Με τον πληθυσμό της υφηλίου να ανέρχεται στα 8,27 δισ. ανθρώπους, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά πως περισσότεροι από 4,4 δισ. άνθρωποι ζουν σε αστικές περιοχές και αυτό το ποσοστό προβλέπεται να αυξηθεί και να αγγίξει το 70% του πληθυσμού της υφηλίου -ή σε απόλυτους αριθμούς τα 5,79 δισ. ανθρώπους- έως το έτος 2050, καθώς είναι σε εξέλιξη ένα (ακόμα) μεγάλο κύμα εσωτερικής μετανάστευσης προς τα αστικά κέντρα.
Η Ελλάδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, καθώς ολόκληρα χωριά της Περιφέρειας ερημώνουν την ώρα που περισσότεροι από 3,8 εκατ. άνθρωποι ζουν στην Αττική.
Σύμφωνα με τα δημογραφικά στοιχεία της πατρίδας μας, το 36% του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας ζει ήδη στην Αττική. Ακολουθούν η Κεντρική Μακεδονία με το 17% του εγχώριου πληθυσμού, η Θεσσαλία με 7%, η Κρήτη και η δυτική Ελλάδα (αμφότερες) με 6% και η Στερεά Ελλάδα με 5%.
Στις πιο αραιοκατοικημένες περιοχές της χώρας, όπως στα νησιά του Βόρειου Αιγαίου και του Νοτίου Αιγαίου, τα ποσοστά των κατοίκων ανέρχονται στο 2% και το 3% του συνολικού Ελληνικού πληθυσμού αντίστοιχα.
Οι παράγοντες που απειλούν την αστική υγεία
Τα μεγάλα αστικά κέντρα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αναφορικά με τους κινδύνους για την υγεία των πολιτών, με τους βασικούς παράγοντες που επιδεινώνουν την αστική υγεία να συμπεριλαμβάνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση, τις μη ασφαλείς μεταφορές, τη στέγαση σε κτίρια που δεν πληρούν τις απαραίτητες προδιαγραφές και τους κλιματικούς κίνδυνους που προκύπτουν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα (όπως πλημμύρες, ξηρασία, λειψυδρία, καύσωνες).
Στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε πως η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζεται άμεσα και αμφίδρομα από την κλιματική αλλαγή καθώς η σταδιακή υπερθέρμανση του πλανήτη αυξάνει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και επιδεινώνει τα ποσοστά των ατμοσφαιρικών ρύπων, με το φαινόμενο να δρα και αντίστροφα. Ο ΠΟΥ μέσα στο 2025 κατάρτισε έναν νέο οδηγό για τον σχεδιασμό της αστικής υγείας, παρέχοντας πρακτικές οδηγίες στις κυβερνήσεις για βιώσιμη αστική διαβίωση και βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων.
Παράλληλα, το Lancet Countdown του 2025 προειδοποίησε ότι η αδράνεια για την κλιματική κρίση έχει βαρύτατο τίμημα, καθώς σκοτώνει εκατομμύρια ανθρώπους και καθιστά επιβεβλημένη την χάραξη νέων περιβαλλοντικών πολιτικών που θα έχουν ως επίκεντρο την υγεία των πολιτών. Ο ΠΟΥ υποστηρίζει τον καθαρότερο αέρα (εξωτερικών και εσωτερικών χώρων), τα ανθεκτικά συστήματα υγείας και τις βιώσιμες λύσεις για την προστασία των ανθρώπων και του πλανήτη.
Στην 30η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, που πραγματοποιήθηκε το 2025, στο Μπελέμ της Βραζιλίας (και είναι γνωστή με το ακρωνύμιο COP30) ο ΠΟΥ παρουσίασε στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία (και ειδικότερα στην αστική υγεία), ζητώντας την λήψη άμεσων μέτρων, καθώς η σταδιακή αύξηση της θερμοκρασίας καθιστά πολλές περιοχές του πλανήτη αφιλόξενες και την ζωή στα αστικά κέντρα ολοένα και πιο δύσκολη.
Επιπλέον, ο ΠΟΥ και η Βραζιλία δημοσίευσαν μια έκθεση-ορόσημο που δείχνει πώς η κλιματική αλλαγή εντείνει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην υγεία, με την ακραία ζέστη να προκαλεί περισσότερους από 540.000 θανάτους ετησίως σε διεθνές επίπεδο και 1 στα 12 νοσοκομεία να κινδυνεύουν από λουκέτο που σχετίζεται με τις δυσκολίες λειτουργίας τις οποίες προκαλούν οι καιρικές συνθήκες (κυρίως οι καύσωνες και οι πλημμύρες).
