Ροή
Επιτόκιο του ευρώ στο 1,50% στο τέλος του τρέχοντος έτους, αναμένουν οι τράπεζες, προετοιμαζόμενες για τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται και που «επισφράγισε» χθες η δεύτερη διαδοχική αύξηση επιτοκίων της ΕΚΤ - και μεγαλύτερη στην ιστορία της - κατά 75 μονάδες βάσης.
Το σκηνικό που διαμορφώνουν οι εξελίξεις στη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, σε μια προσπάθεια να αναχαιτιστεί ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη που έφτασε τον Αύγουστο στο 9,1%, αυξάνουν κατακόρυφα το κόστος χρήματος και «ισορροπούν» στο τεντωμένο σκοινί ανάπτυξης – ύφεσης. Οξύνουν, έτσι, τους κινδύνους για το τραπεζικό σύστημα και πρωτίστως για την ποιότητα του ενεργητικού του.
Όπως αναφέρουν τραπεζίτες στο insider.gr, οι επιπτώσεις από την άνοδο των επιτοκίων (αναμένουν μία ακόμη μέσα στο έτος, που θα φέρει το επιτόκιο της ΕΚΤ στο 1,50%) θα φανούν μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2023. Ιανουάριο – Φεβρουάριο, οι τράπεζες θα δουν τον «λογαριασμό» των αναμενόμενων νέων κόκκινων δανείων, αλλά και τον αντίκτυπο στην κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας και των επενδύσεων. Και όπως επισημαίνουν, «οι καταστάσεις δεν επιτρέπουν να καλλιεργούμε εφησυχασμό, ούτε όμως και πανικό, ενώ είναι άμεσα αναγκαία μία μεγάλη καμπάνια για την εξοικονόμηση ενέργειας».
Ερμηνεύοντας τη χθεσινή απόφαση της ΕΚΤ να προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίου κατά 0,75% μετά το + 0,50% τον Ιούλιο, οι τραπεζίτες μιλούν για ένα γεγονός που δεν είναι μονοσήμαντο, αφού ο στόχος να παταχθεί ο πληθωρισμός, συνοδεύεται από τη δαμόκλειο σπάθη της ύφεσης. Και όπως φαίνεται, ακόμη και εάν επιτευχθεί μία νίκη ενάντια στον καλπάζοντα πληθωρισμό, αυτή θα είναι «πύρρειος» λόγω του μεγάλου πλήγματος που θα επιφέρει στην οικονομική δραστηριότητα και την ανάπτυξη.
Γεγονός είναι πως η ΕΚΤ βρίσκεται «εγκλωβισμένη» και αναγκασμένη να λάβει τις δυσκολότερες αποφάσεις της. Και αυτό διότι η νομισματική πολιτική της αύξησης των επιτοκίων θα ήταν αποτελεσματική αν ο πληθωρισμός είχε δημιουργηθεί στην πλευρά της ζήτησης (αύξηση). Τώρα, ο πληθωρισμός είναι αποτέλεσμα της προσφοράς (μείωση), με προεξάρχουσα την ενέργεια. Και το ζητούμενο της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ είναι να ανεβάσει τα επιτόκια ώστε να περιορίσει τόσο την οικονομική δραστηριότητα προκειμένου να πέσουν οι τιμές της ενέργειας και η ζήτησή της.
Αυτή, όμως, είναι παράλληλα η «συνταγή» για να οδηγηθεί η οικονομία σε ύφεση. Η αύξηση των επιτοκίων θα περιορίσει αναπόφευκτα τις επενδύσεις. Και μάλιστα σε μία περίοδο που λόγω της ενεργειακής κρίσης, το χρήμα θα έπρεπε να γίνει φθηνότερο ώστε να γίνουν επενδύσεις ειδικά σε τομείς που θα αντικαταστήσουν τις υφιστάμενες πηγές ενέργειας από τις οποίες εξαρτάται η ευρωπαϊκή οικονομία.
Στον «λαβύρινθο» αυτό, η ελληνική οικονομία αναμένεται να αποφύγει την ύφεση το 2023, αφού έχει περάσει μία μακρόχρονη κρίση και ξεκινά από χαμηλότερη βάση σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Παράλληλα, τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης, τα έσοδα από τον τουρισμό και οι εξαγωγές μπορούν να λειτουργήσουν «προστατευτικά».
Όμως, είναι βέβαιο ότι ο τουρισμός δεν θα επαναλάβει του χρόνου τη φετινή θεαματική του πορεία, αφού Γάλλοι, Γερμανοί, Βρετανοί που είναι οι κύριοι πελάτες του ελληνικού τουριστικού προϊόντος θα πληγούν περισσότερο από την κρίση και προφανώς θα ταξιδέψουν λιγότερο ή θα δαπανήσουν λιγότερα στα ταξίδια τους. Για τον ίδιο λόγο – της μειωμένης αγοραστικής δύναμης – κινδυνεύουν με απώλειες και οι ελληνικές εξαγωγές.
Οι τραπεζίτες αναμένουν ότι θα υπάρξει πρόβλημα με επιχειρήσεις και νοικοκυριά που θα υποστούν το αυξημένο κόστος χρήματος και τις επιπτώσεις από την επιβράδυνση και ύφεση στην οικονομική δραστηριότητα. Όπως σημειώνουν, αν και η Ελλάδα θα αποφύγει την ύφεση, εντούτοις η ανάπτυξη 5,5% που αναμένεται φέτος, θα περιοριστεί στο 2% το 2023. Και ακόμη, δεν έχει ξεκαθαρίσει ο ορίζοντας για το μέλλον της ενεργειακής κρίσης… Σημειωτέον δε, ότι το 2023 είναι χρονιά εκλογών για την Ελλάδα και οι εκλογές δρουν υφεσιακά.
Στη συγκυρία αυτή, οι τραπεζίτες επισημαίνουν ότι η δημοσιονομική πολιτική δεν πρέπει να «ξεφύγει» με συνέχιση των οριζόντιων μέτρων στήριξης (σ.σ. βέβαια, χωρίς μέτρα ευρείας στήριξης κινδυνεύουν ακόμη περισσότερο τα δάνεια που έχουν δώσει οι τράπεζες και περιορίζεται η προθυμία τους να δώσουν νέα), ενώ τονίζουν ότι «σανίδα σωτηρίας» είναι η αλλαγή νοοτροπίας στη χρήση ενέργειας και η δραστική εξοικονόμησή της για την οποία πρέπει να υπάρξει μία κεντρική μεγάλη καμπάνια.
