Σπάνια η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει υπάρξει τόσο διχασμένη όσο είναι τώρα, πριν από μια συνεδρίαση για τα επιτόκια. Κι όμως, η αγορά δίνει πιθανότητες άνω του 90% στο σενάριο μιας μείωσης των αμερικανικών επιτοκίων αύριο, κατά 25 μονάδες βάσης.
Αυτός ο διχασμός μεταξύ των μελών της FOMC ήταν μεταξύ των βασικών αιτιών για τα «σκαμπανεβάσματα» της Wall Street τον Νοέμβριο, καθώς οι εκτιμήσεις επενδυτών και αναλυτών για το τι σκοπεύει να κάνει η Fed πέρασαν από… σαράντα κύματα. Κι αυτό εν μέσω του shutdown που διατάραξε την ομαλή ροή στοιχείων για κρίσιμα μακροοικονομικά μεγέθη, όπως η ανεργία ή ο πληθωρισμός.
Σε κάθε περίπτωση, η συνεδρίαση της Τετάρτης είναι πολύ πιθανό να αποδειχθεί ιστορικής σημασίας για τη Fed, και πολλά θα εξαρτηθούν από τη στάση που θα κρατήσει ο διοικητής της, Τζερόμ Πάουελ, και από την ικανότητά του να πείσει μέλη της FOMC να συνταχθούν μαζί του.
Μια δύσκολη απόφαση
Μετά τη συνεδρίαση του Οκτωβρίου, ο πρόεδρος της Fed είχε πει σε συνέντευξη Τύπου ότι υπήρξαν «έντονα διαφορετικές απόψεις για το πώς πρέπει να προχωρήσουμε τον Δεκέμβριο» και ότι μια επιπλέον μείωση επιτοκίων στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου σε καμία περίπτωση δε θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένη. Τα πρακτικά της συνεδρίασης, τα οποία δημοσιεύθηκαν στη συνέχεια, επιβεβαίωσαν τα λεγόμενά του.
Ο λόγος που η απόφαση της Fed καθίσταται τόσο δύσκολη είναι ότι, τόσο ο στόχος της μέγιστης απασχόλησης όσο και ο στόχος της σταθερότητας των τιμών βρίσκονται ταυτόχρονα σε κίνδυνο, και μια αλλαγή στα επιτόκια για την επίτευξη του ενός στόχου επενεργεί αντίρροπα για τον άλλο. Στο επίκεντρο της συζήτησης βρίσκεται πρωτίστως η αγορά εργασίας των ΗΠΑ, όπου η επιβράδυνση είναι ορατή. Σύμφωνα με ξένους αναλυτές, η βραδύτερη αύξηση της απασχόλησης οφείλεται πιθανότατα σε μείωση της ζήτησης για εργασία από τις επιχειρήσεις. Μάλιστα, πολλά στελέχη της Fed ανησυχούν όλο και πιο έντονα για την άνοδο της ανεργίας στο 4,4% τους τελευταίους μήνες. Με εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας, που αποτέλεσε μια ειδική περίπτωση, τέτοιο ποσοστό ανεργίας στις ΗΠΑ είχε να εμφανιστεί από τον Φεβρουάριο του 2017.
Ταυτόχρονα, από την άλλη πλευρά, ο πληθωρισμός βρίσκεται για μεγάλο χρονικό διάστημα πάνω από τον στόχο της Fed και αυτός είναι ο λόγος που κάποιοι εκ των διοικητών δεν «βιάζονται» να προχωρήσουν σε μειώσεις επιτοκίων, ανησυχώντας ότι η νομισματική πολιτική κινδυνεύει να γίνει υπερβολικά χαλαρή.
Τα «στρατόπεδα» στην FOMC
Εκ των δώδεκα μελών που έχουν δικαίωμα ψήφου στην FOMC, τέσσερα έχουν ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ μια μείωσης επιτοκίων τον Δεκέμβριο (Waller, Bowman, Williams και Miran), πέντε έχουν αντίθετη άποψη (Collins, Schmid, Barr, Goolsbee και Musalem) και τρία μέλη, μεταξύ των οποίων και ο Πρόεδρος της Fed, δεν έχουν ξεκαθαρίσει τη θέση τους (Powell, Cook και Jefferson).
Όπως εξηγεί σε ανάλυσή της η Commerzbank, αριθμητικά και μόνο, το «στρατόπεδο» όσων θα διατηρούσαν αμετάβλητα τα επιτόκια υπερτερεί. Ωστόσο, μεταξύ των επτά διοικητών που είναι και μέλη του Δ.Σ. της Fed, η άποψη υπέρ μιας μείωσης έχει προβάδισμα. Έτσι, καθοριστική αναμένεται να είναι η στάση που θα κρατήσει ο πρόεδρος Πάουελ, αλλά και η ικανότητά του να πείσει και άλλα μέλη να τον ακολουθήσουν.
Σε κάθε περίπτωση, είναι πολύ πιθανό από την αυριανή συνεδρίαση να προκύψει ιστορικό-ρεκόρ διαφωνούντων. Την τελευταία φορά που υπήρξαν 5 διαφωνούντες ήταν το 1983, τέσσερις καταγράφηκαν το 1990 και τρεις το 2019.
Σύμφωνα με την Commerzbank, υπάρχει επίσης περίπτωση να μην πλειοψηφήσει καμία πρόταση, ένα σενάριο όμως που δεν προβλέπεται ρητά στους κανονισμούς της Fed. Σε αυτή την περίπτωση, είτε θα μπορούσε να προγραμματιστεί μια δεύτερη ψηφοφορία, είτε η απόφαση θα μπορούσε να αναβληθεί μέχρι την επόμενη συνεδρίαση και τα επιτόκια να παραμείνουν αμετάβλητα.
Τι θα «ζυγίσει» η Fed
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank, Dr. Jörg Krämer, εκτιμά ότι η Fed μάλλον θα δώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στην αγορά εργασίας παρά στον πληθωρισμό. Κι αυτό, καθώς κάποιοι θεωρούν ότι μια επιβράδυνση στην αγορά εργασίας θα περιορίσει τον πληθωρισμό μεσοπρόθεσμα.
Επιπλέον, οι υψηλότεροι δασμοί δεν έχουν μέχρι στιγμής ασκήσει τόσο μεγάλη επίδραση στον πληθωρισμό όσο αναμενόταν, ενώ υπάρχει ακόμα περίπτωση το Ανώτατο Δικαστήριο να κηρύξει ορισμένους από τους δασμούς παράνομους.
Και, βεβαίως, η πολιτική πίεση στη Fed για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής παραμένει αμείωτη.
Ο Krämer εκτιμά ότι, προκειμένου ο Πάουελ να πετύχει την ευρύτερη δυνατή συμφωνία μεταξύ των μελών της FOMC, είναι πιθανό να στηρίξει τη μείωση των επιτοκίων με «αντάλλαγμα» μια πιο «επιθετική» ρητορική, η οποία θα ξεκαθαρίζει ότι ο δρόμος για μελλοντικές μειώσεις επιτοκίων καθίσταται πλέον πολύ πιο δύσκολος.
Η επόμενη μέρα
Αν πάντως η Fed μειώσει αύριο τα αμερικανικά επιτόκια, θα πρόκειται για την τρίτη μείωση σε ισάριθμες διαδοχικές συνεδριάσεις, ενώ θα υπολείπονται άλλες τρεις συνεδριάσεις μέχρι τα μέσα Μαΐου και τη λήξη της θητείας του Πάουελ ως προέδρου της Fed από τις οποίες η Commerzbank αναμένει μόνο μία ακόμα μείωση επιτοκίων.
Από εκεί και πέρα, τα πράγματα είναι πολύ πιθανό να να αλλάξουν ριζικά, καθώς ο οικονομολόγος Κέβιν Χάσετ, που θεωρείται στενός και πιστός συνεργάτης του Ντόναλντ Τραμπ, εμφανίζεται σύμφωνα με την Commerzbank, ως φαβορί για να διαδεχθεί τον Πάουελ.Επιπλέον, όσο ο Τραμπ συνεχίζει να αντικαθιστά διοικητές της Fed με πρόσωπα της αρεσκείας του, τόσο η ανεξαρτησία της θα υπονομεύεται.
Η Commerzbank φοβάται ότι η Fed είναι πιθανό να χαλαρώσει τη νομισματική της πολιτική περισσότερο από όσο δικαιολογούν τα οικονομικά δεδομένα. Για την ακρίβεια εκτιμά ότι, ξεκινώντας από τον Ιούνιο, η Fed θα προχωρήσει σε τέσσερις διαδοχικές μειώσεις επιτοκίων, έως το 2,50%. Κάτι που θα αποτελέσει πλήγμα τόσο για τα μακροπρόθεσμα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, όσο και για ο δολάριο που θα μπορούσε να διολισθήσει ως το 1,22 έναντι του ευρώ στο τέλος του 2026.
