Ροή
Βελτιωμένη εικόνα για την πορεία της ανάπτυξης, αλλά και εκτίμηση ότι η Ελλάδα θα πετύχει την ταχύτερη μείωση του χρέους ανά την ΕΕ, κατά 25% του ΑΕΠ έως το τέλος του 2025, σε σχέση με τα επίπεδα του 2022 περιλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Φθινοπωρινές Εκτιμήσεις της που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα. Ειδική μνεία γίνεται και για τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης με τις δαπάνες να αναμένεται πως θα είναι αξίας άνω του 3% του ΑΕΠ στην Ελλάδα όπως και σε 4 άλλα κράτη της ΕΕ.
Αναφορικά με το πρωτογενές πλεόνασμα, εκτιμάται επίσης ότι φέτος θα επιτευχθεί ο στόχος που θα έχει θέσει η κυβέρνηση για 1,1% του ΑΕΠ ενώ για το 2024 και το 2025 η Κομισιόν αναμένει επιδόσεις ακόμη καλύτερες: εκτιμά ότι θα μπορέσει να το αυξήσει περαιτέρω στο 2,5% και στο 2,6% του ΑΕΠ, αντίστοιχα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί το 2024 ταχύτερα από ό,τι περίμενε, με ρυθμό της τάξης του 2,3% (έναντι 1,9% ρυθμού ανάπτυξης που ανέμενε τον προηγούμενο Μάρτιο). Για το 2025 ο ρυθμός ανάπτυξης εκτιμά πως θα είναι της τάξης του 2,2%. Για φέτος αναμένει ρυθμό 2,4%.
Στο πεδίο του πληθωρισμού αναμένει ότι φέτος θα είναι ελαφρά ταχύτερος (με άνοδο 4,3% από 4,2% που έβλεπε προηγουμένως). Για το 2024 αναμένει άνοδο κατά 2,8% από 2,4% προηγουμένως. Το 2025 εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί κατά 2,1% πάντα σε όρους εναρμονισμένου δείκτη. Στο κείμενο επισημαίνεται η επιμονή του πληθωρισμού, αλλά και η πολύ έντονη άνοδος τιμών στην αγορά ακινήτων.
Το πόρισμα
Στο ειδικό κεφάλαιο για την Ελλάδα αναφέρεται πως το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,4% το 2023, πριν μετριαστεί σταδιακά σε ρυθμό 2,2% έως το 2025. Η επέκταση υποστηρίζεται από την εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και από μια ανθεκτική αγορά εργασίας. Ο πληθωρισμός προβλέπεται στο 4,3% το 2023 και θα μετριαστεί σε περίπου 2,1% το 2025, αν και σταδιακά καθώς οι αυστηρότερες συνθήκες της αγοράς εργασίας προσθέτουν ανοδικές πιέσεις στις τιμές. Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης πρόκειται να συρρικνωθεί περαιτέρω λόγω της συγκρατημένης αύξησης των δαπανών και των υψηλότερων εσόδων. Μαζί με τη σταθερή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, πρόκειται να υποστηρίξει τη μείωση του υψηλού δείκτη δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ.
Αναφέρεται επίσης πως οι καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία θα έχουν μικρή επίδραση στο ΑΕΠ. Στο δημοσιονομικό πεδίο εκτιμάται ότι υπάρχει και αρνητικό σενάριο που συνδέεται κυρίως με νομικές εκκρεμότητες και κυρίως με την ΕΤΑΔ, αλλά και θετικό σενάριο μεγαλύτερης εισπραξιμότητας των φόρων λόγω των μέτρων που θέτει σε εφαρμογή η κυβέρνηση για την πάταξη της φοροδιαφυγής τα οποία μπορούν να φέρουν επιπλέον έσοδα στα κρατικά ταμεία.
Η ελληνική οικονομία σημείωσε σταθερή ανάπτυξη το πρώτο εξάμηνο του 2023, βασιζόμενη κυρίως στην κατανάλωση και τις καθαρές εξαγωγές, αναφέρεται. Η ιδιωτική κατανάλωση επωφελήθηκε από τη συσσωρευμένη ζήτηση, ιδίως στις υπηρεσίες, ενώ η σημαντική πτώση των εισαγωγών οδήγησε σε θετική συμβολή των καθαρών εξαγωγών στο ΑΕΠ ( οι οποίες παρουσίαζαν χαμηλές επιδόσεις τα τελευταία τρίμηνα).
Αναφέρει όμως και πως η επενδυτική δραστηριότητα επιβραδύνθηκε σημαντικά μετά την άνοδο που είχε το τελευταίο τρίμηνο του 2022. Ο ρυθμός αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται να επιβραδυνθεί καθώς θα περιορίζεται η αναβαλλόμενη ζήτηση, αν και τούτο θα αντισταθμισθεί λόγω της αναμενόμενης αύξησης των μισθών.
Η εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης μετατοπίζεται από τις μεταρρυθμίσεις προς τις επενδύσεις και, ως εκ τούτου, πρόκειται να διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα τις επενδυτικές δαπάνες, ενώ τα δάνεια αναμένεται να συμβάλουν στη διατήρηση της πιστωτικής επέκτασης των επιχειρήσεων και την άνοδο των εταιρικών επενδύσεων, μετριάζοντας εν μέρει τον αντίκτυπο των αυστηρότερων συνθηκών χρηματοδότησης που πλέον ισχύουν.
Τα κέρδη σε όρους ανταγωνιστικότητας κόστους που συσσωρεύτηκαν την τελευταία δεκαετία είναι πιθανό να ωφελήσουν την άνοδο των εξαγωγών όταν η εξωτερική ζήτηση αυξηθεί εκ νέου. Ωστόσο, λόγω των αυξημένων αναγκών για εισαγωγές που προκαλούν οι επενδύσεις, αναμένεται επιδείνωση στο εξωτερικό ισοζύγιο.
Η ανεργία πέφτει - και πιέσεις στις τιμές
Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να μειωθεί στο 9,6% έως το 2025, στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Η αγορά εργασίας έχει αρχίσει να εμφανίζει τα πρώτα σημάδια έλλειψης εργατικού δυναμικού σε βασικούς τομείς (κατασκευές, υπηρεσίες), αναφέρει η Επιτροπή. Με την αύξηση των ονομαστικών μισθών και με την επιβράδυνση του πληθωρισμού, οι πραγματικές αποδοχές των εργαζομένων αναμένεται να γίνουν θετικές το 2023 μετά από συρρίκνωση το 2022.
Οι τιμές των τροφίμων επηρεάζονται από τις πρόσφατες πλημμύρες στην περιοχή της Θεσσαλίας, μια βασική περιοχή για την ελληνική αγροτική παραγωγή, αναφέρεται. Μακροπρόθεσμα, η αναμενόμενη ισχυρότερη αύξηση των μισθών που συνδέεται με τη «στενότητα» προσφοράς στην εργασίας πρόκειται να προσθέσει ανοδική πίεση στις τιμές, αναφέρεται….
Απόσυρση μέτρων και ΦΠΑ στηρίζουν τα πλεονάσματα
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης (με τόκους) προβλέπεται να παραμείνει σε γενικές γραμμές αμετάβλητο το 2023, φθάνοντας στο 2,3% του ΑΕΠ. Το πρωτογενές ισοζύγιο όμως καταγράφει μεγάλη βελτίωση που οφείλεται κυρίως στη σταδιακή κατάργηση των μέτρων στήριξης για τις επιπτώσεις των υψηλών τιμών της ενέργειας και των καλύτερων από τα αναμενόμενα φορολογικών εσόδων (ιδίως από τον φόρο προστιθέμενης αξίας και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης). Αυτοί οι κινητήριοι παράγοντες αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από τις αυξημένες δαπάνες που σχετίζονται με τις δυσμενείς επιπτώσεις των πρόσφατων φυσικών καταστροφών. Η βελτίωση του πρωτογενούς ισοζυγίου αντισταθμίζεται σε γενικές γραμμές από υψηλότερες δαπάνες για τόκους αναφέρεται επίσης….
Το 2024, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να μειωθεί στο 0,9% του ΑΕΠ. Αυτό μπορεί να αποδοθεί κυρίως στη σταδιακή κατάργηση των μέτρων στήριξης όπως είναι το έκτακτο επίδομα για τους συνταξιούχους και το market pass “το οποίο δεν πρέπει να επεκταθεί μετά το 2023” όπως αναφέρεται. Επίσης, οι δαπάνες που σχετίζονται με φυσικές καταστροφές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2023 αναμένεται να μειωθούν το 2024. Πάντως στην πρόβλεψη περιλαμβάνεται το νέο μισθολόγιο στο δημόσιο αλλά και οι παρεμβάσεις στη κλίμακα για οικογένειες με παιδιά, αλλά και το τέλος διαμονής.
Το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 0,8% του ΑΕΠ το 2025, παρά τη σταδιακή μείωση του τέλους επιτηδεύματος που αναμένεται να ξεκινήσει το 2025 (όπως λέει η Επιτροπή, αν και πλέον η κυβέρνηση εξαγγέλλει πως θα ισχύσει από τον επόμενο χρόνο ως αντιστάθμισμα για το νέο φορολογικό πλαίσιο των ελεύθερων επαγγελματιών) και τη σχεδιαζόμενη μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης κατά 0,5%. Το δημοσιονομικό κόστος αυτών των μέτρων προβλέπεται να περιοριστεί στο 0,1% του ΑΕΠ το 2025. Η αύξηση των δημοσίων δαπανών αναμένεται να παραμείνει συνολικά συγκρατημένη, βελτιώνοντας έτσι το ισοζύγιο.
Τέλος, ο λόγος του δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί σε όλο τον προβλεπόμενο ορίζοντα, κυρίως λόγω της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ, αλλά και βοηθούμενος από τα πρωτογενή πλεονάσματα. Ο δείκτης αναμένεται να μειωθεί στο 160,9% το 2023, στο 151,9% το 2024 και στο 147,9% το 2025.
