Ανάμεσα στους παράγοντες της ζωής και της καθημερινότητας των πολιτών που επηρεάζονται από το λεγόμενο δημογραφικό είναι και το real estate. Βασικό συμπέρασμα σχετικής ανάλυσης της CERVED Property Services, όπως αυτή παρουσιάστηκε χτες στο συνέδριο ακινήτων RED Meeting Point από τον πρόεδρο της εταιρείας, κ. Δημήτρη Ανδρίτσο είναι ότι η δημογραφική αλλαγή φέρνει πολλαπλές επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων.
Οι επιπτώσεις
Επηρεάζοντας τις τιμές, τη ζήτηση, την προσφορά, τις επενδύσεις και την κοινωνική συνοχή. Για να αντιμετωπιστούν, στο μέτρο του εφικτού, οι παρενέργειες της δημογραφικής αλλαγής στην Ελλάδα εκτιμάται ότι απαιτούνται συντονισμένες προσπάθειες από την Πολιτεία, τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και καινοτόμες λύσεις.
Μείωση γεννήσεων, γήρανση πληθυσμού με αυξημένη ζήτηση για μικρές και προσβάσιμες κατοικίες και υπηρεσίες φροντίδας ηλικιωμένων, μετανάστευση και αστικοποίηση με συγκέντρωση πληθυσμού και οικονομικών δραστηριοτήτων στα αστικά κέντρα με παράλληλη αύξηση της ανάγκης για αστικές υποδομές, αύξηση μονομελών νοικοκυριών είναι μερικές μόνο από τις επιπτώσεις του δημογραφικού σε σχέση με την κατοικία αυτή την στιγμή στην Ελλάδα, όπως αναφέρει η ανάλυσης της CERVED η οποία διαχωρίζει και τις επιπτώσεις όσον αφορά το κοινωνικό και το οικονομικό κόστος.
Οι τιμές σε Περιφέρεια και Αττική
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Ανδρίτσος, στις αγροτικές περιοχές της Περιφέρειας της χώρας οι τιμές είναι σε επίπεδα χαμηλότερα κατά 25% με 30% από το peak της αγοράς το 2007, ενώ στην Αττική το αντίστοιχο ποσοστό είναι στο +10%, δηλαδή υψηλότερα του τότε «υψηλού». Ειδικότερα, στις αγροτικές περιοχές όπου καταγράφονται ουκ ολίγα εγκαταλελειμμένα σπίτια (κι ενώ η μέση τιμή ανά τ.μ. στην Ελλάδα τοποθετείται περίπου στα 2.900 ευρώ ανά τ.μ.), οι τιμές μπορεί να κυμαίνονται μόλις από τα 300 έως τα 800 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Τα κλειστά και εγκαταλελειμμένα σπίτια είναι και κύριο χαρακτηριστικό της αγοράς.
Την ίδια στιγμή, και λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης, στο κέντρο της Αθήνας το εύρος τιμών διαμορφώνεται μεταξύ 2.000 -3.500 ευρώ ανά τ.μ. με κύριο χαρακτηριστικό την υψηλή ζήτηση για σπίτια που μισθώνοντας μέσα από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, στη Θεσσαλονίκη μεταξύ 1.500 -2.500 ευρώ ανά τ.μ. με βασικό χαρακτηριστικό την έλλειψη των νέων κατοικιών και στα τουριστικά νησιά μεταξύ 4.000- 10.000 τ.μ. με βασικό χαρακτηριστικό τη ραγδαία τουριστική ανάπτυξη.
Κοινωνικό και οικονομικό κόστος της δημογραφικής αλλαγής
Όπως αναφέρθηκε στη χτεσινή παρουσίαση της Cerved, το κοινωνικό κόστος της δημογραφικής αλλαγής σχετίζεται με:
- Δυσκολίες πρόσβασης σε προσιτή στέγαση στα αστικά κέντρα: Η αύξηση των ενοικίων και των τιμών των κατοικιών καθιστά τη στέγαση απρόσιτη για μεγάλο μέρος του πληθυσμού, ειδικά για τους νέους και τις ευάλωτες ομάδες.
- Ερήμωση και υποβάθμιση της Περιφέρειας: Η μείωση του πληθυσμού οδηγεί στην ερήμωση των αγροτικών περιοχών, την υποβάθμιση των τοπικών οικονομιών και την απώλεια κοινωνικών δομών.
- Δυσκολία παροχής υπηρεσιών: Η μείωση του πληθυσμού καθιστά την παροχή βασικών υπηρεσιών (π.χ. υγεία, εκπαίδευση, μεταφορές) οικονομικά ασύμφορη, οδηγώντας σε περιορισμό της πρόσβασης και μείωση της ποιότητας ζωής.
- Εγκατάλειψη και απώλεια πολιτιστικής κληρονομιάς: Ερήμωση αγροτικών περιοχών, απώλεια παραδοσιακών κοινοτήτων και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ως προς το οικονομικό κόστος της δημογραφικής αλλαγής, καταγράφονται οι εξής παρενέργειες:
- Αυξημένη ζήτηση και άνοδος τιμών: Η συγκέντρωση πληθυσμού και οικονομικών δραστηριοτήτων στα αστικά κέντρα προκαλεί αύξηση της ζήτησης για κατοικίες οδηγώντας σε αύξηση τιμών και ενοικίων.
- Αλλαγή επενδυτικών προτεραιοτήτων: Μετατόπιση των επενδύσεων από τη μακροχρόνια μίσθωση στη βραχυχρόνια με αρνητικές συνέπειες για την αγορά κατοικίας.
- Ανάγκες υποδομών στις πόλεις: Αυξημένη πίεση στις υποδομές (π.χ. μεταφορές, ύδρευση, αποχέτευση) λόγω της συγκέντρωσης πληθυσμού με ανάγκη για σημαντικές επενδύσεις.
