Το πρώτο βήμα στη «μάχη» που θα δώσουν φέτος οι τράπεζες για την «ανάσταση» της στεγαστικής πίστης, έκανε χθες η Εθνική Τράπεζα. Πριν περάσει καλά – καλά μήνας από τα όρια δανεισμού που έθεσε η Τράπεζα της Ελλάδος για την παροχή στεγαστικών δανείων και τα οποία θα ισχύουν από την 1/1/2025, η Εθνική Τράπεζα έσπευσε να απευθύνει προσκλητήριο δανεισμού στους νέους δανειολήπτες έως 45 ετών για την απόκτηση ιδιόκτητης στέγης, με ίδια συμμετοχή από μόλις 10% της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Την Εθνική, αναμένεται να ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες τράπεζες, αφού κοινός στόχος είναι να ξεβαλτώσει η στεγαστική πίστη.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Χρεώσεις POS: Τράπεζες έως 0,20%, Εκκαθαριστές έως 0,80%, Visa και Mastercard έως 3,50%
Όπως είχε γράψει το insider.gr, η ΤτΕ καθόρισε ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για το δείκτη δανείου προς την αξία του υπέγγυου ακινήτου κατά την έγκριση (loan-to-value at origination – LTV-O) 90% για τους αγοραστές για πρώτη φορά και 80% για τους λοιπούς δανειολήπτες. Επίσης, ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για τον δείκτη εξυπηρέτησης χρέους προς εισόδημα κατά την έγκριση (debt service-to-income at origination – DSTI-O) 50% για τους αγοραστές για πρώτη φορά και 40% για τους λοιπούς δανειολήπτες. Τα δύο αυτά πλαφόν έχουν διπλή στόχευση: Αφενός να τεθεί ένα back stop στη χρηματοδότηση αγοράς ακινήτου, κάτι που είναι αναγκαίο για να διασφαλιστεί ότι δεν δημιουργούνται ξανά συνθήκες υπερδανεισμού και επανάληψη των φαινομένων του 2005, όταν οι τράπεζες δάνειζαν με δείκτη loan/value στο 120%, δηλ. έδιναν δάνειο 120.000 ευρώ για αξία ακινήτου 100.000 ευρώ. Αφετέρου, όμως, να ενθαρρυνθούν οι χορηγήσεις στεγαστικών δανείων από τις τράπεζες, οι οποίες σήμερα δανείζουν για αγορά ακινήτου με χαμηλότερη αναλογία δανεισμού – ιδίων κεφαλαίων (το σύνηθες είναι ο δανειολήπτης να καταβάλει για την αγορά του ακινήτου ποσό 30% - 35% της αξίας του και το υπόλοιπο 65% - 70% να είναι δάνειο).
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πώς να αποφύγετε την υπερχρέωση – Οικονομικό πλάνο ζωής σε 7 βήματα
Πέρυσι, παρά τα δάνεια μέσω του προγράμματος «Σπίτι μου» που έδωσαν ώθηση στην αγορά με νέες εκταμιεύσεις 250 εκατ. ευρώ, η ζήτηση για στεγαστικά ήταν μικρότερη από αυτήν για καταναλωτικά δάνεια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έκθεσης του Διοικητή της ΤτΕ για το 2023, ενώ ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των καταναλωτικών δανείων επιταχύνθηκε σε 2% από 0,7% το 2022, ο μέσος ετήσιος ρυθμός συρρίκνωσης των δανείων για αγορά κατοικίας έγινε εντονότερος και διαμορφώθηκε σε -3,7% από -3,1% το 2022. Τα μηνιαία υπόλοιπα των καταναλωτικών δανείων αυξήθηκαν, κατά μέσο όρο, στα 108 εκατ. ευρώ, από 98 εκατ. το 2022, ενώ η αντίστοιχη ροή των δανείων για αγορά κατοικίας κινήθηκε στα 99 εκατ. ευρώ από 101 εκατ. το 2022. Η ίδια εικόνα, στασιμότητας για τα στεγαστικά και αύξησης για τα καταναλωτικά, συνεχίστηκε και στο α΄ τρίμηνο του 2024, όπως έδειξε η Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων α΄ τριμήνου 2024 της ΤτΕ.
Η άνοδος των τραπεζικών επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια το 2023 είχε αρνητική επίδραση στη ζήτηση για νέες χορηγήσεις εκ μέρους των νοικοκυριών, τα οποία επίσης είχαν τη δυνατότητα να υποκαταστήσουν ή να συμπληρώσουν τα ληφθέντα στεγαστικά δάνεια με δικούς τους αποταμιευτικούς πόρους. Όπως είχε γράψει το insider.gr, πολύ μικρό ποσοστό (10% - 15%) των αγορών κατοικιών γίνεται με τραπεζικό δανεισμό, όταν παλαιότερα το ποσοστό αυτό ανερχόταν σε 40%. Η διαπίστωση αυτή συνδέεται από τις τράπεζες με την εκτεταμένη φοροδιαφυγή, η οποία επιτρέπει σε πολύ χρήμα να μένει εκτός τραπεζικού συστήματος, ενώ αποτρέπει παράλληλα σημαντική μερίδα υποψήφιων δανειοληπτών να εμφανιστούν στις τράπεζες για να ζητήσουν δάνειο, καθώς η λήψη του δεν θα δικαιολογούνταν από τα εισοδήματα που δηλώνουν.
