Πολύ πριν γίνει ο μεγαλύτερος επενδυτής μετοχών στον πλανήτη και ένας από τους «γκουρού» στον κόσμο των χρηματαγορών, ο Γουόρεν Μπάφετ από την εφηβεία του, υπήρξε μεταξύ άλλων tipster στον ιππόδρομο. Ήταν 1941, όταν ο 11χρονος έδινε πληροφορίες για άλογα που θα αγωνίζονταν στην Όμαχα (πόλη στη Νεμπράσκα) που οι περισσότεροι ενήλικες δεν μπορούσαν να αποκωδικοποιήσουν.
Γεννήθηκε στις 30 Αυγούστου 1930 και ήταν γιος του χρηματιστή και πολιτικού Χάουαρντ Μπάφετ, ενώ σπούδασε οικονομικά στα πανεπιστήμια της Νεμπράσκα και Κολούμπια. Το 1956 επέστρεψε στην Όμαχα και το 1965 ανέλαβε τον έλεγχο της κλωστοϋφαντουργίας Berkshire Hathaway, που έγινε το βασικό επενδυτικό του όχημα, με κεφαλαιοποίηση άνω των 800 δισ. δολαρίων, πλούσιο ρευστό στη διάθεσή της και περισσότερες από 60 θυγατρικές. Το διάστημα 1960 - 1990 η μετοχή της παρουσίαζε άλμα 28% ετησίως.
Ο Μπάφετ και ένας φίλος του πουλούσαν τις χρυσές «συμβουλές» τους και τα προγνωστικά έξω από την πίστα, μέχρι που οι ιθύνοντες τους κατάλαβαν και τους έδιωξαν. Ο νεαρός έψαχνε ανάμεσα σε πεταμένα δελτία για τις κούρσες ανάμεσα σε σκουπίδια και αποτσίγαρα. Άλλωστε, «ταμείο» πήγαιναν όσοι κέρδιζαν, ενώ τους υπόλοιπους τους περίμενε ο... κουβάς. Αυτή η ζωντανή εικόνα, με τον Μπάφετ να ψάχνει για αξία στον... κάδο - αποτυπώνει τέλεια τη δια βίου επενδυτική του φιλοσοφία.
Ακόμα και τότε, ο Μπάφετ δεν στοιχημάτιζε σε άλογα. Ποντάριζε σε πληροφορίες. Ήταν πειθαρχημένος, ακριβής, με μαθηματικά μοτίβα και μοντέλα, μελετούσε αποδόσεις, ζύγιζε ρίσκα και κινδύνους, τοποθετώντας στοιχήματα σε χαμένες ευκαιρίες. Αυτή η νοοτροπία τον συνόδευσε καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του. Μεθοδικός, ήρεμος, νηφάλιος έβγαλε δισ. δολάρια.
Ο «Μάντης της Όμαχα»
Μάλιστα, τότε αγόρασε τις πρώτες του μετοχές: τρεις τίτλους της Cities Service Preferred για τον εαυτό του και τρεις για την αδερφή του Ντόρις. Στα 13, υπέβαλε την πρώτη του φορολογική δήλωση, και στα 14, χρησιμοποίησε 1.200 δολάρια από τις αποταμιεύσεις του για να αγοράσει μια φάρμα 40 στρεμμάτων. Μέχρι να τελειώσει το κολέγιο, είχε αποταμιεύσει 9.800 δολάρια (ισοδύναμο περίπου 130.000 δολαρίων το 2025).
Έγινε γνωστός ως «Μάντης της Όμαχα» επειδή κατάφερε να προβλέπει με ακρίβεια αγορές και επενδύσεις. Η φήμη του χτίστηκε πάνω στην ικανότητά του να εντοπίζει ποιοτικές εταιρείες και να επενδύει μακροπρόθεσμα, συχνά με εντυπωσιακή επιτυχία. Θεωρείται ότι έχει σχεδόν προφητική ικανότητα στο να «βλέπει το μέλλον». Επίσης, αντίθετα με πολλούς άλλους δισεκατομμυριούχους που ζουν σε Νέα Υόρκη ή Σαν Φρανσίσκο, επέλεξε να παραμείνει στο πατρικό του σπίτι στην Όμαχα, κρατώντας ένα απλό και ταπεινό προφίλ.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Γιατί ο Γουόρεν Μπάφετ δεν είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Γη
Κάποτε έδινε στοιχήματα έξω από τον ιππόδρομο. Τώρα, ο 94χρονος που δεν διαλέγει άλογα, διαμόρφωσε τη σύγχρονη χρηματιστηριακή ιστορία των ΗΠΑ. Μετά από 60 χρόνια στο «τιμόνι» της Berkshire Hathaway ο θρυλικός επενδυτής ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου μέχρι το τέλος του έτους, όμως ο κολοσσός θα παραμείνει σε καλά χέρια μόλις ο αντιπρόεδρος Γκρεγκ Άμπελ αναλάβει τη θέση.
Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος κάποτε είπε: «Τα λόγια μπορεί να δείχνουν το πνεύμα ενός ανθρώπου, αλλά οι πράξεις το νόημά του». Η αισιοδοξία του Μπάφετ για την οικονομία της Αμερικής έχει βαρύτητα. Η Berkshire Hathaway πούλησε 134 δισ. δολάρια σε μετοχές το 2024 σε bull market και στο τέλος της χρονιάς βρέθηκε να κάθεται σε ένα «μαξιλάρι» ρεκόρ 334 δισ. δολαρίων. Το ποσό είναι σχεδόν διπλάσιο από ένα χρόνο νωρίτερα και ξεπερνά τη συρρίκνωση του χαρτοφυλακίου μετοχών της, που αγγίζει τα 272 δισ. δολάρια.
Ωστόσο, ο δρόμος του δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα: Ο Μπάφετ έμαθε για το ρίσκο όπως πολλοί νέοι εξοικειώνονται με το αλκοόλ - σε «τρυφερή» ηλικία, απότομα και με οδυνηρές συνέπειες. Στα 16 του, ο Μπάφετ έχασε 175 δολάρια στα άλογα (περίπου 3.000 δολάρια σήμερα). Αυτό τον δίδαξε δύο κρίσιμους κανόνες: Οι συναισθηματικές αποφάσεις καταστρέφουν το κεφάλαιο και ποτέ μην πας για «τα διπλά ή τίποτα» στις ζημίες σου.
Καθώς ο Μπάφετ μετρούσε πόσα πρωινά θα χρειάζονταν για να αναπληρώσει τα χρήματα από τις ήττες του στους αγώνες, ένα κομμάτι του έγινε «πάγος» - σαν προστατευτικό τείχος μεταξύ παρόρμησης και δράσης που τελικά θα του προστάτευε πολλά δισ. δολάρια. Αυτά τα μαθήματα εξακολουθούν να διαμορφώνουν τη συντηρητική στρατηγική των μετόχων της Berkshire.
«Χτυπά» στον πανικό
Από το 1951 έως το 1954, ο Μπάφετ εργάστηκε στον τομέα των επενδύσεων της επιχείρησης του πατέρα του, Buffett-Falk & Co. Στη συνέχεια εργάστηκε ως αναλυτής τίτλων για την εταιρεία του Μπέντζαμιν Γκράχαμ, Graham-Newman από το 1954 έως το 1956. Μετά τη συνταξιοδότηση του Γκράχαμ, ο Μπάφετ επέστρεψε στην Όμαχα με προσωπικές αποταμιεύσεις που ξεπερνούσαν τα 174.000 δολάρια και ξεκίνησε διάφορες επενδυτικές συνεργασίες το 1956-1957.
Το 1959, γνώρισε τον μελλοντικό μακροχρόνιο συνεργάτη του, Τσάρλι Μάνγκερ. Μέχρι το 1962, οι συνεργασίες του είχαν αυξηθεί σημαντικά, και τις συγχώνευσε δημιουργώντας την Buffett Partnership. Αυτή ήταν η στιγμή που ο Μπάφετ έγινε για πρώτη φορά εκατομμυριούχος. Το 1962, ο Μπάφετ άρχισε να επενδύει στην Berkshire Hathaway, η οποία τότε ήταν μια εταιρεία κατασκευής υφασμάτων. Προχώρησε σε επιθετικές αγορές μετοχών, αποκτώντας τον έλεγχό της το 1965 και διόρισε νέα διοίκηση.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: «Αν εκεί που ψαρεύεις, δεν υπάρχουν ψάρια, μετακινήσου»: Οι 10 επενδυτικές συμβουλές του Τσάρλι Μάνγκερ
Βλέποντας την πτώση της επιχείρησης υφασμάτων, μετατόπισε σταδιακά την εστίαση της εταιρείας στον τομέα των ασφαλίσεων και άλλους κλάδους. Μέχρι το 1970, ο Μπάφετ έγινε πρόεδρος και CEΟ. Οι βασικές πρώιμες επενδύσεις μέσω της Berkshire περιλάμβαναν την Washington Post Company, την GEICO και την Capital Cities/ABC. Το τελευταίο εργοστάσιο υφασμάτων της Berkshire έβαζε «πωλητήριο» το 1985. Το 1988 αγόρασε το 7% της Coca Cola για 1,02 δισ. δολάρια, που «γλυκοκοίταζε» από 6 ετών και έγινε κροίσος.
Πολλοί traders στην Wall Street είναι παρορμητικοί και κάνουν all-in. Αντιθέτως, ο Μπάφετ χαρακτηρίζεται από ψυχραιμία και στωικότητα, στοιχηματίζοντας μόνο όταν οι πιθανότητες γέρνουν αποφασιστικά υπέρ του. Δεν «ψυχολογεί» τον ρυθμό των αγορών, είτε είναι σε bear ή bull market, ακόμη και σε περιοχή διόρθωσης. Έχει μάθει να «χτυπάει» όταν ο πανικός των επενδυτών θα του δημιουργήσει αξία.
Ενώ οι διαχειριστές hedge funds ανανεώνουν μανιωδώς και διαφοροποιούν τα χαρτοφυλάκιά τους, ο Μπάφετ κάνει υπομονετικά κύκλους και αποτελεί μεγάλο θιασώτη του καπιταλισμού. Από παιδί-μάγος που μάζευε πεταμένα δελτία έως ότου έγινε βασιλιάς της αγοράς που στόχευε υποτιμημένες εταιρείες, ο Μπάφετ δεν έχει αλλάξει ποτέ την στάση του, αλλά έχει τελειοποιήσει την τέχνη του να βρίσκει αξία εκεί που οι άλλοι βλέπουν χασούρα.
Στη ζούγκλα του κόσμου των χρηματοοικονομικών, ο πιο επικίνδυνος «θηρευτής» είναι αυτός που μεταμφιέζεται σε έναν ακίνδυνο... παππούλη. Η υπομονή του δεν είναι μόνο ψυχολογική - είναι μαθηματική, καθοδηγούμενη από συγκεκριμένες μετρήσεις που του στέλνουν προειδοποιητικά σήματα, ενώ άλλοι βλέπουν μόνο ράλι ή sell off. Ο αποκαλούμενος «δείκτης Buffett» υπολογίζει τη συνολική αξία της αμερικανικής χρηματιστηριακής αγοράς, μέσω του δείκτη Wilshire 5000, σε σχέση με το ΑΕΠ των ΗΠΑ.
Mέχρι την επόμενη κρίση
Παρότι οι μετοχές έχουν πρόσφατα σημειώσει έντονη ανάκαμψη, ο δείκτης παραμένει στο χαμηλότερο σημείο του από τις αρχές Σεπτεμβρίου. Το χρέος των ΗΠΑ ξεπερνά τα 36 τρισ. δολάρια - στο 120% του ΑΕΠ - ενώ διογκώνεται κατά περισσότερα από 4 δισ. δολάρια ημερησίως, ασκώντας πιέσεις στα επιτόκια και τον πληθωρισμό. Ο Μπάφετ βλέπει τα σύννεφα καταιγίδας και προετοιμάζεται αναλόγως.
Δεν «στρογγυλοκάθεται» στον θρόνο με τα μετρητά του, αλλά γεμίζει το «ψυγείο» της Berkshire, περιμένοντας νέες φουρτούνες στην αγορά. Αγόρασε πρόσφατα πακέτο μετοχών στην Constellation Brands, κατασκευάστρια της μπύρας Corona, και έχει μερίδιο στην Domino's Pizza. Τα γούστα του, όπως και οι επενδύσεις του, παραμένουν αξιόπιστα και απλά. Επίσης, η ενέργεια έχει βρεθεί στο μικροσκόπιό του, με σημαντική συμμετοχή στις Chevron και Occidental Petroleum.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 30 συμβουλές και αποφθέγματα του Γουόρεν Μπάφετ
Συνεχίζει να επενδύσει σε βιομηχανίες που θα πληγούν από γεωπολιτικές εντάσεις και πληθωριστικές πιέσεις. Εκτός των ΗΠΑ, η Berkshire κατέχει μετοχές των ισχυρών ιαπωνικών εμπορικών οίκων Mitsubishi και Mitsui - που έχουν κατασκευαστεί για να αντέχουν «καταιγίδες». Η στρατηγική του Buffett παραμένει... απελπιστικά προβλέψιμη: περιμένετε το δημόσιο «χαντάκωμα» μιας αξιοσέβαστης εταιρείας - όπως έγινε με την Goldman Sachs το 2008 ή τη Burlington Northern και αγοράστε επιθετικά ενώ άλλοι πανικοβάλλονται.
Παρότι είναι επί σειρά ετών ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, ο Γουόρεν Μπάφετ διάγει μία μετρημένη ζωή και αποφεύγει την επίδειξη και τις πολυτελείς δαπάνες. Συχνά επικρίνει τις κυβερνητικές πολιτικές και τη φορολογία που ευνοούν τους πλούσιους εις βάρος της μεσαίας και κατώτερης τάξης. Τον Ιούνιο του 2006 ανακοίνωσε ότι σχεδίαζε να διαθέσει το 80% της περιουσίας του σε φιλανθρωπικά ιδρύματα.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Γουόρεν Μπάφετ: Πού θα πάει η περιουσία του μετά το θάνατό του
Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2008, ο Μπάφετ έκανε μία σειρά συμφωνιών που, αν και αμφισβητήθηκαν τότε, αποδείχθηκαν εξαιρετικά κερδοφόρες. Τον Σεπτέμβριο του 2008 επένδυσε 5 δισ. δολάρια στην εταιρεία χαρτοφυλακίου Goldman Sachs και τον επόμενο μήνα επένδυσε 3 δισ. δολάρια στην General Electric. Το Νοέμβριο του 2009 ανακοίνωσε την εξαγορά της εταιρείας σιδηροδρόμων Burlington Northern Santa Fe (BNSF) αντί 26 δισ. δολαρίων.
Όταν χτυπήσει η επόμενη οικονομική καταστροφή -όπως για παράδειγμα θα μπορούσε να είναι μία νέα κρίση χρέους, η κατάρρευση αποτιμήσεων των Mag 7 ή ευρύτερα των Big Tech, εκτίναξη και διατήρηση δασμών, σκάσιμο της «φούσκας» της ΑΙ- ο Μπάφετ θα συνεχίσει να προχωρά, διακρίνοντας και αρπάζοντας τις ευκαιρίες πιο γρήγορα από τον καθένα.
