Είναι κοινή η αντίληψη ότι οι εκκλησίες σε όλο τον κόσμο είναι μεγάλοι ιδιοκτήτες γης και μάλιστα αγροτικής. Αναφορικά με την Καθολική εκκλησία, όπου είναι στραμμένα τα βλέμματα όλων μετά τον θάνατο του ξεχωριστού Πάπα Φραγκίσκου, είναι ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης γης παγκοσμίως με 715 εκατ. στρέμματα. Τελευταία, κυκλοφορούσε πολύ, τόσο η είδηση όσο και διάφορες εξηγήσεις, ότι ο μεγαλοεπενδυτής Bill Gates είναι ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης αγροτικής γης στον κόσμο, με ιδιόκτητη έκταση λίγο πάνω από 1 εκατ. στρέμματα. Για την ακρίβεια είναι ο μεγαλύτερος ιδιώτης κάτοχος αγροτικής γης, ενώ η καθολική εκκλησία είναι ένα συλλογικό όργανο.
Ο Μακαριστός Πάπας Φραγκίσκος, θα μείνει στην ιστορία, ως ο προστάτης των αδυνάτων και κυρίως των φτωχών. Αλλά καταπολέμηση της φτώχειας, σημαίνει φαγητό σε κάθε τραπέζι, κι αυτό είναι ένας διαρκής και καθημερινός αγώνας. Η μακροχρόνια ενασχόλησή του με το θέμα, τον είχε διδάξει ότι δεν αρκεί μόνο η πίεση προς κρατούντες και μεγαλοσχήμονες να χρηματοδοτήσουν διανομή φαγητού σε μη έχοντες, αλλά και ενθάρρυνση και καλές σχέσεις με τους παραγωγούς τροφής, δηλαδή τους αγρότες και τις οργανώσεις τους.
Η Ιταλική συνεταιριστική οργάνωση Coldiretti, εξέδωσε μια πολύ εγκάρδια ανακοίνωση για τον θάνατο του Ποντίφικα, που μας εισάγει στο άγνωστο σε εμάς θέμα, της σχέσης του Πάπα με την αγροτική παραγωγή: «Εκφράζουμε τα βαθύτατα συλλυπητήριά μας για τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου, του οποίου το παράδειγμα και τα λόγια αποτέλεσαν οδηγό τα τελευταία χρόνια για την οικοδόμηση ενός πιο δίκαιου κόσμου, υψώνοντας τη φωνή του για την ανάγκη προστασίας της κεντρικής θέσης της εργασίας των αγροτών και του δικαιώματος πρόσβασης σε υγιεινά και βιώσιμα τρόφιμα, καταπολεμώντας τη φτώχεια και τις ανισότητες. Οι εγκύκλιοι του Πάπα Φραγκίσκου, από το «Laudato si» μέχρι το «Fratelli tutti αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τη χάραξη πολιτικών για την προστασία της οικογενειακής γεωργίας, τον σεβασμό της γης και την προώθηση μοντέλων αγροτικής ευημερίας».
Σε αφιέρωμα της στο επίσημο ηλεκτρονικό της έντυπο, η μεγαλύτερη συνδικαλιστική αγροτική κίνηση της γείτονος, με τίτλο “Ένας οδηγός για τον αγροτικό κόσμο έφυγε”, μας δίνει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τρεις συναντήσεις- ορόσημα, μεταξύ των αγροτικών εκπροσώπων και του Πάπα Φραγκίσκου. Η πρώτη τους συνάντηση το 2015, δηλαδή μόλις 2 χρόνια μετά την ενθρόνισή του, στην ονομαστή μάλιστα Αίθουσα Climentine, με ότι σημαίνει ο συμβολισμός αυτός, τονίζοντας στην ουσία την σπουδαιότητα της αγροτικής παραγωγής την οποία εξέφραζαν οι άνθρωποι της Coldiretti, ο Πάπας Φραγκίσκος, “υπογράμμισε τον βαθύ δεσμό μεταξύ του αγρότη και της γης του, μια σχέση φροντίδας και σεβασμού που μετατρέπει τη γη σε «αδελφή γη». Ο Ποντίφικας τόνισε την κεντρική θέση της γεωργικής εργασίας στην καταπολέμηση της φτώχειας και της πείνας, προειδοποιώντας για τις λογικές της αγοράς που οδηγούν σε σπατάλη και αποκλεισμό. Η πρόσκληση ήταν να επανεξετάσουμε το σύστημα παραγωγής και διανομής τροφίμων, ανακαλύπτοντας ξανά την αγάπη για τη γη ως «μητέρα» και οικοδομώντας μια κοινωνική γεωργία βασισμένη σε σταθερές και ζωτικές ανθρώπινες σχέσεις. “
Η συνάντηση αυτή έγινε λίγους μήνες μετά την έκδοση του Laudato si, όπου ο Πάπας Φραγκίσκος σε 40.000 λέξεις καυτηρίαζε τον απερίσκεπτο καταναλωτισμό, την οικολογική υποβάθμιση και την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Η δεύτερη συνάντηση που επικαλείται η Coldiretti, ήταν κατά την περίοδο της καραντίνας, όπου ο Πάπας Φραγκίσκος “αναγνώρισε τον θεμελιώδη ρόλο του ιταλικού αγροτικού και αγροδιατροφικού κόσμου, ορίζοντας τους πρωταγωνιστές του ως «ήρωες του φαγητού». Το μήνυμα τόνιζε την ανάγκη για μια υποστηρικτική απάντηση στην κρίση, υπογραμμίζοντας τη σημασία μιας γεωργίας προσανατολισμένης στην υπηρεσία και τη φροντίδα της φύσης, αντί για τη λογική του κέρδους. Η έκκληση που απευθύνθηκε στην Coldiretti ήταν να ακολουθήσει νέους δρόμους φιλανθρωπίας και αλληλεγγύης για την καταπολέμηση της φτώχειας και της ανισότητας.”
Τρία χρόνια μετά, το 2023, σε μια μεγάλη εκδήλωση που οργανώνει κάθε χρόνο η ιταλική αγροτική συνδικαλιστική οργάνωση στην Ρώμη, ο Ποντίφικας, προχώρησε παραπέρα από την σχέση αγροτών και παραγωγή τροφής, βάζοντας στο τραπέζι το σύγχρονο θέμα του ρόλου της γεωργίας και κτηνοτροφίας για την προστασία του περιβάλλοντος, επισημαίνοντας ιδιαίτερα “στην ευθύνη του ανθρώπου να προστατεύει τη γη, ένα έργο που έχει τις ρίζες του στην ιστορία της Γένεσης.“!
Απολύτως σύγχρονες απόψεις, του προκαθήμενου της Καθολικής Εκκλησίας με απολύτως επιτυχημένο παρεμβατικό τρόπο: από την Αίθουσα Clementine, μέχρι την πανδημία και την παρέμβαση, όταν οι τιμές των τροφίμων άρχισαν να αυξάνονται υπερβολικά με ότι αυτό σημαίνει για τους μη έχοντες.
To μεγάλο και πρακτικά εκπεφρασμένο ενδιαφέρον του μακαριστού Ποντίφικα για την φτώχεια και με δεδομένο ότι η καθολική εκκλησία διαθέτει τεράστια αγροτική γη, αλλά χωρίς ενιαία κατεύθυνση στην εκμετάλλευσή της αλλά και τον δυνητικό της ρόλο της στην προστασία του περιβάλλοντος, κινητοποίησε πολλούς κυρίως πιστούς, να συνεισφέρουν προς την κατεύθυνση παροχής βοήθειας. Η νεαρή χαρτογράφος και περιβαντολόγος Mully Bruchans, ξεκίνησε μια τιτάνια προσπάθεια να απεικονίσει σε ένα σύστημα GIS, όχι τόσο τις ιδιοκτησίες γης της καθολικής εκκλησίας, αλλά το έργο και τις υποδομές διαφόρων καθολικών οργανώσεων ανά την υφήλιο. Η ίδια, θεωρεί ότι έτσι έγινε το πρώτο διαχειριστικό βήμα, τόσο για την οικονομική αξιοποίηση της καθολικής ιδιοκτησίας γης προς την κατεύθυνση του φιλανθρωπικού της έργου, όσο κυρίως στο να διαδραματίσει η καθολική εκκλησία μέσω της περιουσίας της ένα ουσιαστικό περιβαλλοντικό ρόλο.
Στην φωτογραφία που ακολουθεί, ένα δείγμα γραφής από το 2016, όπου καταγράφονται διάφορες παράμετροι της καθολικής εκκλησίας στην Κεντρική Αμερική και μέρος των ΗΠΑ.
Η Bruchans, αντελήφθη ότι η Καθολική εκκλησία δεν είχε καταγεγραμμένη σε χάρτη την περιουσία της από την εποχή της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας! Τις απόψεις της, φαίνεται οτι ασπάζεται πλήρως το Yale climate connections του γνωστού Πανεπιστημίου, όπου παρουσίασε την προσπάθειά της στην ιστοσελίδα του.
Έτσι, το Goodlans, όπως ονομάζεται η προσπάθειά της, θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν μια πνευματική παρακαταθήκη του εκλιπόντος Πάπα Φραγκίσκου, αφού ο ίδιος δεν είχε ενεργή ανάμειξη ή υλικοτεχνική υποστήριξη, προς την Καθολική εκκλησία, αλλά κι ένα εργαλείο στον νεοεκλεγέντα Λέοντα ΧΙV, να αξιοποιήσει την περιουσία προς την επίτευξη στόχων του.
