Ροή
Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να διαχειριστούν αυστηρά τους κινδύνους διαφθοράς που έχουν προκύψει από την ανάγκη λήψης έκτακτων μέτρων για την καταπολέμηση του κορονοϊού, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης μεγάλων χρηματικών ποσών για την ανακούφιση του οικονομικού και κοινωνικού αντίκτυπου της πανδημίας, υπογραμμίζει ο Οργανισμός Κατά της Διαφθοράς GRECO του Συμβουλίου της Ευρώπης στην ετήσια έκθεσή του.
Η έκθεση εξετάζει τα μέτρα πρόληψης της διαφθοράς που ελήφθησαν στα κράτη - μέλη το 2020 στον τέταρτο γύρο αξιολόγησης που αφορά σε βουλευτές, δικαστές και εισαγγελείς, και στον πέμπτο γύρο που εστιάζει στις κεντρικές κυβερνήσεις και στις υπηρεσίες επιβολής του νόμου.
Μέχρι το τέλος του 2020 τα κράτη μέλη του Οργανισμού είχαν εφαρμόσει πλήρως σχεδόν το 40% των συστάσεων για την πρόληψη της διαφθοράς σε βουλευτές, δικαστές και εισαγγελείς. Οι συστάσεις με τη χαμηλότερη συμμόρφωση ήταν εκείνες που εκδόθηκαν για τους βουλευτές (μόλις το 30% εφαρμόστηκε πλήρως) και ακολουθούν οι συστάσεις για τους δικαστές (41%) και τους εισαγγελείς (47%). Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά μη εφαρμοσμένων συστάσεων σχετικά με βουλευτές, δικαστές και εισαγγελείς ήταν η Τουρκία (74%), η Αυστρία (70%), η Ιρλανδία (55%), η Ανδόρα (54%) και η Τσεχία (50%). Η Φινλανδία και η Νορβηγία ήταν οι μόνες χώρες που εφάρμοσαν πλήρως όλες τις συστάσεις σχετικά με βουλευτές, δικαστές και εισαγγελείς.
Σχετικά με τον πέμπτο γύρο αξιολόγησης, ο Οργανισμός εκφράζει την ανησυχία του καθώς ορισμένες χώρες έδειξαν απροθυμία να αποκαλύψουν επίσημες πληροφορίες σύμφωνα με τους νόμους περί ελευθερίας της πληροφόρησης και τις πιέσεις και τις συγκρούσεις συμφερόντων.
Μέχρι το τέλος του 2020, η Ελλάδα είχε εφαρμόσει πλήρως δώδεκα από τις 25 συστάσεις (ποσοστό 48%). Επτά συστάσεις είχαν εφαρμοστεί μερικώς (28%) και έξι συστάσεις δεν είχαν εφαρμοστεί (24%).
Η Αλβανία, η Βουλγαρία, η Φινλανδία, η Νορβηγία και η Βρετανία ήταν οι μόνες πέντε χώρες που εφάρμοσαν πλήρως όλες τις συστάσεις για τους βουλευτές. Υψηλό επίπεδο συμμόρφωσης με τις συστάσεις για τους βουλευτές είχε και η Ελλάδα (82%). Αντίθετα, η Ελλάδα συμμορφώθηκε πλήρως με ένα μικρό ποσοστό συστάσεων για τους δικαστές (16,7%), ενώ η Βοσνία- Ερζεγοβίνη, η Τσεχία, η Ισλανδία, η Πορτογαλία και η Ελβετία δεν είχαν συμμορφωθεί πλήρως με καμία σύσταση για τους δικαστές.
Όπως δηλώνει η γενική γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης, Μαρίγια Πεϊτσίνοβιτς Μπούριτς, «στους δύσκολους καιρούς που αντιμετωπίζουμε, οι κυβερνήσεις πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να διασφαλίσουν ότι όλες οι πολιτικές και δράσεις που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της δημόσιας υγείας και των οικονομικών κρίσεων πληρούν τα πρότυπα κατά της διαφθοράς. Δεν αρκεί η επαρκής νομοθεσία και τα θεσμικά πλαίσια για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Πρέπει να δούμε αυτά τα πρότυπα να εφαρμόζονται αποτελεσματικά στην πράξη και οι κυβερνήσεις πρέπει να ενεργούν με διαφάνεια και λογοδοσία».
«Ο κίνδυνος είναι προφανής (...) Όταν έχεις μεγάλα χρηματικά ποσά, υπάρχει πάντα κίνδυνος διαφθοράς», προειδοποίησε στη διάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων ο πρόεδρος της Greco Μάριν Μρτσέλα, υπογραμμίζοντας ότι «η διαφθορά δεν μειώθηκε στη διάρκεια της πανδημίας».
Αυτά τα επείγοντα μέτρα, που πολλές κυβερνήσεις χρειάσθηκε να θέσουν σε ισχύ για να προφυλάξουν την οικονομία τους, «επέφεραν συγκέντρωση εξουσιών και εξαιρέσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα, μέτρα που πάνε μαζί με τους κινδύνους διαφθοράς, οι οποίοι δεν θα έπρεπε να υποτιμώνται», συνεχίζει η Greco.
«Οι κίνδυνοι αυτοί μπορεί να είναι ιδιαίτερα μεγάλοι σε περιπτώσεις συστημάτων κατακύρωσης δημόσιων αγορών, ιδιαίτερα όσον αφορά τις συγκρούσεις συμφερόντων και τον ρόλο των λόμπι», υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση.
Στην Greco συμμετέχουν τα 47 κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και η Λευκορωσία, το Καζακστάν και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Δημιουργήθηκε το 1999 για να βελτιώσει τις δυνατότητες των μελών της στην καταπολέμηση της διαφθοράς.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ
