Το οριστικό «κλείδωμα των χρηματοδοτικών πόρων του ΕΣΠΑ φαίνεται να αποτελεί την βασικότερη εκκρεμότητα για να υπογραφούν οι δύο συμβάσεις, και εν συνεχεία να εκκινήσουν τα έργα (μάλλον) από τη νέα χρονιά, για την υλοποίηση δύο μεγάλων μονάδων αποβλήτων στη Βόρεια Ελλάδα (Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας – Θεσσαλονίκη), συνολικής αρχικής αξίας σχεδόν 445 εκατ. ευρώ, με τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ να έχει κηρυχθεί ανάδοχος, όπως από καιρό έχει αποκαλύψει το insider.gr.
Πρόκειται αφενός για το έργο «Κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας υπολειμματικών σύμμεικτων Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) και προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων Ανατολικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας» προϋπολογισμού 241.881.159,72 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων προαίρεσης και του ΦΠΑ, συμμετοχή και της θυγατρικής Ηλιοχώρα), αφετέρου για τη σύμβαση σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για το έργο υλοποίησης της «Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων Δυτικού Τομέα ΠΚΜ», εκτιμώμενης αξίας περίπου 202 εκατ. ευρώ (με συμμετοχή και του ομίλου ΤΙΤΑΝ στο σχήμα).
Οι προσκλήσεις και η ενέργεια του ΦοΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας
Σύμφωνα με σχετικές πληροφορίες, οι αποφάσεις για τη χρηματοδότηση των έργων έχουν ληφθεί, ωστόσο, απομένει η ολοκλήρωση των διαδικασιών που σχετίζονται με την πρόσκληση για τη ένταξη των έργων στο ΕΣΠΑ και την ενεργοποίηση του χρηματοδοτικού μοντέλου. Όπως και παραπάνω αναφέραμε, δεν φαίνεται να υπάρχει ανησυχία για το χρηματοδοτικό σκέλος, πλην όμως εκκρεμούν οι προσκλήσεις ένταξης και κάποιες υπουργικές υπογραφές που εκτιμάται ότι δεν θα αργήσουν και ίσως να έχουμε εξελίξεις εντός του 2025. Βέβαια, πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις τα χρονοδιαγράμματα είναι σχετικά, ενώ έχει ευρύτερα παρατηρηθεί το ίδιο φαινόμενο σε πολλά έργα και διαγωνισμούς, με διαδικαστικές πλην όμως ουσιαστικές καθυστερήσεις. Ωστόσο, από πλευράς του τοπικού ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΦΟΡΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Φο.Δ.Σ.Α.) ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, έχουν εκκινήσει αρχικές ενέργειες προς την κατεύθυνση ακριβώς της χρηματοδότησης. Προ ημερών επικυρώθηκε απόφαση για την απευθείας ανάθεση της σύμβασης με τίτλο «ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΣΤΟ ΠΕΚΑ 2021-2027 ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΜΑΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΠΚΜ», ως προάγγελος εξελίξεων, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά σε δικές του ενέργειες.
Η δημόσια σύμβαση
Η ΤΕΡΝΑ πέρυσι την Άνοιξη ανακηρύχθηκε προσωρινός μειοδότης για την υλοποίηση της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) Ανατολικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (η οικονομική προσφορά της ήταν 86,405 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ, άρα 107,142 εκατ. με ΦΠΑ, χωρίς προαιρέσεις, για το συνολικό έργο και υπηρεσία, ήτοι κατασκευή και λειτουργία). Η μονάδα θα κατασκευαστεί στη θέση «Άγιος Αντώνιος» εντός των διοικητικών ορίων της Δημοτικής Ενότητας Βασιλικών του Δήμου Θέρμης της Π.Ε. Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται μεταξύ των οικισμών Κάτω Σχολαρίου και Αγίου Αντωνίου.
Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων Ανατολικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία θα επεξεργάζεται 150.200tn/a εκ των οποίων:
- 128.200 tn/a σύμμεικτων αποβλήτων. Θα επεξεργάζεται το 36% των παραγόμενων σύμμεικτων απορριμμάτων της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, τα σύμμεικτα απορρίμματα της Π.Ε. Χαλκιδικής, τα υπολείμματα των ΚΔΑΥ Π.Ε. Χαλκιδικής και Ανατολικής Θεσσαλονίκης (15% έκαστο), τα υπολείμματα των μονάδων επεξεργασίας βιοαποβλήτων των Π.Ε. Χαλκιδικής και Ανατολικής Θεσσαλονίκης (10% έκαστο), και
- 22.000 tn/a προδιαλεγμένων αποβλήτων (1η ΜΕΒΑ Αν. Τομέα Π.Ε. Θεσσαλονίκης).
Η εν λόγω ΜΕΒΑ θα εξυπηρετεί τον Δήμο Θέρμης και το 65% του Δήμου Θεσσαλονίκης. Περιλαμβάνει όλες τις αναγκαίες υποδομές και την προμήθεια κινητού εξοπλισμού. Στόχος της εγκατάστασης είναι η εφαρμογή τεχνικών που συνδυάζουν τη μηχανική επεξεργασία (διαλογή), προκειμένου να ανακτηθούν ανακυκλώσιμα υλικά, με τη βιολογική επεξεργασία (αερόβια) των οργανικών που διαχωρίζονται από τα αστικά απόβλητα προκειμένου ανάλογα με το είδος βιολογικής επεξεργασίας να παραχθεί κομπόστ τύπου Α και δευτερογενές καύσιμο. Η ΜΕΑ περιλαμβάνει διακριτή γραμμή επεξεργασίας προδιαλεγμένων οργανικών αστικών αποβλήτων και από τη βιολογική επεξεργασία αυτών παράγει κομπόστ υψηλής ποιότητας.
Ποια είναι η mega ΣΔΙΤ
Σε σχέση με το ΣΔΙΤ, υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (ΙΦΣ) θα υλοποιήσει τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων (Μ.Ε.Α.) Δυτικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Η ΜΕΑ δυτικού τομέα είναι η μεγαλύτερη στη Βόρεια Ελλάδα. Η μονάδα της Θεσσαλονίκης θα είναι δυναμικότητας 300.000 τόνων και θα κατασκευαστεί κοντά στη χωματερή Μαυροράχης. Θα εξυπηρετεί 9 δήμους της δυτικής πλευράς του νομού Θεσσαλονίκης (Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Βόλβης, Δέλτα, Κορδελιού – Ευόσμου, Λαγκαδά, Νεάπολης – Συκεών, Παύλου Μελά, Χαλκηδόνος, Ωραιοκάστρου), το 60% του κεντρικού Δήμου Θεσσαλονίκης, το σύνολο των δήμων των νομών Πέλλας, Ημαθίας και Πιερίας, καθώς και τον Δήμο Παιονίας Κιλκίς. Η διάρκεια της σύμβασης έχει οριστεί σε 27 έτη (τα δύο πρώτα αφορούν στην κατασκευαστική περίοδο).
Η εμπορική εκμετάλλευση των παραγόμενων προϊόντων, δηλαδή ανακυκλώσιμων υλικών, κοµπόστ, ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας, θα γίνεται επίσης από τον ιδιωτικό φορέα σύμπραξης. Μέρος αυτής θα είναι μία μονάδα επεξεργασίας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) ονομαστικής δυναμικότητας 35.000 τόνων ετησίως. Όσον αφορά στα βιοαπόβλητα, θα εξυπηρετεί τους δήμους Βόλβης, Λαγκαδά, Νεάπολης-Συκεών, Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Παύλου Μελά και το 35% του πληθυσμού του δήμου Θεσσαλονίκης. Δυνητικά και αναλόγως της τεχνολογικής ικανότητας επεξεργασίας μπορεί να επεκταθεί και στην επεξεργασία των υπολειμμάτων άλλων μονάδων. Η αξία της σύμβασης αναλύεται σε 60 εκατ. ευρώ χρηματοδοτική συμβολή και 142,2 εκατ. ευρώ καθαρή παρούσα αξία πληρωμών διαθεσιμότητας.
Οι πληρωμές διαθεσιμότητας θα είναι συνδεδεμένες με την ποσότητα των απορριμμάτων που θα διαχειρίζεται ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης καθώς και με την τήρηση των κριτηρίων διαθεσιμότητας και των προδιαγραφών λειτουργίας. Τα πιο σημαντικά οφέλη από τη λειτουργία της μονάδας, σύμφωνα με τον ΦΟΔΣΑ, είναι η δραστική μείωση του όγκου των προς διάθεση αποβλήτων και της επικινδυνότητας των προς διάθεση αποβλήτων, ο περιορισμός και η αποφυγή της πιθανότητα ρύπανσης των υδροφόρων οριζόντων και η εξάλειψη της ανάγκης για διαρκή αναζήτηση εκτάσεων υγειονομικής ταφής που συνεπάγονται και κοινωνικές αντιδράσεις.
