Με στόχο, καταρχάς τη μείωση του φορτίου της γρίπης - και δεδομένου ότι φέτος τα περισσότερα παιδιά που νόσησαν βαριά και χρειάστηκαν νοσηλεία στο νοσοκομείο ήταν κάτω των πέντε ετών - το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών ενέταξε τον αντιγριπικό εμβολιασμό για όλα τα παιδιά έως πέντε ετών.
Πλέον ο αντιγριπικός εμβολιασμός θα μπορεί να γίνεται με εύκολο τρόπο καθώς έρχεται εντός του 2025, το πρώτο αντιγριπικό ενδορρινικό εμβόλιο, όπως εξηγεί ο Αθανάσιος Μίχος, Καθηγητής Παιδιατρικής - Λοιμωξιολογίας στην Α’ Παιδιατρική Κλινική του, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας (ΕΛΕΠΛ).
Μονοκλωνικό αντίσωμα κατά του RSV στα νεογνά
Η δεύτερη πολυαναμενόμενη άφιξη στην εγχώρια φαρέτρα εντός του 2025 αφορά το μονοκλωνικό αντίσωμα έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), για τα βρέφη, που αν μολυνθούν, νοσούν σοβαρά, χρειάζεται να μείνουν σε μονάδα εντατικής νοσηλείας και διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου. Επίσης η προσβολή με τον ιό RSV στα παιδιά μπορεί να δημιουργήσει μακροπρόθεσμες επιπλοκές, με 1 στα 50 παιδιά να έχει αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άσθματος.
Μέχρι στιγμής στην Ελλάδα έχουμε εμβόλιο για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό για τους ηλικιωμένους και τους υπερήλικες, ενώ συνιστάται και ο εμβολιασμός των εγκύων ώστε να μπορέσουν να περάσουν αντισώματα στο μωρό.
Τα φορτία της γρίπης και του ιού RSV
Το φορτίο του RSV που έχει υπολογιστεί στις ΗΠΑ, από το CDC είναι συγκρίσιμο με αυτό της γρίπης, με την γρίπη να προκαλεί ετησίως 16.278 θανάτους, 173.012 νοσηλείες και 1,06 εκατ. επισκέψεις σε εξωτερικά ιατρεία και τον ιό RSV να προκαλεί 9.500-12.700 θανάτους, 159.000 νοσηλείες και 1,4 εκατ. επισκέψεις σε εξωτερικά ιατρεία.
Στις ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι ο προληπτικός εμβολιασμός εξοικονομεί ετησίως 13,5 δισ. ευρώ σε δαπάνες υγείας, ενώ αν ληφθούν υπόψη κι άλλα έμμεσα κόστη, όπως η απώλεια παραγωγικότητας, η εξοικονόμηση ανεβαίνει στα 70 δισ. ευρώ, όπως επισημαίνει ο Νικόλαος Σύψας, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Λοιμώξεων, Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος Καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας - Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α. και Επιστημονικός - Διοικητικός Υπεύθυνος Μονάδας Λοιμώξεων - COVID στο ΓΝΑ «Λαϊκό».
Υπάρχει κενό στον RSV εμβολιασμό των ενηλίκων
Στην Ελλάδα έχει υπολογιστεί ότι ο αντιγριπικός εμβολιασμός μπορεί να μειώσει κατά 47% τις νοσηλείες και κατά 38% τους θανάτους. Επίσης ο εμβολιασμός έναντι του RSV μπορεί να μειώσει έως και κατά 85% τους θανάτους και μάλιστα με ένα εμβόλιο που προστατεύει για 3 χρόνια. Τώρα για τον εμβολιασμό έναντι του RSV στους ενήλικους, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία διαπιστώνει πως υπάρχει ένα σημαντικό κενό.
Όπως εξηγεί η Παρασκευή Κατσαούνου, Μέλος Δ.Σ. της ΕΠΕ, Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Επιστημονικά Υπεύθυνη της Μονάδα Πνευμονολογίας & Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α΄ ΚΕΘ, ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός» ο εμβολιασμός συστήνεται για άτομα άνω των 60 ετών με συννοσηρότητες ή άνω των 75 ετών (χωρίς), αλλά ο ιός RSV μπορεί να προκαλέσει θανάτους σε άτομα με ΧΑΠ (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια) και βαριές νοσηλείες σε καπνιστές και άτομα με άσθμα που θα πρέπει να εμβολιάζονται ανεξαρτήτως ηλικίας, όπως προσθέτει ο Πέτρος Μπακάκος, Γενικός Γραμματέας της ΕΠΕ, Καθηγητής Πνευμονολογίας, Α’ Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ.
Παρεμπιπτόντως, αναμένεται να αλλάξει η σύσταση του αντιγριπικού εμβολίου και από τετραδύναμο να γίνει τριδύναμο με δύο στελέχη του ιού Α και ένα του ιού Β, όπως υπογραμμίζει η Αδαμαντία (Μαντώ) Λιαπίκου, Υπεύθυνη της Ομάδας Λοιμώξεων Αναπνευστικού Συστήματος της ΕΠΕ, Πνευμονολόγος, Συντονίστρια Διευθύντρια 5ης Πνευμονολογικής Κλινικής, ΝΝΘΑ «Η Σωτηρία».
Η ανταποδοτικότητα των εμβολίων
Επίσης, ο εμβολιασμός των ενηλίκων αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής της υγιούς γήρανσης και γι αυτό έχει υψηλή ανταποδοτικότητα.
Σύμφωνα με οικονομική μελέτη για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στον εμβολιασμό στην Ελλάδα η ανταποδοτικότητα κυμαίνεται από 8,5 έως 20 ευρώ.
Στους ηλικιωμένους χρησιμοποιούμε συχνά εμβόλια με ανοσοενισχυτικό- πράγμα που σημαίνει ότι είτε περιέχουν ανοσοενισχυτικό για μεγαλύτερη έκθεση του οργανισμού στο αντιγόνο ώστε να κάνουν καλύτερη ανοσολογική αντίδραση είτε τα εμβόλια περιέχουν τετραπλάσια ποσότητα αντιγόνου από τα αντίστοιχα εμβόλια για τους μη ηλικιωμένους. Επίσης ο εμβολιασμός παιδιών και ενηλίκων μειώνει και 47% την μικροβιακή αντοχή στα νοσοκομεία.
Στρατηγική εμβολιασμού μέσα στον χρόνο
Γενικά είναι πολύ σημαντικό να υπάρξει στρατηγική σωστού εμβολιασμού μέσα στο χρόνο, τονίζουν οι ειδικοί της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων γιατί εάν μαζέψουμε να κάνουμε όλα τα εμβόλια το φθινόπωρο τότε μπορεί να προκληθεί εκ νέου εμβολιαστική κόπωση. Έτσι λοιπόν το 20δύναμο εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο μπορεί να γίνει την άνοιξη και το καλοκαίρι όπως επίσης το εμβόλιο για τη μηνιγγίτιδα Β και το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα. Για τον τελευταίο, ο καθηγητής Νίκος Σύψας επισημαίνει πως η νόσηση με έρπητα ζωστήρα συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Μια τέτοια πρακτική μπορεί να αποφορτίσει την περίοδο του φθινοπώρου και του χειμώνα όπου εκεί χρειάζεται να εστιάσουμε στα εμβόλια κατά της γρίπης, του RSV και του κορονοϊού.
Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι το HPV εμβόλιο χορηγείται πλέον σε δύο δόσεις μέχρι την ηλικία των 18 ετών, ενώ με την χορήγηση του εμβολίου HPV και της ηπατίτιδας μπορούν να μειωθούν οι θάνατοι από καρκίνους κατά 1,1 εκατ. χαμένες ζωές στην Ευρώπη. Για την καλύτερη ενημέρωση του κοινού για τα εμβόλια, μια σειρά από ερωτήσεις και απαντήσεις που μάς απασχολούν όλους πρόκειται να αναρτηθεί στις ιστοσελίδες των επιστημονικών εταιριών όπως είναι η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία και θα απαντά σε απορίες και ανθρώπων με πνευμονικά νοσήματα όπως είναι η κυστική ίνωση, απαντώντας στους εκπροσώπους του Συλλόγου τους, την ΑΝΑΣΑ.
