Ροή
Εντείνεται σταδιακά μια τακτική που υιοθετούν - ακολουθούν ολοένα και περισσότερες εισηγμένες εταιρείες του ελληνικού χρηματιστηρίου. Ο λόγος για την αγορά ιδίων μετοχών, με το buy back να μην είναι βέβαια η μοναδική επιλογή, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρείται και απόκτηση τίτλων από insiders, δηλαδή στελέχη (π.χ. Δ.Σ.) και μετόχους των εταιρειών.
Ηδη, διψήφιος αριθμός εισηγμένων, πάνω από 30, έχουν ενεργοποιήσει ή αποφασίσει τους τελευταίους μήνες τέτοια προγράμματα αγοράς ιδίων μετοχών είτε ανανεώνοντας σχετικές διεργασίες, που σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν και «φρέσκες» αποφάσεις τακτικών γενικών συνελεύσεων, είτε συνεχίζοντας τις αγορές που ήταν ήδη σε ισχύ, είτε «μπαίνοντας στον χορό» και αυτές, όπως για παράδειγμα σχετικά πρόσφατα έκανε και η ΔΕΗ.
Το κατά πόσο η ενεργοποίηση του προγράμματος αγοράς ιδίων μετοχών από μια εταιρεία μπορεί να αποτελέσει από μόνη της «βαρόμετρο» για την πορεία μια εισηγμένης, αναμφίβολα είναι ένα ερώτημα που τίθεται στην αγορά. Πλην όμως, το buy back δεν παύει να αποτελεί μια μορφή στήριξης, είτε σε δύσκολες περιόδους (γενικότερα για τη χρηματιστηριακή αγορά ή και ειδικότερα για την εισηγμένη και τα επιχειρηματικά της πλάνα) είτε ακόμα και σε περιόδους στις οποίες το ΧΑ κινείται σε χαλαρές στροφές και οι συναλλαγές είναι χαμηλές.
Στο ταμπλό παρατηρούνται τέτοιου είδους κινήσεις τόσο από εισηγμένες μεγάλου βεληνεκούς, δηλαδή του «FTSE 25», όσο και από εταιρείες της μεσαίας ή μικρής κεφαλαιοποίησης, ενώ σε κάποιες εταιρείες έχουν ληφθεί σχετικές αποφάσεις δίχως να είναι δεσμευτικές, δηλαδή μένει να φανεί αν ενεργοποιηθούν. Προφανώς, στη «λίστα» συμπεριλαμβάνονται ονόματα όπως οι ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, ΤΙΤΑΝ, ΕΧΑΕ, Motor Oil, Sarantis, Fourlis, Profile, Quest, Premia, ΑΔΜΗΕ, BriQ Properties, Lamda Development, Πλαστικά Θράκης, Πετρόπουλος, Autohellas, ΕΚΤΕΡ, Λύκος, Παπουτσάνης, Ideal, Intrakat, Τεχνική Ολυμπιακή, Intracom, Μοτοδυναμική, Unibios, ΚΡΙ ΚΡΙ, Alpha Trust Ανδρομέδα, CNL Capital κ.α.
Πάντως, δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις σημαντικό το μέγεθος των μετοχών του buyback ώστε να ενισχύσει τη συναλλακτική δραστηριότητα ενώ βασικό ζητούμενο είναι και να γίνονται οι αγορές ιδίων (και οι στηρίξεις μελών των εταιρειών) σε κρίσιμες στιγμές και όχι απλά για τις εντυπώσεις, αν και βέβαια υπάρχουν όρια στην ημερήσια δυνατότητα αγοράς ιδίων, έτσι ώστε η σχετική διαδικασία να μην μπορεί να αποτελέσει μέσο χειραγώγησης της χρηματιστηριακής αγοράς. Ωστόσο, είναι μια πραγματικότητα ότι είναι αρκετές εισηγμένες που είτε προχωρούν είτε έχουν αποφασίσει την αγορά ιδίων μετοχών τους αυτή την περίοδο.
Να σημειωθεί ότι κάποιες εισηγμένες έχουν σχετικά μικρά ποσοστά ιδίων στο χαρτοφυλάκιό τους ακόμα και κάτω του 0,1% (π.χ. ΑΔΜΗΕ) άλλες από 0,3% έως 1% (π.χ. Quest και BriQ), ωστόσο, δεν είναι λίγες αυτές που έχουν αποκτήσει διόλου ευκαταφρόνητο «πακέτο» ιδίων μετοχών που μπορεί να ξεκινάει από 1,5%-2% (π.χ. ο ΟΤΕ με 1,77%) και να φτάνει στο 4%-5% (π.χ. παλιότερα η Sarantis και η Μυτιληναίος, με την τελευταία να έχει πλέον 3,12% ίδιες μετοχές) ή και άνω του 7%, όπως αναφέρθηκε στην πρόσφατη γενική συνέλευση της εισηγμένης Πετρόπουλος (για 7,45% για την ακρίβεια, όπως είχε αναδείξει το insider.gr σε σχετικό του θέμα). Βέβαια, σημαντικό είναι και το θέμα της τιμής κτίσης των τίτλων καθώς σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί ο μέσος όρος, δηλαδή το κόστος, να είναι χαμηλότερα από την τρέχουσα χρηματιστηριακή τιμή αλλά σε κάποιες άλλες το «ποντάρισμα» να μην πέτυχε. Γιατί στο παρελθόν έχουν καταγραφεί και περιπτώσεις που οι αγορές ιδίων μετοχών αποδείχτηκε ότι τελικά έγιναν σε τιμές υψηλότερες, που στη συνέχεια έφεραν ζημιά στους μετόχους, ωστόσο, αυτό δεν αλλάζει τη φιλοσοφία μιας τέτοιας κίνησης που σχετίζεται και με την παροχή στήριξης.
Να αναφέρουμε ότι κάποιες εισηγμένες έχουν ακυρώσει στο παρελθόν μικρότερα ποσοστά ιδίων τίτλων προς όφελος και των μετόχων (μείωση των μετοχών που διαπραγματεύονται και αύξηση της εσωτερικής αξίας) άλλες προσφέρουν ως bonus τα χαρτιά σε στελέχη με τη διανομή να μπορεί να γίνει είτε δωρεάν, είτε μέσω προγραμμάτων stock option, και άλλες μπορούν να εμπλουτίσουν ένα ενδεχόμενο placement με αυτές τις μετοχές, δηλαδή να παραχωρηθεί «πακέτο» σε ιδιώτες ή θεσμικούς επενδυτές ώστε να «βγει» κέρδος αλλά και να εισέλθουν επενδυτές στο μετοχολόγιο.
Γενικότερα πάντως, με τις αποδόσεις σε καταθέσεις και κάποια assets να είναι από… μηδενικές έως μικρές, και με τους επενδυτές να αναζητούν «με το τουφέκι» ακόμα και μερισματικές αποδόσεις της τάξεως του 3% με 5%, ενδεχομένως τέτοιου είδους προγράμματα να έχουν οφέλη για τις εταιρείες και τους μετόχους. Ιδίως αν συνδυάζονται και με αγορές από στελέχη τους, ένδειξη ότι πιστεύουν στις προοπτικές και την αξία της εισηγμένης.
Αξίζει όμως να αναφέρουμε ότι τέτοιες πρακτικές παρατηρούνται κατά κύριο λόγο σε μεγάλες και εύρωστες χρηματιστηριακές αγορές, όπως στις ΗΠΑ όπου όμως και εκεί έχουν υπάρξει αντιδράσεις για αθρόες αγορές από εταιρείες που «φουσκώνουν» αποτιμήσεις και «τρώνε» διαθέσιμα, και δευτερευόντως στην Ευρώπη που έχει πιο αυστηρές προδιαγραφές. Η Ελλάδα και το ΧΑ αναμφίβολα απέχουν από τα διεθνή δεδομένα, ωστόσο, κάθε εταιρεία που προχωρά σε αγορές ιδίων στην εγχώρια κεφαλαιαγορά όλο και «κερδίζει» θετικά σχόλια από το επενδυτικό κοινό αλλά και αναβαθμισμένη θέση.
