Ροή
Στις ράγες μπαίνει και στη χώρα μας η εφαρμογή νέων ενεργειακών εφαρμογών, οι οποίες θα πλαισιώσουν τις μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που ήδη χρησιμοποιούνται για την απανθρακοποίηση του ενεργειακού μίγματος. Έτσι, μέσα στους πρώτους μήνες του 2022 θα ανοίξει ο δρόμος για την αξιοποίηση του πλούσιου αιολικού δυναμικού των ελληνικών θαλασσών, με νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος που θα δημιουργήσει το πλαίσιο για την εγκατάσταση των πρώτων υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
Στο ίδιο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνονται και ρυθμίσεις για τη λειτουργία των μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να δημιουργηθεί το κανονιστικό πλαίσιο για την αδειοδότηση ανάλογων έργων, την εγκατάσταση και τη συμμετοχή στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Με σκοπό να «ξεκλειδώσει» η υλοποίηση μονάδων αποθήκευσης, το ΥΠΕΝ έχει επίσης προβλέψει την επενδυτική ενίσχυση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Ο πρώτος διαγωνισμός για συστήματα μπαταριών αναμένεται να διενεργηθεί το επόμενο καλοκαίρι, ώστε όσες μονάδες κατακυρώσουν χρηματοδότηση να ξεκινήσουν να υλοποιούνται.
Στην τελική ευθεία βρίσκεται επίσης η ολοκλήρωση της Εθνικής Στρατηγικής για το υδρογόνο από την αρμόδια επιτροπή που έχει συστήσει το ΥΠΕΝ, ώστε να τεθεί σε διαβούλευση. Στόχος της Εθνικής Στρατηγικής είναι μεταξύ άλλων η διαμόρφωση του αδειοδοτικού και ρυθμιστικού πλαισίου για την ανάπτυξη σχετικών εφαρμογών, αποτελώντας παράλληλα έναν οδικό χάρτη με ποσοτικούς στόχους για την ωρίμανση της «οικονομίας του υδρογόνου», καθώς και με μέτρα πολιτικής που θα συμβάλουν στην υλοποίησή τους.
Όσον αφορά τα offshore αιολικά πάρκα, σκοπός είναι έως το 2030 να δρομολογηθεί ένα χαρτοφυλάκιο έργων συνολικής ισχύος 2.000 MW – ένα ορόσημο που θα δίνει σαφές «σήμα» για το ότι η χώρα μας επιδιώκει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στον συγκεκριμένο κλάδο. Έτσι, αναμένεται να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο το έτσι κι αλλιώς έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη υπεράκτιων μονάδων στις ελληνικές θάλασσες.
Μάλιστα, το επενδυτικό αυτό ενδιαφέρον εκδηλώνεται και με τη σύμπραξη ελληνικών ενεργειακών Ομίλων με διεθνείς εταιρείες, όπως δείχνει η συνεργασία της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με την Ocean Winds (κοινοπραξία των εταιρειών EDP Renewables και ENGIE) για την από κοινού ανάπτυξη πλωτών υπεράκτιων αιολικών πάρκων στις ελληνικές θάλασσες. Επίσης, η Mytilineos (μέσω του Τομέα Ηλεκτρικής Ενέργειας & Φυσικού Αερίου – Protergia) θα συμπράξει με την Copenhagen Infrastructrure Partners (CIP), έναν από τους παγκόσμιους ηγέτες στον εν λόγω κλάδο. Με τη στρατηγική συμφωνία που έχουν υπογράψει οι δύο εταιρείες, «όχημα» της σύμπραξης θα αποτελέσει ένα joint venture που θα συστήσουν (CIP 60%/Mytilineos 40%), το οποίο θα αναλάβει τον εντοπισμό των κατάλληλων περιοχών όπου θα αναπτύξουν και θα χρηματοδοτήσουν από κοινού τα έργα, συνδυάζοντας πόρους και τεχνογνωσία.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΥΠΕΝ, έως το τρίτο τρίμηνο του 2022 το δημόσιο θα έχει οριστικοποιήσει τις περιοχές που θα παραχωρήσει στους υποψήφιους επενδυτές, μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας, οι οποίοι θα αναλάβουν στη συνέχεια να «ωριμάσουν» τα έργα που σχεδιάζουν. Στόχος είναι στις αρχές του 2026 να πραγματοποιηθεί ο διαγωνισμός για την κατακύρωση αποζημίωσης από τα έργα που θα προκριθούν, μέσα από ένα σχήμα ενίσχυσης ειδικά για τα υπεράκτια πάρκα, το οποίο θα υποβληθεί προς έγκριση στην Κομισιόν το πρώτο τρίμηνο του 2022.
Ισχυρό ενδιαφέρον υπάρχει όμως και για την ανάπτυξη μονάδων αποθήκευσης ενέργειας, όπως αποδεικνύουν οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) για τη χορήγηση αδειών παραγωγής. Έτσι, τη στιγμή που μελέτη του Μετσόβιου Πολυτεχνείου προσδιορίζει στα 500 MW το απαραίτητο χαρτοφυλάκιο αυτόνομων συστημάτων μπαταριών (για διείσδυση ΑΠΕ 60%), έως αυτή τη στιγμή έχουν δοθεί από την Αρχή άδειες για 120 πρότζεκτ, συνολικής ισχύος 9.640 MW.
Σε αυτό το χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνονται και τα 21 υπό ανάπτυξη έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση συσσωρευτών, τα οποία απέκτησε η Mytilineos με τη συμφωνία με την Egnatia τον περασμένο Φεβρουάριο. Από την άλλη πλευρά, εμπροσθοφυλακή της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στον εν λόγω τομέα αποτελεί η αντλησιοταμίευση, η οποία αποτελεί τη δεύτερη εναλλακτική τεχνολογία για τη μαζική και πιο μακροχρόνια αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας. Η εταιρεία προωθεί το αντλησιοταμιευτικό έργο στην Αμφιλοχία, μία επένδυση που αναμένεται να αγγίξει τα 500 εκατ. ευρώ. Με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 680 MW (παραγωγή) και 730 MW (άντληση), η μονάδα θα λειτουργεί ως «φυσική μπαταρία», διασφαλίζοντας έτσι φορτίο βάσης βάσης στο σύστημα.
Στην περίπτωση της «οικονομίας του υδρογόνου», κομβικό ρόλο στα σχέδια που έχουν ήδη καταρτιστεί αποτελεί το πρότζεκτ White Dragon, καθώς φιλοδοξεί να διατηρήσει τη Δυτική Μακεδονία ενεργειακό κέντρο της χώρας και μετά την απολιγνιτοποίηση – αυτή τη φορά με την παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου. Το πρότζεκτ προβλέπει την παραγωγή ανανεώσιμου αερίου μέσω ηλεκτρόλυσης από ηλιακή ενέργεια και τη διανομή του μέσω του δικτύου του ΔΕΣΦΑ και του αγωγού TAP. Εκτός από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας (που είναι συντονιστής του πρότζεκτ), στο έργο συμμετέχουν μερικοί από τους μεγαλύτερους εγχώριους ενεργειακούς Ομίλου, όπως η ΔΕΗ, η ΤΕΡΝΑ, τα ΕΛΠΕ, η ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ, ο ΔΕΣΦΑ και ο Όμιλος Κοπελούζου.
Εκτός από το White Dragon, τέσσερα ακόμη ελληνικά έργα συμμετέχουν στο πρώτο «κύμα» Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (ΙPCEI) «Yδρογόνο», διεκδικώντας ευρωπαϊκά κονδύλια για την υλοποίηση και συμμετοχή τους στην αναδυόμενη ευρωπαϊκή αλυσίδα αξίας του υδρογόνου. Έτσι, το πρότζεκτ Blue Med, που έχει σχεδιαστεί από τη ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ και στο οποίο συμμετέχουν επίσης η ΔΕΗ και ο ΔΕΣΦΑ, στοχεύει στην παραγωγή «μπλε» υδρογόνου πολύ χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος και «πράσινου» υδρογόνου, με ορίζοντα το 2025. Το αέριο, και στις δύο εκδοχές του, προορίζεται για μεταφορά, διανομή και χρήση σε βιομηχανία και μεταφορές (λεωφορεία και πλοία).
Επίσης, το πρότζεκτ H2CEM της ΤΙΤΑΝ στοχεύει στην αξιοποίηση του «πράσινου» υδρογόνου για την παραγωγή τσιμέντου με φιλικό περιβαλλοντικά τρόπο. Πιο συγκεκριμένα, το πρότζεκτ αφορά την παραγωγή, αποθήκευση και χρήση «πράσινου» υδρογόνου για καύση προς παραγωγή ενέργειας σε κλιβάνους, με στόχο την απανθρακοποίηση των μονάδων τσιμεντοβιομηχανίας της ΤΙΤΑΝ.
