Το χαλί για τη δημιουργία ενός νέου ισχυρού «παίκτη» στον εγχώριο γαλακτοκομικό κλάδο στρώνει το «πράσινο φως» της Επιτροπής Ανταγωνισμού στην απόκτηση της Δωδώνη από την Ελληνικά Γαλακτοκομεία, επισφραγίζοντας μια από τις σημαντικότερες επιχειρηματικές συμφωνίες του 2025 και ένα από τα μεγαλύτερα deal στον κλάδο των τροφίμων των τελευταίων ετών.
Το deal
Ήταν τον περασμένο Ιούλιο όταν ανακοινώθηκε η οριστική συμφωνία για την πώληση του 100% των μετοχών της ηπειρώτικης γαλακτοβιομηχανίας στον όμιλο Ελληνικά Γαλακτοκομεία.
Ο όμιλος Ελληνικά Γαλακτοκομεία, συμφερόντων της οικογένειας Σαράντη, κατέθεσε δεσμευτική πρόταση για την απόκτηση της Δωδώνη στις 17 Απριλίου με αποδέκτη το αμερικανικό fund CVC Capital Partners, βασικό μέτοχο της Vivartia. Η κατάθεση της δεσμευτικής πρότασης ήρθε μετά την ολοκλήρωση του οικονομικού και νομικού ελέγχου της Δωδώνη που πραγματοποίησαν τα αδέλφια Σαράντη, ενώ το συνολικό τίμημα για την εξαγορά κινήθηκε πέριξ των 200-205 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα η Ελληνικά Γαλακτοκομεία έχει εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση της εξαγοράς και έχει συμφωνήσει την τροποποίηση των δανειακών υποχρεώσεων της Δωδώνη.
Η απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού
Η συγκέντρωση αφορά τις σχετικές αγορές προμήθειας συμβατικού / βιολογικού νωπού γάλακτος (αγελαδινό, πρόβειο, γίδινο) και τις σχετικές αγορές (υποαγορές) τελικών προϊόντων (αγορές λευκού γάλακτος, αγορά σοκολατούχου γάλακτος, αγορές γιαουρτιού, αγορές τυροκομικών προϊόντων, αγορά βουτύρου, αγορά κρέμας γάλακτος, αγορά επιδορπίων γάλακτος, αγορά προϊόντων φυτικής προέλευσης, αγορά τυποποιημένων χυμών, αγορά κρύου ή συσκευασμένου τσαγιού έτοιμου προς κατανάλωση (RTD), αγορά γαλακτοκέϊκ / γαλακτοφετών). Η γεωγραφική διάσταση των ανωτέρω προιοντικών αγορών θεωρείται η Ελληνική Επικράτεια.
Η εξέταση της συγκέντρωσης πραγματοποιήθηκε ανά σχετική αγορά, τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο περιφέρειας και βασίστηκε σε στοιχεία που προσκόμισε η γνωστοποιούσα, σε επιστολές παροχής στοιχείων σε ανταγωνίστριες επιχειρήσεις και στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και σε προηγούμενη ελληνική και ενωσιακή νομολογία.
Από την εξέταση της συγκέντρωσης στις αγορές προμήθειας νωπού γάλακτος στην ελληνική επικράτεια, διαπιστώθηκε ότι τα αθροιστικά μερίδια των συμμετεχουσών εταιρειών στις αγορές προμήθειας νωπού γάλακτος είτε υπολείπονται του 15%, είτε υπερβαίνουν το 15%, αλλά δεν προσαυξάνονται κατά ποσοστό ανώτερο του 5%. Η ίδια εικόνα διατηρείται και ανά είδος συμβατικού και βιολογικού νωπού γάλακτος.
Σε επίπεδο περιφερειών, η εξέταση της συγκέντρωσης οδηγεί σε αύξηση του μεριδίου αγοράς της νέας οντότητας στην περιφέρεια της Ηπείρου (σε ό,τι αφορά την προμήθεια συμβατικού νωπού πρόβειου και γίδινου γάλακτος). Στην εν λόγω περιφέρεια, η οποία σημειώνεται ότι προμηθεύει μόνο το 4% του συνόλου νωπού συμβατικού γίδινου γάλακτος και το 7% του συνόλου νωπού συμβατικού πρόβειου γάλακτος, έχει την έδρα της η εταιρεία ΔΩΔΩΝΗ με διαχρονικά πολύ υψηλό μερίδιο αγοράς προμήθειας γάλακτος, ενώ η εταιρεία ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ προμηθεύεται κυρίως γάλα από άλλες περιφέρειες (όπως Δυτική Μακεδονία και Θεσσαλία).
Από την έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού, ιδίως από στοιχεία ανταγωνιστών και ενώσεων παραγωγών νωπού γάλακτος, προκύπτει ότι στην περιφέρεια της Ηπείρου οι εν λόγω παραγωγοί έχουν τη δυνατότητα να υποκαταστήσουν έναν αγοραστή νωπού γάλακτος με κάποιον άλλον της ίδιας ή διαφορετικής περιφέρειας, ενώ και η διαπραγματευτική τους δύναμη έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.
Στο σύνολο σχεδόν των αγορών και υποαγορών τελικών προϊόντων που αφορά η συγκέντρωση, τα αθροιστικά μερίδια αγοράς των μερών είτε υπολείπονται του 15%, είτε υπερβαίνουν το 15%, αλλά δεν προσαυξάνονται κατά ποσοστό ανώτερο του 5%, είτε υπερβαίνουν το 15% και η προσαύξησή τους είναι μεγαλύτερη του 5%, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνούν το 20%. Σε ό,τι αφορά την υποαγορά των φυτικών επιδορπίων, από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτει ότι αφορά μια αγορά μικρή σε όγκο, η οποία βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης. Η νέα οντότητα που προκύπτει από την συγκέντρωση κατέχει τη 2η θέση στην αγορά με το μερίδιο της να υπολείπεται κατά πολύ από την 1η εταιρεία της αγοράς.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού κρίνει ότι με την ολοκλήρωση της συγκέντρωσης δεν θα αυξηθούν οι πιθανότητες δημιουργίας οριζόντιων συντονισμένων ή μη αποτελεσμάτων, τόσο από πλευράς της νέας οντότητας, όσο και μεταξύ της νέας οντότητας και των εναπομεινάντων ανταγωνιστών, ούτως ώστε επιχειρήσεις που προηγουμένως δεν συντόνιζαν τη συμπεριφορά τους, να είναι πλέον πολύ πιθανότερο να τη συντονίζουν και να αυξάνουν τις τιμές ή με άλλο τρόπο να βλάπτουν τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό. Το συμπέρασμα αυτό βασίζεται τόσο στην ανωτέρω αξιολόγηση των προβλεπόμενων επιπτώσεων της παρούσας συγκέντρωσης στις συνθήκες ανταγωνισμού των υπό εξέταση αγορών, όσο και στην αξιολόγηση των σημαντικότερων παραγόντων και συνθηκών της αγοράς.
Συναφώς, η Επιτροπή εκτιμά ότι σημαντικό ανταγωνιστικό περιορισμό, ώστε η συγκέντρωση να μην οδηγήσει σε μεταβολή της φύσης του ανταγωνισμού στις αγορές στις οποίες αφορά, ασκεί, έτι περαιτέρω, και η σημαντική διαπραγματευτική δύναμη των παραγωγών, καθώς επίσης και η ευχέρεια τους να μετακινούνται από έναν αγοραστή σε άλλο αγοραστή της ίδιας ή διαφορετικής περιφέρειας.
Ενόψει των προαναφερθέντων, η Επιτροπή Ανταγωνισμού εγκρίνει, κατ’ άρθρο 8 παρ. 3 του ν. 3959/2011, τη συγκέντρωση που αφορά στην απόκτηση αποκλειστικού ελέγχου από την εταιρεία «Ελληνικά Γαλακτοκομεία Ανώνυμη Εταιρεία» επί της εταιρείας με την επωνυμία «Δωδώνη Μονοπρόσωπη Α.Ε. - Αγροτική Βιομηχανία Γάλακτος Ηπείρου» δεδομένου ότι η εν λόγω συγκέντρωση, παρ’ ότι εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παραγράφου 1 του άρθρου 6 Ν. 3959/2011, δεν προκαλεί σοβαρές αμφιβολίες, ως προς το συμβατό αυτής με τις απαιτήσεις λειτουργίας του ανταγωνισμού στις επιμέρους αγορές στις οποίες αφορά.
Οι αριθμοί πίσω από το deal
Με όχημα την εξαγορά της Δωδώνη, η Ελληνικά Γαλακτοκομεία μετεξελίσσεται σταδιακά σε έναν όμιλο με ενεργητικό ύψους 750 εκατ. ευρώ, κύκλο εργασιών 800 εκατ. ευρώ και προσωπικό 2.500 ατόμων και με όραμα «να αποτελέσει μια από τις μεγαλύτερες γαλακτοβιομηχανίες στην Ανατολική Ευρώπη με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα».
Το 2024 ο κύκλος εργασιών της Ελληνικά Γαλακτοκομεία ανήλθε στα 654,06 εκατ. ευρώ έναντι 600,11 εκατ. ευρώ το 2023, σε μια «αύξηση που αποτυπώνει τις στρατηγικές επιλογές του ομίλου να επενδύει συνεχώς και να αναπτύσσεται εκτός Ελλάδος ενώ, επίσης σημαντικό ρόλο έπαιξε και η επένδυση στη Βουλγαρία».
Τα μικτά κέρδη ανήλθαν στο ποσό των 141,969 εκατ. ευρώ έναντι ποσού 149,246 εκατ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης εμφανίζοντας μείωση 4,88%, ενώ τα προσαρμοσμένα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν στο ποσό των 92,950 εκατ. ευρώ έναντι του ποσού των 94,120 εκατ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης, εμφανίζοντας μείωση κατά ποσοστό 1,24%. Το 2024 τα κέρδη προ φόρων του ομίλου ανήλθαν στο ποσό των 38,652 εκατ. ευρώ έναντι ποσού 31,730 εκατ. ευρώ το 2023, εμφανίζοντας αύξηση κατά 21,82%, ενώ τα κέρδη μετά από φόρους αυξήθηκαν κατά 22,98% και ανήλθαν στα 33,558 εκατ. ευρώ από 27,286 εκατ. ευρώ στη χρήση 2023. Η δε καθαρή θέση του ομίλου ανέρχεται στο ποσό των 283.237 χιλ. ευρώ έναντι ποσού 255.156 χιλ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης.
«Ο εξαγωγικός προσανατολισμός του ομίλου και η σημαντική εξαγορά της θυγατρικής United Milk Company στη Βουλγαρία έχουν οδηγήσει στη συνεχόμενη αύξηση των πωλήσεων, με αποτέλεσμα το 60% τόσο του κύκλου εργασιών όσο και του συνολικού EBITDA να προέρχεται πλέον από τις αγορές του εξωτερικού, με συνεχώς διευρυμένη συμμετοχή έναντι των πωλήσεων στην Ελλάδα», τονίζεται, μεταξύ άλλων, στις οικονομικές καταστάσεις του ομίλου που δημοσιεύθηκαν τον περασμένο μήνα.
Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του 2024 και μετά από 40 χρόνια, τα αδέρφια Δημήτρης και Μιχάλης Σαράντης (πρόεδρος Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος αντίστοιχα) παρέδωσαν τη διοίκηση της επιχείρησης στη νεότερη γενιά, η οποία πλέον έχει πλήρη ευθύνη του ομίλου. Ο Στέλιος Σαράντης, γιος του Δημήτρη Σαράντη, ανέλαβε καθήκοντα προέδρου, ενώ ο Στέλιος Σαράντης, γιος του Μιχάλη Σαράντη, ορίστηκε Διευθύνων Σύμβουλος. Στη νέα διοίκηση συμμετέχουν επίσης η Ζωή και ο Μιχάλης Σαράντης, με καθήκοντα Αντιπροέδρου Δ.Σ. και μέλους Δ.Σ. αντίστοιχα, και η Μαρίνα και ο Γιώργος Σαράντης με καθήκοντα μέλους και Αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου. Οι διοικητικές αλλαγές σηματοδοτούν τη νέα εποχή και τα μελλοντικά βήματα του ομίλου και της εταιρείας.
Την ίδια στιγμή, το 2024 ο κύκλος εργασιών της Δωδώνη αυξήθηκε κατά 3% και ανήλθε σε 153,356 εκατ. ευρώ από 148,965 εκατ. ευρώ το 2023, ενώ σε επίπεδο ομίλου καταγράφηκε αύξηση 6% σε σχέση με την προηγούμενη χρήση, με τον κύκλο εργασιών να διαμορφώνεται σε 180,200 εκατ. ευρώ, από 170,213 εκατ. ευρώ το 2023. Η εταιρεία διατήρησε την ηγετική της θέση στην εγχώρια αγορά φέτας με μερίδιο 12,3%, αντίστοιχο περίπου με το 2023, ενώ παράλληλα ενίσχυσε την παρουσία της στο εξωτερικό, αυξάνοντας τις πωλήσεις «επώνυμων» προϊόντων φέτας και γιαούρτης σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Ολλανδία και η Ισπανία.
Ειδικά στις αγορές στόχους για το 2024, οι ρυθμοί ανάπτυξης ήταν διψήφιοι και συνδυάστηκαν με αύξηση της διανομής και νέες τοποθετήσεις επώνυμων προϊόντων σε περισσότερες αλυσίδες λιανικής. Συγκεκριμένα, στην Αμερική κινήθηκε στο +45,7%, στην Ολλανδία στο +78,5% και στην Ισπανία στο +22,2%. Σε ό,τι αφορά την Ολλανδία, η ανάπτυξη προήλθε από νέες τοποθετήσεις (listings) επώνυμων γιαουρτιών στη μεγαλύτερη αλυσίδα λιανικής της χώρας και γενική αύξηση των πωλήσεων του επώνυμου γιαουρτιού στις αλυσίδες λιανικής πώλησης της συγκεκριμένης χώρας, καθιστώντας το brand Δωδώνη το Νο 1 σε πωλήσεις γιαούρτι στην εγχώρια αγορά. Επίσης η εταιρεία κατόρθωσε να διατηρήσει την ηγετική θέση που έχει στις βασικές της αγορές όσον αφορά στις πωλήσεις επώνυμης φέτας και χαλουμιού, πάρα την πίεση που δέχεται από τον ανταγωνισμό και την ανάπτυξη προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην Αυστραλία καταγράφηκε αύξηση +8,6%, στο Βέλγιο +1,7% και στον Καναδά +13,4%.
Στην κατηγορία φρέσκου γάλακτος, η εταιρεία δραστηριοποιείται μόνο στην περιοχή της Ηπείρου, όπου σημειώθηκε αύξηση μεριδίου αγοράς σε όγκο κατά +0,6% έχοντας πλέον 54,6% μερίδιο αγοράς στην περιοχή.
Τα επόμενα βήματα
Κοιτάζοντας πλέον μπροστά και με ένα ισχυρό asset όπως η Δωδώνη στο χαρτοφυλάκιό του, ο όμιλος Ελληνικά Γαλακτοκομεία ποντάρει στην αδιάκοπη βελτίωση των προϊόντων μέσα από συστηματική εργασία και έρευνα ώστε να ανταποκρίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή που απαιτεί υψηλά ποιοτικά standards, προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας και συγκρατημένες τιμές.
Ταυτόχρονα προσβλέπει σε διατήρηση ή ακόμη και αύξηση του μεριδίου αγοράς και αύξηση του κύκλου εργασιών, με επίκεντρο τα στρατηγικής σημασίας προϊόντα, αλλά και σε έναν εξαγωγικό προσανατολισμό ο οποίος θα ισχυροποιήσει τα brands του ομίλου και θα επιτρέψει να αντισταθμιστούν οι αυξημένοι, λόγω οικονομικών συνθηκών, επιχειρηματικοί κίνδυνοι.
Στους στρατηγικούς στόχους για το άμεσο μέλλον περιλαμβάνονται επίσης η μεγιστοποίηση της επένδυσης σε Ρουμανία και Βουλγαρία με περαιτέρω επέκταση στην τοπική και την ευρύτερη βαλκανική αγορά, καθώς και η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων σε όλες τις αγορές στις οποίες υπάρχει παρουσία μέσω των θυγατρικών εταιρειών.
Τέλος, προτεραιότητες αποτελούν η μείωση του κόστους κυρίως με αναδιοργάνωση των παραγωγικών διαδικασιών, των λειτουργικών τομέων και των δικτύων διανομής, η χρηματοδότηση του επιχειρησιακού πλάνου 2025-2026, καθώς και η κεφαλαιακή ενίσχυση της εταιρείας και των θυγατρικών της με προγραμματισμένες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου.
Μέσα σε μόλις τέσσερις δεκαετίες, ο όμιλος γιγαντώθηκε. Ξεκίνησε από μια μικρή τυροκομική επιχείρηση και πλέον καθίσταται η «αυτοκρατορία» που αποκτά ένα πανίσχυρο brand όπως είναι η Δωδώνη. Η Ελληνικά Γαλακτοκομεία περιλαμβάνει επίσης τα εμπορικά σήματα Όλυμπος, Ροδόπη, Τυράς, ΑΓΝΟ, Κλιάφα, Δουμπιά, Κάμπος Χίου.
Σήμερα τα προϊόντα του ομίλου Ελληνικά Γαλακτοκομεία φιγουράρουν στα ράφια και τα ψυγεία των σούπερ μάρκετ με δεκάδες κωδικούς σε κατηγορίες όπως γάλα, τυρί, βούτυρο, γιαούρτι, φέτα, χυμοί, τσάι, αναψυκτικά, ανθρακούχο νερό, φυτικά προϊόντα και ροφήματα.
