Ρυθμίσεις που αφορούν στις διαδικασίες υλοποίησης των έργων για τη λειψυδρία προωθεί το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ), παρέχοντας ευκολίες και ευελιξία στις δύο μεγάλες επιχειρήσεις νερού της χώρας, τις εισηγμένες ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Να αναφέρουμε ότι έτσι κι αλλιώς αναμένονται νεότερα, από κυβερνητικής πλευράς, ίσως και σύντομα, για τα μέτρα και τις δράσεις κατά της λειψυδρίας στην Αττική, καθώς, όπως έχει πει και η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ, το νερό για το Λεκανοπέδιο φτάνει για τα επόμενα δύο χρόνια ενώ τα έργα θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο. Γενικότερα, όπως πρόσφατα αναφέραμε, μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες επενδύσεις οι οποίες συνολικά ανέρχονται σε 10 δισ. ευρώ, χρειάζονται για την κατασκευή των αναγκαίων υποδομών που θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
Ειδικότερα, όπως προβλέπεται στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ υπό τον τίτλο «Πλαίσιο για την προώθηση της παραγωγής βιομεθανίου, κανόνες για την οργάνωση της αγοράς παραγωγής υδρογόνου και τα γεωγραφικά περιορισμένα δίκτυα υδρογόνου - μερική ενσωμάτωση οδηγίας (ΕΕ) 2024/1788 και άλλες διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος», και συγκεκριμένα στο Άρθρο 55 - Λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, μια περιοχή κηρύσσεται σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας, έπειτα από απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος που εκδίδεται κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ).
Ο ρόλος των δύο μεγάλων επιχειρήσεων σε Λεκανοπέδιο και Θεσσαλονίκη (ΕΥΑΘ)
Οι ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ ορίζονται ως αναθέτοντες φορείς για έργα, μελέτες και προμήθειες που δεν υπάγονται στις αρμοδιότητές τους, εφόσον το αντικείμενο αυτών συνδέεται άμεσα με την κατασκευή ή αποκατάσταση κρίσιμων υποδομών για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση των συνεπειών που απορρέουν από τη λειψυδρία.
Όπως αναφέρεται, «με κοινή απόφαση των αρμοδίων οργάνων των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης, η οποία εκδίδεται μετά από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) της Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πρωτευούσης (Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε.) ή της Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε.), οι τελευταίες δύναται να ορίζονται ως αναθέτοντες φορείς του ν. 4412/2016 (Α' 147), επί δημοσίων συμβάσεων έργων, μελετών, προμηθειών ή υπηρεσιών που δεν υπάγονται στις αρμοδιότητές τους, εφόσον το αντικείμενο αυτών συνδέεται άμεσα με την κατασκευή ή αποκατάσταση κρίσιμων υποδομών για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση των συνεπειών που απορρέουν από τη λειψυδρία».
Οι προαναφερόμενες εταιρίες από την πλευρά τους δύναται να αναθέτουν την ωρίμανση, τη διενέργεια των διαγωνιστικών διαδικασιών και την παρακολούθηση της εκτέλεσης των συμβάσεων των έργων για τη λειψυδρία στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ) και ειδικότερα στη Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας.
Επίσης, με βάση τις νέες ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας οι ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, δύνανται να απασχολούν εξειδικευμένο επιστημονικό ή άλλο προσωπικό με σύμβαση μίσθωσης έργου. Για να γίνει αυτό οι επιχειρήσεις νερού θα αναρτούν σχετική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος στη Διαύγεια με προθεσμία τουλάχιστον δέκα ημερών για τη σύναψη συμβάσεων μίσθωσης έργου. Στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος προσδιορίζονται το συγκεκριμένο αντικείμενο της σύμβασης μίσθωσης έργου σε σχέση με τη δράση την οποία αφορά, η διάρκεια της σύμβασης, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά τα δύο έτη, ο τόπος εκτέλεσης του έργου, το τίμημα της σύμβασης και ο τρόπος καταβολής του, τα προσόντα που απαιτούνται για τη συμμετοχή στη διαδικασία αξιολόγησης, καθώς και τα κριτήρια επαγγελματικής και επιστημονικής αξιολόγησης για την επιλογή του εξειδικευμένου επιστημονικού ή άλλου προσωπικού.
Σε… προβληματικές περιοχές δύναται να συνάπτεται σύμβαση μεταξύ της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. ή της ΕΥΑΘ Α.Ε. και της οικείας Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης ή του οικείου Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ βαθμού που παρέχει υπηρεσίες ύδρευσης, με την οποία ανατίθεται στην ΕΥΔΑΠ ΑΕ ή την ΕΥΑΘ ΑΕ, η λήψη των αναγκαίων μέτρων για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης λειψυδρίας.
Τι έχει προτείνει η ΕΥΔΑΠ
Όπως πρόσφατα αναφέραμε, σύμφωνα με τη διοίκηση της ΕΥΔΑΠ, με επικεφαλής τον διευθύνοντα σύμβουλο, Χάρη Σαχίνη, βασικό σενάριο για να εξασφαλιστεί επαρκώς η τροφοδότηση του Λεκανοπεδίου, είναι η υλοποίηση έργου προϋπολογισμού 534 εκατ. (Α΄ φάση 365 εκατ. και δεύτερη 170 εκατ. ευρώ) για να μεταφερθεί νερό από τη λίμνη των Κρεμαστών (ανάμεσα στους νομούς Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας) και ειδικότερα αρχικά από τους δύο παραποτάμους του Αχελώου, Καρπενησιώτη και Κρικελιώτη). Εκτιμάται ότι αυτή η λύση θα εξασφαλίσει επάρκεια νερού στην Αττική για 50 χρόνια, αρκεί να βεβαίως τα έργα να ξεκινήσουν άμεσα.
Ωστόσο, καθώς το πρόβλημα της ανομβρίας δείχνει να γίνεται πιεστικό, και μέχρι να ληφθούν αποφάσεις για το θέμα των Κρεμαστών, η ΕΥΔΑΠ έχει προτείνει και ενδιάμεσες λύσεις όπως είναι η μεταφορά νερού με πλοία από τον Αχελώο, αντλήσεις, ενώ εξετάζει και την περίπτωση των αφαλατώσεων (αλμυρού και υφάλμυρου νερού) που όμως έχουν υψηλό λειτουργικό κόστος (σε Αττική, Θίσβη κ.α.). Στην όλη εξίσωση μπαίνει και το ζήτημα των τιμολογίων της ΕΥΔΑΠ τα οποία για πρώτη φορά θα αποφασιστούν από την ΡΑΑΕΥ με βάση, μεταξύ άλλων, τα στοιχεία κόστους λειτουργίας που της έχει καταθέσει η επιχείρηση νερού.
