Δύο είναι οι βασικές ειδήσεις, οι οποίες εξάγονται με ασφάλεια από τις Βρυξέλλες, μετά τις πυρετώδεις επαφές των κ.κ. Τσακαλώτου και Χουλιαράκη με τους εκπροσώπους των θεσμών και τη συνεδρίαση του Eurogroup.
Αρχικά, από την επόμενη εβδομάδα επίκειται η επιστροφή των τεχνικών κλιμακίων των θεσμών, αμέσως μετά την Καθαρά Δευτέρα, προκειμένου να γίνει συζήτηση επί των μέτρων που θα χρειαστεί η κυβέρνηση να νομοθετήσει. Στη συνέχεια, είναι σαφές πως η Αθήνα δέχεται την προνομοθέτηση μέτρων για μετά το 2018, χωρίς ρήτρα αναιρεσιμότητας. Συνεπώς, όπως σημείωνε από χθες το Insider.gr, θα πρόκειται για μέτρα που θα νομοθετηθούν και θα εφαρμοστούν όπως και να έχει.
Το ουδέτερο ισοζύγιο
Από εκεί και πέρα, όμως, η κυβέρνηση ξεκαθαρίζει πως το αποτέλεσμα της συμφωνίας θα είναι δημοσιονομικά ουδέτερο. Με άλλα λόγια, όπως ξεκαθαρίζουν από το κυβερνητικό επιτελείο, ό,τι χάνουν οι πολίτες, θα το «ρεφάρουν» από αλλού. Πρόκειται για την αναφορά στο κυβερνητικό non paper πως το «δημοσιονομικό ισοζύγιο» θα πρέπει να είναι ουδέτερο. Έτσι, για παράδειγμα, όπως εξηγούσε κυβερνητικός αξιωματούχος στο Insider.gr, αν κάποιος καλείται να πληρώσει μεγαλύτερο φόρο λόγω μείωσης του αφορολόγητου, τότε η εισοδηματική του απώλεια θα εξισορροπηθεί είτε μέσω της μείωσης του φορολογικού συντελεστή είτε μέσω μείωσης άλλων φόρων, όπως ο ΕΝΦΙΑ ή ο μεσαίος ΦΠΑ για ορισμένα προϊόντα και υπηρεσίες. Να σημειωθεί πως, κατά τις πληροφορίες του Insider.gr, το κυβερνητικό επιτελείο έχει μελετήσει μια σειρά δυνητικών παρεμβάσεων με στοχο την ελάφρυνση των πολιτών
Οι επεξεργασίες για τα αντισταθμιστικά μέτρα
Πρόκειται για τα λεγόμενα αντισταθμιστικά μέτρα, τα οποία, όπως είχε γράψει εγκαίρως το Insider.gr, αποτελούσαν ρυθμιστικό παράγοντα προκειμένου να υπάρξει συμφωνία. Αυτά τα μέτρα, η κυβέρνηση θα ήθελε να μπορούν και να νομοθετηθούν μαζί με τα νέα μέτρα, προκειμένου να υπάρχει και ένα καρότο μαζί με το μαστίγιο. Το αν αυτό θα καταστεί εφικτό ή αν η νομοθέτησή τους θα μετατεθεί σε ύστερο σημείο και ανάλογα με την απόδοση των στόχων για το πλεόνασμα, είναι ανοικτό και θέμα προς διαβούλευση σε τεχνικό επίπεδο.
Κατά πληροφορίες, η ελληνική πλευρά έχει μελετήσει και σκοπεύει να νομοθετήσει τις εξής παρεμβάσεις με εφαρμογή 01/01/2019.
• Μείωση του ΕΝΦΙΑ κατα 35 – 40 % και συνολικός επανασχεδιασμός του φόρου με επαναφορά του Φ.Μ.Α.Π. ώστε η μείωση να στοχεύει στα χαμηλά εισοδήματα.
• Μείωση του ΦΠΑ στην ενέργεια κατά 7 μονάδες και μεταφορά του συντελεστή από το 13% στο 6%.
• Μείωση του ΦΠΑ σε μεταφορές δημόσιες και ιδιωτικές ( Τρένα, λεωφορεία, αεροπλάνα, βαπόρια) κατα 11 μονάδες και μεταφορά από το 24% στο 13%.
• Μείωση βασικών ειδών διατροφής κατά 11 μονάδες από το 24% στο 13%.
• Επανεξέταση των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών.
• Σε περίπτωση που εξεταστεί μείωση δαπανών για κοινωνική ασφάλιση συμφωνήθηκε να νομοθετηθεί αντίστοιχα αύξηση δαπανών στοχευμένων για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και της κοινωνικής προστασίας.
Σε κάθε περίπτωση όμως παρόμοιες παρεμβάσεις θα είναι μεσομακροπρόθεσμες. Θα έχουν σημείο έναρξης εφαρμογής την 01/01/2020 και πέρας 01/01/2025.
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες και το κυβερνητικό ντεμαράζ
Για να το θέσουμε, βέβαια, με τους όρους των Ευρωπαίων, πολιτική συμφωνία δεν υπάρχει. Αυτό που υφίσταται είναι ένα πολιτικό περίγραμμα και ένα χρονοδιάγραμμα δράσεων, το οποίο η Αθήνα αποδέχεται, με το βλέμμα αφενός στραμμένο στην τεχνική επεξεργασία των αντισταθμιστικών μέτρων, αφετέρου στα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, το ύψος των πλεονασμάτων μετά το 2018 και την ένταξη στο QE. Είναι, άλλωστε, σαφές πως ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, δηλαδή στη διαπραγμάτευση των τεχνικών κλιμακίων, όπου θα τεθεί επί τάπητος όλο το φάσμα της ελληνικής υποχώρησης: η μείωση του αφορολόγητου, οι παρεμβάσεις στις συντάξεις, οι υποχωρήσεις στα εργασιακά και στα ενεργειακά.
Πάντως, από το τέλος του Eurogroup και εντεύθεν το Μέγαρο Μαξίμου έχει αποδυθεί σε αγώνα μετάδοσης θετικών μηνυμάτων πως η αξιολόγηση οδεύει προς κλείσιμο και μάλιστα σύντομα. Σειρά κορυφαίων υπουργών, αρχής γενομένης από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο, τον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής Νίκο Παππά και τον υπουργό Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη, βγήκαν σε κανάλια (Alpha, Ant1 και ΣΚΑΪ αντίστοιχα) προκειμένου να περάσουν το μήνυμα πως η αξιολόγηση οδεύει προς κλείσιμο με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο, χωρίς δηλαδή επιπρόσθετες επιβαρύνσεις για τους πολίτες, μιας και ό,τι χάσουν, θα αναπληρωθεί από άλλες οδούς. Ο κ. Τζανακόπουλος μάλιστα τόνισε πως η έμφαση του προγράμματος από εδώ και πέρα θα είναι στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και όχι απλά στη λιτότητα, σημειώνοντας τη σχετική αναφορά του κ. Ντάισελμπλουμ στη συνέντευξη Τύπου. Μάλιστα, όλοι οι υπουργοί εμφανίστηκαν συγκρατημένα αισιόδοξοι πως το υφιστάμενο πολιτικό περίγραμμα πολύ σύντομα θα μετατραπεί σε πλήρες Staff Level Agreement, με κυβερνητικές πηγές να σημειώνουν στο Insider.gr πως αυτό μπορεί να επιτευχθεί έως το Eurogroup της 20ης Μαρτίου. Φυσικά, το τεθέν ορόσημο μένει να δοκιμαστεί και στην πράξη, μιας και τόσο η 5η Δεκεμβρίου, όσο και η 26η Ιανουαρίου ήταν θεωρητικά «ορόσημα» που πέρασαν ανεκμετάλλευτα.
Από κομματικές πηγές του ΣΥΡΙΖΑ, πάντως, τονίζεται πως εφόσον το πακέτο είναι δημοσιονομικά ουδέτερο, τότε δεν θα υπάρξει πρόβλημα με την υπερψήφισή του στη Βουλή, όταν και υπό όποιες συνθήκες αυτό έρθει προς κύρωση. Βεβαίως, όπως προαναφέρθηκε, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες και τις επόμενες εβδομάδες θα παιχθεί εκ νέου ένα έντονο power game για μια σειρά θεμάτων, τα οποία είναι εμβληματικά για τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, και δεν μπορούν να έχουν αντισταθμιστικά μέτρα, όπως π.χ. η μείωση του αφορολόγητου. Ο κ. Τζανακόπουλος, πάντως, σημείωσε πως οι ΣΣΕ μπαίνουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, ενώ προσέθεσε πως η Κομισιόν και το Eurogroup έδειξαν διάθεση για επαναφορά της ευρωπαϊκής κανονικότητας σε αυτό το μέτωπο. Τίνι τρόπω όμως και πότε (τώρα ή προς το τέλος του προγράμματος) είναι ένα θέμα προς διαπραγμάτευση.
Σε κάθε περίπτωση, τέλος, στην κυβέρνηση έχουν στραμμένο το βλέμμα στην επικείμενη συνάντηση Μέρκελ-Λαγκάρντ την Τετάρτη. Κυβερνητικοί επιτελείς εκτιμούν πως οι δύο κυρίες είναι σε τροχιά σύγκλισης, ωθούμενες κυρίως από πολιτικά ελατήρια, ενώ σε αυτή τη συνάντηση εκτιμάται πως θα υπάρξει και προσπάθεια αποκρυστάλλωσης μιας κοινής θέσης για το χρέος, το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων και τη διάρκειά τους στη μεσοπρόθεσμη περίοδο. Πολιτικοί παρατηρητές αναφέρουν, πάντως, πως εφόσον υπάρχει απόφαση για επιστροφή των θεσμών, αυτό δείχνει πως και στον άξονα Ευρωζώνης-ΔΝΤ έχει υπάρξει η αναγκαία σύγκλιση, προκειμένου αυτό να καταστεί εφικτό.
