Ροή
Τι είναι αυτό που θα κρίνει την επιτυχή ή μη παρέμβαση της ΕΚΤ στην οικονομία; Η απάντηση από το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της διοίκησης της ΕΚΤ Φάμπιο Πανέττα, μιλώντας στους Κεντρικούς Τραπεζίτες της Μεσογείου ήταν σαφής: η επιτυχία θα κριθεί από το να εκτιμήσουμε «με σαφήνεια σε ποιο στάδιο της πανδημίας βρισκόμαστε…».
Και τα νέα σ’ αυτό το μέτωπο δεν είναι καλά, καθώς η Γαλλία ετοιμάζεται για το 4ο κύμα της πανδημίας, λόγω της εκπληκτικής διάδοσης της μετάλλαξης Δέλτα, η Πορτογαλία βάζει σε νέο lockdown την πρωτεύουσά της και σε μία σειρά χώρες της Ευρωζώνης μαζί και στην Ελλάδα το άνοιγμα του τουρισμού συνδέεται με νέα κύματα διάδοσης της πανδημίας…
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον η ΕΚΤ καλείται στις 22 Ιούλη να πάρει θέση για το τι θα κάνει με το ισχυρότερο μέχρι στιγμής έκτακτο εργαλείο της το PEPP.
Αν δηλαδή θα το κλείσει τον Μάρτιο του 2022 ή θα το επεκτείνει με άλλα 700 – 800 δισ. ευρώ τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους.
Τα όσα είπε μιλώντας προχθές 28/6 στους Κεντρικούς Τραπεζίτες της Μεσογείου, ο Φάμπιο Πανέττα εκ μέρους της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ είναι χρήσιμο να τα γνωρίζουμε και μείς καθώς αποκαλύπτουν τις αλλαγές στις εκτιμήσεις της Φρανκφούρτης και τον τρόπο που σκέπτεται για τα επόμενα βήματά της.
Πρώτο στοιχείο είναι ότι στην ΕΚΤ θεωρούν πλέον τα έκτακτα «μη συμβατικά» εργαλεία, όπως το PEPP ή τα προγράμματα TLTROs, καθόλου… έκτακτα.
Όπως υποστήριξε ο Φάμπιο Πανέττα στην σύσκεψη των Διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών της Μεσογείου με θέμα «Οι Κεντρικές Τράπεζες στην πρώτη γραμμή της κρίσης Covid 19: το ξεπέρασμα της καταιγίδας, η τόνωση της ανάκαμψης»: πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι αυτό που θεωρήθηκε ως μη συμβατικό στο παρελθόν είναι πλέον συμβατικό. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα αγοράς έκτακτης ανάγκης πανδημίας (PEPP) έχει δείξει τα οφέλη των ευέλικτων νομισματικών πολιτικών όταν οι διαφορές στις συνθήκες χρηματοδότησης μεταξύ των χωρών αντιπροσωπεύουν ένα επίμονο εμπόδιο στον μηχανισμό μεταφοράς. Πρέπει να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε την «μη συμβατική ευελιξία» που μας έχει υπηρετήσει καλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας…».
Οι Κεντρικοί Τραπεζίτες που τον άκουσαν ένα μόνο μπορεί να κατάλαβαν, ότι τόσο το PEPP όσο και τα TLTROs είναι εργαλεία που δεν θα σταματήσουν να λειτουργούν πλέον καθώς έχουν «μεταλλαχθεί» σε συμβατικά εργαλεία δουλειάς για την ΕΚΤ.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι ο κ. Πανέττα δεν συνέδεσε καν την μετάλλαξη αυτή του χαρακτήρα του PEPP και των TLTROs με την μετάλλαξη Delta αλλά με «τις διαφορές στις συνθήκες χρηματοδότησης μεταξύ των χωρών» με άλλα λόγια τις διαφορές σε αποδόσεις και spreads του κρατικού χρέους ή με απλά λόγια τις διαφορές στο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους που έχει δημιουργηθεί στην πανδημία και πριν από αυτή.
Σύμφωνα με τον κ. Πανέττα «η ΕΚΤ μπορεί να διασφαλίσει ότι, για όσο διάστημα ο πληθωρισμός είναι κάτω από τον στόχο μας, οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν σε ισχύ για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής ώστε να λειτουργεί μέσω δημόσιων και ιδιωτικών δαπανών». Και στο σημείο επισήμανε ότι «Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να καταλάβουμε με σαφήνεια σε ποιο στάδιο της πανδημίας βρισκόμαστε…».
Εξήγησε δε ότι για την ΕΚΤ «Το σοκ που προκλήθηκε από την πανδημία ήταν εξαιρετικού μεγέθους και δεν έχει ακόμη απορροφηθεί πλήρως. Η νομισματική πολιτική εξακολουθεί να παίζει κρίσιμο ρόλο στην διαμόρφωση της καμπύλης απόδοσης (βλέπε Διάγραμμα 9). Η εμπειρία δείχνει ότι η απόπειρα μείωσης του ρυθμού αγοράς περιουσιακών στοιχείων πολύ νωρίς θα οδηγούσε σε αυστηρότερους όρους χρηματοδότησης και υψηλότερο ρυθμό αγορών αργότερα.
Με τους όρους αυτούς δηλαδή με την πανδημία να απειλεί με το 4ο και πλέον μεταδοτικό κύμα της μετάλλαξης Delta, τις οικονομίες να αντιμετωπίζουν την σαφή διολίσθηση των τουριστικών προσδοκιών, με μία απότομη αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και της ενέργειας, σε ένα περιβάλλον υψηλής ανεργίας, οι προσδοκίες ανάκαμψης από την ΕΚΤ μέσα στον Ιούλιο βρίσκονται υπό αναθεώρηση.
Αυτό φαίνεται άλλωστε και από τους υψηλούς ρυθμούς με τους οποίους συνεχίζονται οι αγορές μέσω PEPP αλλά και APP, έχοντας εξαντλήσει περισσότερα από 1,15 τρισ. ευρώ στην αγορά κρατικών και ιδιωτικών assets για την στήριξη των οικονομίων και κυρίως για την διατήρηση του χαμηλού κόστους εξυπηρέτησης και αναχρηματοδότησης του χρέους, όπως αποτυπώνεται στον ακόλουθο πίνακα.
Το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, μιλώντας στους Κεντρικούς Τραπεζίτες δημιούργησε, ασφαλώς εν γνώση του βέβαια, την προσδοκία μια πολύ πιθανής επέκτασης του PEPP τόσο σε διάρκεια όσο και σε μέγεθος. Και αυτό το στοίχημα αναμένεται να προεξοφληθεί σύντομα από τις αγορές μόλις αρχίσει να γίνεται ευρύτερα αντιληπτό…
