Ροή
Η λέξη πόλωση είναι μάλλον φτωχή για να περιγράψει την ατμόσφαιρα στην Τουρκία, λίγες ημέρες πριν τις εκλογές της 14ης Μαΐου. Η κατάσταση έχει εκτραχυνθεί, δημιουργώντας εύλογες ανησυχίες. Από το επίπεδο των λεκτικών αντιπαραθέσεων μεταξύ του Ερντογάν και της αντιπολίτευσης, η αντιπαράθεση ανέβηκε επίπεδο- όπως έδειξαν τα χτεσινά επεισόδια στο Ερζερούμ. Ομάδα περίπου 200 ατόμων επιτέθηκε με πέτρες κατά του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου την ώρα προεκλογικής ομιλίας, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν εννιά άτομα. Σύμφωνα με τον Ιμάμογλου η επίθεση έγινε από μέλη του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MPH) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί και του ισλαμιστικού κόμματος Huda Par- αμφότερα στενοί σύμμαχοι του Ταγίπ Ερντογάν. Όπως καταγγέλλει ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, η αστυνομία παρακολουθούσε αμέτοχη τα τεκταινόμενα, ενώ ο ίδιος και οι συνεργάτες του έφυγαν εσπευσμένα.
Ekrem İmamoğlu'nın otobüsüne MHP ve HÜDA PAR'lı grubun saldırı anında otobüs içinde yaşananlar:
"Elinde Türk bayrağı olan insanlara taş atılmasına izin veriyorsunuz." pic.twitter.com/mRRMTglG3D
— Haber (@Haber) May 7, 2023
Ο Ιμάμογλου με μήνυμα του στο Twitter έκανε λόγο για προβοκάτσια, που δεν σχετιζόταν με τους κατοίκους του Ερζερούμ.
Οργισμένη ήταν η αντίδραση του Τούρκου υπουργού Εσωτερικών, Σουλεϊμάν Σοϊλού, που κατηγόρησε απ' την πλευρά του τον Ιμάμογλου ότι αυτός έστησε την επίθεση ως προβοκάτσια.
Είναι κοινή πεποίθηση ότι οι εκλογές της Κυριακής θα είναι «θρίλερ». Οι δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στον ηγέτη του CHP και επικεφαλής της ενωμένης αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, όμως άπαντες γνωρίζουν ότι ο Ερντογάν είναι «πολύ σκληρός για να πεθάνει» και δεν θα παραδώσει τα όπλα. Μάλιστα, υπάρχουν απόψεις ότι δεν θα παραδώσει ούτε την εξουσία σε περίπτωση ήττας και η αλήθεια είναι ότι αυτό το «χαλί» έχει αρχίσει να στρώνεται...
Ενδεικτικές ήταν οι δηλώσεις του ΥΠΕΣ Σοϊλού, ο οποίος ούτε λίγο, ούτε πολύ, έκανε λόγο για «απόπειρα πολιτικού πραξικοπήματος», κατηγορώντας τις ΗΠΑ και τον πρόεδρο Μπάιντεν για εμπλοκή στις τουρκικές εκλογές, υπονοώντας ότι χρησιμοποιούν τον Κιλιτσντάρογλου ως «δούρειο ίππο».
Οπότε, οι ανησυχίες για το κατά πόσο ο Ταγίπ Ερντογάν θα παραδώσει την εξουσία σε περίπτωση ήττας την Κυριακή ή στις 28 Μαΐου αν χρειαστεί β' γύρος (ένα υπαρκτό ενδεχόμενο), έχουν βάση.
Μπύρες, κρεμμύδια και... σφαίρες
Οι προεκλογικές αντεγκλήσεις ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα, από τις «κλασικές κοκορομαχίες» με τσιτάτα και ευφυολογίες, πέρασαν στις θανατικές απειλές. Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου απ' την κουζίνα του σπιτιού του και... κραδαίνοντας ένα κρεμμύδι, κατηγόρησε τον Ερντογάν για την ακρίβεια στην Τουρκία: «Κοστίζει 30 λίρες (1,41 ευρώ) δεν ντρέπονται;», ήταν το μήνυμα του προς τους ψηφοφόρους. Η απάντηση ήρθε από τον Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια προεκλογικής του συγκέντρωση στην Κερασούντα: «Ξέρω ότι δεν θα θυσιάσετε τον ηγέτη σας ούτε για κρεμμύδια, ούτε για πατάτες», ανέφερε στο κοινό των φανατικών υποστηρικτών του.
Και μπορεί οι πατάτες και τα κρεμμύδια να είχαν μια χαριτωμένη διάσταση, όμως η κατάσταση έλαβε μια... «άγρια ομορφιά» όταν ο Ερντογάν αποκάλεσε «μεθύστακα» τον Κιλιτσντάρογλου. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά κατά την διάρκεια ογκώδους προεκλογικής συγκέντρωσης στην Κωνσταντινούπολη- απευθυνόμενος στον πολιτικό του αντίπαλο- «μπορείς να πίνεις μπύρα όσο θέλεις. Το έθνος μου δεν θα άφηνε την Τουρκία σε έναν μεθύστακα».
Όμως ακόμα και αυτό, όσο προσβλητικό και άκομψο και αν ήταν, υπολειπόταν κατά πολύ από την θανατική απειλή που εκτόξευσε κατά της αντιπολίτευσης, ο κυβερνητικός του εταίρος και σύμμαχος Ντεβλέτ Μπαχτσελί: «Οι σύμμαχοι του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου λένε πως θα καταργήσουν την Διεύθυνση των Θρησκευτικών Υποθέσεων και πως θα πάρουν την πόλη Αφρίν. Όμως ή θα καταδικαστούν σε ισόβια ή θα δεχθούν σφαίρες στο σώμα τους», ήταν τα λόγια του τα οποία όμως δεν έμειναν αναπάντητα.
Διαβάστε ακόμη:
«Ενώθηκαν οι μαφιόζοι, κάτι μαχητές, οι μισθοφόροι της Sadat, η «συμμορία των 5» (οι ιδιοκτήτες των πέντε μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών της χώρας) και απειλούν την Τουρκία. Εσύ, νέε, όλους αυτούς στον πρώτο γύρο των εκλογών θα τους θάψεις στη χωματερή της ιστορίας και ο κ. Κεμάλ θα τους στείλει εκεί που πρέπει. Σ' το υπόσχομαι», ήταν η οργισμένη αντίδραση του Κιλιτσντάρογλου. Όμως και η πρόεδρος του Καλού Κόμματος (ΥΙΥ) Μεράλ Ακσενέρ, «ξεσπάθωσε» κατά του Μπαχτσελί: «Αφού μας έθαψε, και μας έθαψε, και μας ξαναέθαψε, τώρα ξέφυγε τελείως, και είπε από μια σφαίρα στα σώματα τους. Έχει ξεφύγει το μυαλό του», ανέφερε με περιπαιχτική διάθεση. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα γραφείο του ΥΙΥ στην Κωνσταντινούπολη έγινε στόχος επίθεσης με πυροβολισμούς.
Με τους Κούρδους- Με τη Χεζμπολά
Με τον πρόεδρο Ερντογάν να προσπαθεί να συσπειρώσει το εθνικιστικά και θρησκευτικά συντηρητικό κοινό της χώρας- σύμφωνα με το Nordic Monitor- έθεσε εντός των ψηφοδελτίων του κόμματος του (ΑΚΡ) τέσσερα πρόσωπα τα οποία θεωρούνται ότι σχετίζονται με τον τουρκικό βραχίονα της Χεζμπολά. Αυτοί οι τέσσερις υποψήφιοι προέρχονται από το ακραία ισλαμιστικό κόμμα Huda Par, το οποίο όμως αποτελεί σύμμαχο του Τούρκου προέδρου. Οι συγκεκριμένοι κατεβαίνουν υποψήφιοι σε περιοχές που το ΑΚΡ έχει ισχυρά ερείσματα και αναμένεται να εκλεγούν. Αυτή η εξέλιξη θα είχε ως αποτέλεσμα την πρωτοφανή για τα δεδομένα του τουρκικού κοινοβουλίου, παρουσία ατόμων που σχετίζονται με την ισλαμιστική οργάνωση που υποστηρίζεται από το Ιράν.
Η είδηση έχει και μια άλλη «ανάγνωση», καθώς εκλαμβάνεται ως μια θετική κίνηση του Ερντογάν προς το Ιράν. Όπως αναφέρει το Nordic Monitor, ο Ερντογάν με αυτό τον τρόπο εξασφάλισε για δικό του όφελος επιχειρήσεις ιρανικής επιρροής στην Τουρκία, οι οποίες καλύπτουν πολλά μέσα ενημέρωσης, οργανισμούς και ιδρύματα.
Σε έρευνες για διαφθορά το 2013 που περιλάμβαναν δραστηριότητες ξεπλύματος χρήματος για λογαριασμό του Ιράν χρησιμοποιώντας τουρκικές κρατικές τράπεζες, αποκαλύφθηκε ότι ιρανικά κεφάλαια χρησιμοποιήθηκαν για την πληρωμή της προεκλογικής εκστρατείας του AKP, καθώς και για τη διανομή δωρεάν φαγητού σε φτωχές γειτονιές, με στόχο την «αγορά» ψήφων.
Στον αντίποδα δημιουργήθηκε ένα «φλερτ» που μόνο αναμενόμενο δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί: Αυτό ανάμεσα στο CHP και τους Κούρδους που ζουν στις ανατολικές επαρχίες της χώρας, καθώς παραδοσιακά το Ρεπουμπλικανικό κόμμα (CHP) δεν τύχαινε υποστήριξης.
Αυτή η προσέγγιση πυροδοτήθηκε από την εθνικιστική και στα όρια του απολυταρχισμού στάση του Ερντογάν, η οποία ώθησε τους Κούρδους προς έναν πολιτικό χώρο για τον οποίον δεν τρέφουν καμία συμπάθεια. Το CHP το οποίο ιδρύθηκε από τον Κεμάλ Ατατούρκ το 1923, διαχρονικά τύγχανε της αντιπάθειας των Κούρδων, καθώς δεν αποδεχόταν την ύπαρξη κουρδικού έθνους, ενώ δεν αποδεχόταν ούτε την ταυτότητά τους, καθώς θεωρούσε ότι και οι Κούρδοι δεν ήταν τίποτα άλλο παρά Τούρκοι που ζούσαν σε ορεινούς σχηματισμούς. Παράλληλα, ήταν απαγορευμένη η δημόσια χρήση της κουρδικής γλώσσας ή η διδασκαλία της.
Με τους Κούρδους να αποτελούν το σχεδόν 20% του τουρκικού πληθυσμού, αυτή η μεταστροφή σύμφωνα με κάποιες απόψεις θα μπορούσε «να στέψει βασιλιά» στις εκλογές, καθώς η υποστήριξη προς τον Κιλιτσντάρογλου στις κουρδικές περιοχές φτάνει στο 62,4%, ενώ για τον Ερντογάν περιορίζεται στο 34,5%.
Βέβαια όλα αυτά μένει να φανούν στις κάλπες. Με το αποτέλεσμα των εκλογών να φαντάζει εξαιρετικά αμφίρροπο, η μόνη «βεβαιότητα» να είναι ότι σε περίπτωση ήττας Ερντογάν, η μετάβαση της εξουσίας δεν θα είναι και τόσο... ανέφελη.
