχύει στη χώρα μας και το ΦΠΑ, τιμές που ανεβάζουν σημαντικά το κόστος για τον τελικό καταναλωτή, δημιουργώντας παράλληλα κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη του παράνομου εμπορίου».
Η φορολόγηση
Σύμφωνα με τον ΣΕΑΟΠ, η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο ΕΦΚ αλκοολούχων στην ΕΕ, σε όρους αγοραστικής δύναμης.
Παράλληλα, η χώρα μας βρίσκεται στην πέμπτη δυσμενέστερη θέση εντός ΕΕ των 27 ως προς το ύψος του ΕΦΚ σε απόλυτες τιμές.
Ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης των αλκοολούχων ποτών (σε απόλυτες τιμές) είναι κατά 35% υψηλότερος του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε σύγκριση με χώρες που προσφέρουν αντίστοιχο τουριστικό προϊόν, η Ελλάδα έχει κατά 1.190 ευρώ υψηλότερο ΕΦΚ από τη Μάλτα, κατά 651 ευρώ υψηλότερο από τη Γαλλία και πάνω από 1.500 ευρώ από Ιταλία, Ισπανία, Κροατία και Κύπρο.
Η υψηλή τιμή των ποτών αποτελεί ανταγωνιστικό μειονέκτημα για το τουριστικό προϊόν για τη χώρα και πριμοδοτεί το λαθρεμπόριο από τις γειτονικές χώρες, σημειώνεται επίσης.
Όπως επισημαίνει ο ΣΕΑΟΠ, ο ΕΦΚ. τα τελευταία χρόνια, (μετά τις διαδοχικές αυξήσεις) αντιστοιχεί στο 1/3 της τελικής τιμής των αλκοολούχων ποτών, ενώ συνδυαστικά με το ΦΠΑ, οι φόροι αποτελούν το 55% της τελικής τιμής ενός τυπικού αλκοολούχου ποτού (50% στο τσίπουρο και την τσικουδιά και 57% στο ούζο).
Ενδεικτικό των επιπτώσεων που είχαν στις τιμές οι διαδοχικές αυξήσεις του ΕΦΚ και του ΦΠΑ είναι το γεγονός ότι το 2009, στην Ελλάδα οι τιμές ήταν κατά 8% υψηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ, ενώ το 2024 είναι κατά 54% πιο υψηλά, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην τρίτη υψηλότερη θέση το 2024 μεταξύ των χωρών της ΕΕ των 27.
Τι προτείνει ο ΣΕΑΟΠ
Με βάση όλα τα παραπάνω, προτείνεται η σταδιακή προσαρμογή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης των αλκοολούχων ποτών σε βάθος τριετίας στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, μέτρο το οποίο είναι δημοσιονομικά ουδέτερο ή και θετικό (όπως προκύπτει από σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ που εκπονήθηκε τον Φεβρουάριο του 2024), καθώς αναμένεται :
- να αποτελέσει ανάχωμα στις πληθωριστικές πιέσεις,
- να οδηγήσει σε μείωση των τελικών τιμών καταναλωτή,
- να περιορίσει τα φαινόμενα λαθρεμπορίου και της φοροδιαφυγής,
- να ενισχύσει τη ρευστότητα και την δυναμική των επιχειρήσεων παραγωγής αποσταγμάτων (καθώς θα απελευθερωθούν κεφαλαία για επενδύσεις στην έρευνα την καινοτομία, και το marketing) ,
- να εξυγιάνει τον ανταγωνισμό στον κλάδο και την εφοδιαστική του αλυσίδα,
- να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος της χώρας.
