Το ράλι του χρυσού δείχνει ασταμάτητο από το Νοέμβριο του 2022, όταν είχε φθάσει στο χαμηλότερο σημείο της μεταπανδημικής εποχής. Έκτοτε, το πολύτιμο μέταλλο έχει υπερδιπλασιαστεί σε αξία, ξεπερνώντας και το φράγμα των 3.700 δολαρίων, βλέποντας πλέον ως επόμενο στόχο τα 4.000 δολάρια.
Αυτή η ραγδαία άνοδος έχει κάνει τις UBS, RBC Capital Markets, Goldman Sachs, JP Morgan και VanEck να αναθεωρούν προς τα πάνω τις προβλέψεις τους. «Βλέπω τον χρυσό ως μια πραγματική κατηγορία περιουσιακών στοιχείων. Δεν είναι πλέον για τρελούς επιζώντες ή άγριους κερδοσκόπους», είχε δηλώσει πρόσφατα στο Bloomberg ο διευθύνων σύμβουλος της DoubleLine, Tζέφρι Γκάντλαχ.
Τι ωθεί την τιμή του χρυσού
Η άνοδος της τιμής του χρυσού οφείλεται κυρίως σε δύο βασικούς παράγοντες. Πρώτον, στο γεγονός ότι οι κεντρικές τράπεζες μειώνουν την εξάρτησή τους από το δολάριο. Παραδοσιακά, οι κεντρικές τράπεζες διατηρούν αποθεματικά σε δολάρια λόγω του μεγέθους και της σταθερότητας της αμερικανικής οικονομίας, καθώς και της φερεγγυότητας των ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου. Ωστόσο, με το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ να διογκώνεται, η εμπιστοσύνη αυτή έχει κλονιστεί. Πολλές χώρες προσπαθούν πλέον να «απο-δολαριοποιήσουν» τα αποθεματικά τους, αγοράζοντας χρυσό επιθετικά.
Δεύτερον, παραδοσιακά ο χρυσός θεωρείται ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους αβεβαιότητας. Το 2025 συνεχίζει γεμάτο αβεβαιότητα, με ραγδαίες αλλαγές στην εμπορική πολιτική, ανησυχίες για τον αντίκτυπο των δασμών στην οικονομική ανάπτυξη και πτώση στην καταναλωτική εμπιστοσύνη. Η γεωπολιτική αστάθεια έχει επίσης ενισχύσει τη ζήτηση για χρυσό.
Ως αποτέλεσμα, ο χρυσός είναι πλέον η καλύτερη σε απόδοση κύρια κατηγορία περιουσιακών στοιχείων για την περίοδο των τελευταίων 20 ετών, με ετήσιες αποδόσεις 10,7%, με βάση στοιχεία της Morningstar έως τα τέλη Αυγούστου.
Από τις αρχές του έτους καταγράφει κέρδη άνω του 40%, αποτελώντας ένα από τα ενεργητικά με τις μεγαλύτερες επιδόσεις φέτος, μαζί με τον άργυρο, που επίσης παρουσιάζει ράλι άνω του 40%.
Θα συνεχιστεί η ανοδική πορεία;
Η Μorningstar το θεωρεί πιθανό, όμως αυτό δεν θα συμβεί χωρίς ρίσκο.
Η συνέχιση των μαζικών αγορών χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες ή μία παρατεταμένη μακροοικονομική αβεβαιότητα πιθανότατα θα ωφελήσουν την τιμή. Το ίδιο και οι επιτοκιακές μειώσεις, που κατεβάζουν το «κόστος ευκαιρίας» του να κρατάει κανείς χρυσό αντί για ομόλογα. Επίσης, αν συνεχιστεί η υποχώρηση του δολαρίου, αυτό μπορεί να λειτουργήσει ευνοϊκά, αφού ιστορικά ο χρυσός έχει αρνητική συσχέτιση με το δολάριο.
Ωστόσο, οι υψηλές τιμές αυξάνουν τον κίνδυνο. Οι ακαδημαϊκοί Κάμπελ Χάρβεϊ, καθηγητής Οικονομικών στο Duke University και ο Κλοντ Ερμπ, πρώην trader εμπορευμάτων στην TWC Group, έχουν δείξει ότι, ιστορικά, οι τιμές του χρυσού τείνουν να επιστρέφουν στον μέσο όρο. Όταν ο χρυσός διαπραγματεύεται σε υψηλά επίπεδα, έχει συχνά ακολουθήσει πτώση, όπως το 1980, όταν οι υψηλές τιμές οδήγησαν σε χαμηλές αποδόσεις για χρόνια και μετά την κορύφωση του 2011, με πτώση από το 2013 έως το 2015.
Κύκλοι ανόδου και κατάρρευσης
Ο χρυσός ιστορικά παρουσιάζει μακροχρόνιες περιόδους έντονης ανόδου ή πτώσης.
Κύκλο ανόδου είχαμε από τα τέλη δεκαετίας 1970 και από το 2001 έως το 2011, μία περίοδος στην οποία η τιμή υπερπενταπλασιάστηκε, ενώ κύκλος καθόδου σημειώθηκε από τον Οκτώβριο του 1980 έως τον Φεβρουάριο του 1985, οπότε η τιμή υποχωρούσε κατά μέσο όρο πάνω από 17% τον χρόνο.
Στην πραγματικότητα, η αστάθεια του χρυσού μπορεί να είναι μεγαλύτερη από αυτή των μετοχών. Από το 1972 έως τον Ιούλιο του 2025, η μέση μηνιαία διακύμανση του χρυσού ήταν 19,6, ενώ για τις μετοχές των ΗΠΑ ήταν 15,5.
Επιπλέον, υπήρξαν και παρατεταμένες περίοδοι στασιμότητας. Μετά το 1987, ο χρυσός σε πραγματικούς όρους χρειάστηκε 18 χρόνια (έως τον Νοέμβριο του 2005) για να επανέλθει. Την ίδια στιγμή, την περίοδο 1982-2000, οι μετοχές των ΗΠΑ είχαν μέση ετήσια απόδοση σχεδόν 17%, ενώ ο χρυσός έχανε περίπου 2% τον χρόνο.
Ο γνωστός μεγαλοεπενδυτής Γουόρεν Μπάφετ είχε πει χαρακτηριστικά ότι «ο χρυσός δεν παράγει μετρητά, απλώς κάθεται εκεί και σε κοιτάει». Αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο αν στόχος σου είναι η διατήρηση αγοραστικής δύναμης σε βάθος χρόνου, αλλά όχι ιδανικό για δημιουργία πλούτου.
Ο χρυσός ως διαφοροποιητής χαρτοφυλακίου
Ο χρυσός εξακολουθεί να έχει αξία ως μέσο διαφοροποίησης. Η συσχέτισή του με τον δείκτη Morningstar US Market είναι μόλις 0,03 - χαμηλότερη από οποιαδήποτε άλλη κύρια κατηγορία περιουσιακών στοιχείων (ακόμη και από τα ομόλογα). Είναι επίσης σημαντικά χαμηλότερη από προηγούμενες περιόδους (όπου ήταν μεταξύ 0,2 και 0,4).
Λόγω λοιπόν του τελευταίου ράλι, ο κίνδυνος από την επένδυση σε χρυσό είναι αυξημένος. Κατά την Morningstar, είναι συνετό για τους επενδυτές να περιορίσουν την έκθεση σε χρυσό στο 5% ή λιγότερο του συνολικού χαρτοφυλακίου. Γιατί το σημερινό bull run δεν θα κρατήσει για πάντα.
