Ροή
Καθώς οι δυτικοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής επικεντρώνονται σε μια πιθανή ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, κλείνουν τα μάτια σε μια άλλη, εν εξελίξει, «εισβολή»: Αφορά τη «αρπαγή» των ευρωπαϊκών ελίτ από πλευράς της Μόσχας. Όπως αναφέρει το think tank του Atlantic Council, από το Λονδίνο μέχρι την Αθήνα και πολύ πιο πέρα, τραπεζίτες, δικηγόροι, λομπίστες και πρώην αξιωματούχοι έχουν πέσει στα δίκτυα του Κρεμλίνου και των συμμάχων του. Ενώ τα ρωσικά τανκς συγκεντρώνονται στα ουκρανικά σύνορα, συμφέροντα που συνδέονται με το καθεστώς του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν συγκεντρώνουν επιρροή για λογαριασμό του στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Το πιο πρόσφατο και ιδιαίτερα υψηλού προφίλ παράδειγμα αυτών των προσπαθειών απόκτησης επιρροής, αφορά τον πρώην Γάλλο πρωθυπουργό Φρανσουά Φιγιόν. Τον περασμένο Ιούνιο ο Φιγιόν εντάχθηκε στο διοικητικό συμβούλιο της ρωσικής κρατικής εταιρείας πετρελαίου Zarubezhneft (με τον διορισμό του να γίνεται από το Κρεμλίνο).
Ο Φιγιόν απέχει πολύ από το να είναι ο μόνος Ευρωπαίος, υψηλού status πρώην αξιωματούχος, με τέτοιους δεσμούς με τη Μόσχα. Η πρώην υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας Καρίν Κνάισλ -που έγινε διαβόητη από τα πλάνα της με τον Πούτιν την ημέρα του γάμου της το 2018- τον περασμένο Ιούνιο διορίστηκε και αυτή με τη σειρά της στο διοικητικό συμβούλιο της Rosneft, της πιο ισχυρής κρατικής εταιρείας πετρελαίου της Ρωσίας.
Και βέβαια πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Rosneft δεν είναι άλλος από τον Γκέρχαρντ Σρέντερ. Μάλιστα ο πρώην Γερμανός καγκελάριος για τις υπηρεσίες που παρέχει στον ρωσικό πετρελαϊκό «γίγαντα» έχει ετήσιες απολαβές που φτάνουν τις 600.000 δολάρια. Επιπρόσθετα, Σρέντερ από το 2006 είναι στο διοικητικό συμβούλιο της Nord Stream AG, που διακινεί ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω του ομώνυμου αγωγού.
Όμως ο Σρέντερ δεν είναι ο μόνος πρώην καγκελάριος της Ευρώπης με στενές σχέσεις με τη Ρωσία. Ο πρώην καγκελάριος της Αυστρίας Κρίστιαν Κερν είναι επίσης στο εποπτικό συμβούλιο των Ρωσικών Σιδηροδρόμων. Ενώ κανένα από αυτά τα άτομα δεν έχει παραβιάσει νόμους κατά την ανάληψη αυτών των θέσεων, οι ρόλοι τους υπογραμμίζουν μια συστημική απειλή για την Ευρώπη.
Ένα ευρύτερο δομικό πρόβλημα
Από την εγκληματική δράση του Λούκα Βολοντέ, πρώην Ιταλού βουλευτή και μέλους της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο οποίος καταδικάστηκε τον περασμένο Ιανουάριο σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση για δωροδοκία από αξιωματούχους του Αζερμπαϊτζάν, μέχρι το ξέπλυμα μεγάλης κλίμακας ρωσικών και άλλα «κλεπτοκρατικών» κεφαλαίων στο City του Λονδίνου, κάτι έχει πάει πολύ στραβά με τις οικονομικές άμυνες της Ευρώπης.
Δεν πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά για προϊόντα μιας στρατηγικής «κλεπτοκρατικών» καθεστώτων στη Ρωσία και πέραν αυτής, για να φέρουν στη σφαίρα επιρροής τους και να συνδεθούν με ευρωπαϊκές ελίτ, επιχειρήσεις και ολόκληρους τομείς για να τις θέσουν στην υπηρεσία τους. Αντί να υπηρετούν τις χώρες τους, οι ευρωπαϊκές ελίτ με εκτεταμένα δίκτυα εξυπηρετούν τώρα συμφέροντα που τροφοδοτούν αυταρχικές δυνάμεις και που επιδιώκουν να υπονομεύσουν τη Δύση. Η κλίμακα αυτής της «κλεπτοκρατικής» διαπλοκής είναι τεράστια: Λίγο πριν η ηγεσία του Καζακστάν δώσει την έγκριση στις δυνάμεις ασφαλείας της χώρας να κάνουν χρήση των όπλων κατά των διαδηλωτών, το βρετανικό think tank Chatham House εντόπισε και αποκάλυψε ότι η ελίτ του Καζακστάν δαπάνησε περισσότερα από 720 εκατ. δολάρια για αγορά ακινήτων στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Σύμφωνα με το Atlantic Council, η Ευρώπη πρέπει να αναγνωρίσει ότι η διάβρωση της οικονομικής της ακεραιότητας υπονομεύει την αποφασιστικότητά της και την ασφάλεια της. Αυτή η εισβολή επί των ευρωπαϊκών ελίτ πρέπει να εκληφθεί στην πραγματική της διάσταση: Ως απειλή για τα συμφέροντα της Ευρώπης και ως προδοσία των αξιών της ηπείρου. Ο Πούτιν και οι σύμμαχοί του επιδιώκουν όχι μόνο να παραλύσουν και να μπερδέψουν τη λήψη των ευρωπαϊκών αποφάσεών, αλλά και να δυσφημήσουν τις δημοκρατικές πολιτικές, κάνοντας αυτούς που συμμετέχουν στην λήψη των αποφάσεων να φαίνονται εξίσου κυνικοί με εκείνους που βρίσκονται στο Κρεμλίνο και γύρω από αυτό.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων θα ξεκινήσει σύντομα μια νέα έρευνα για τη νομιμοποίηση ρωσικών εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Αλλά πρέπει να γίνει μια ευρύτερη συζήτηση: Οι δυτικοί σύμμαχοι θα πρέπει να δημιουργήσουν μια κοινό σύνολο ηθικών προτύπων για τους πρώην πολιτικούς, για να σταματήσουν αυτή τη «Σρεντεροποίηση», απαγορεύοντας τους να εργάζονται για κρατικές εταιρείες εχθρικών και αυταρχικών κρατών, καθώς και με τις συνδεδεμένες με αυτά τα κράτη εταιρείες. Σε όλη την Ευρώπη, οι δυτικές ελίτ θα πρέπει να απομακρυνθούν από την επιρροή των «κλεπτοκρατών».
Όμως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, εκτός από μεμονωμένα πρόσωπα πρέπει να ελέγξει και θεσμούς. Η αδυναμία των προσπαθειών για καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος, έχει τεκμηριωθεί ως απειλή για την εθνική ασφάλεια. Όπως για παράδειγμα με το σκάνδαλο Danske Bank. Εκεί, όπως αποκαλύφθηκε, μέλη της οικογένειας του Πούτιν και της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ρωσίας, καθώς και μέλη της ελίτ του Αζερμπαϊτζάν, είχαν χρησιμοποιήσει βρετανικές εταιρείες για να διοχετεύσουν μετρητά σε υποκατάστημα της δανέζικης τράπεζας στην Εσθονία.
Η δύση πρέπει να δώσει ένα μήνυμα σε αυτούς τους εκπροσώπους της απολυταρχίας και αυτό δεν πρέπει είναι άλλο από την αναβίωση προτάσεων κατά της παγκόσμιας «κλεπτοκρατίας», που θα παρέχει τα όπλα για τον αγώνα κατά του ξεπλύματος "μαύρου" χρήματος.
Με αφετηρία τη Σύνοδο Κορυφής για τη Δημοκρατία τον Δεκέμβριο, η κυβέρνηση Μπάιντεν ξεκίνησε μια διαδικασία με στόχο να βρει μια κοινή οδό με τους διεθνείς συμμάχους της, για τα ζητήματα της προστασίας της δημοκρατίας και της καταπολέμησης της διαφθοράς. Όπως αναφέρει καταλήγοντας το Atlantic Council, οι δημοκρατίες της Ευρώπης πρέπει να αποδείξουν ότι παίρνουν αυτή τη διαδικασία εξίσου σοβαρά με την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Εάν δεν υπερασπιστούν σθεναρά τη δημοκρατία στο εσωτερικό, η ικανότητά τους να την υπερασπιστούν στο εξωτερικό θα εξασθενήσει - με συνέπειες που κανείς στον ελεύθερο κόσμο δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά.
Επιμέλεια Τέρρυ Μαυρίδης
