Ροή
Σε δύο επίπεδα κινούνται οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική επιχειρηματικότητα, την ώρα που πληθαίνουν οι φωνές εκείνες που κάνουν λόγο για την ανάγκη μιας νέας προοπτικής και μιας διαφορετικής, σύγχρονης αντίληψης στο επιχειρηματικό πεδίο. Η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της Ελλάδας κρίνεται πιο αναγκαία από ποτέ, ενώ η πανδημική κρίση, που λειτούργησε σαν επιταχυντής των εξελίξεων, επιτάσσει υπέρβαση των εμποδίων που κρατούν «αιχμάλωτο» το εγχώριο επιχειρείν.
Όπως προκύπτει από την έρευνα γνώμης «Ο Σφυγμός του Επιχειρείν», που διενήργησε ο ΣΕΒ - και η οποία είδε το φως της δημοσιότητας πριν από μερικά 24ωρα - το πρώτο επίπεδο αφορά στα εμπόδια που γεννά το ευρύτερο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, ενώ το δεύτερο επίπεδο συνοψίζει τα προβλήματα που καλούνται να διαχειριστούν σε καθημερινή βάση οι επιχειρήσεις.
Η εικόνα στο ευρύτερο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον
Μεγάλο «αγκάθι» για τις επιχειρήσεις παραμένει διαχρονικά η υψηλή φορολογία της Ελλάδας. Ωστόσο, η κατάσταση το 2021 παρουσιάζεται βελτιωμένη σε σχέση με το 2020, λόγω των μέτρων που ελήφθησαν και αφορούν σε μείωση των φορολογικών συντελεστών εισοδήματος νομικών προσώπων από 24% σε 22%, μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος από 100% σε 80%, καθώς και απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης των εισοδημάτων από επιχειρηματική δραστηριότητα, από κεφάλαιο (μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα, εισόδημα από ακίνητα) και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
Πονοκέφαλο στις ελληνικές επιχειρήσεις προκαλούν ζητήματα διαφθοράς και ελλείμματος διαφάνειας, καθώς επίσης και η αναποτελεσματική λειτουργία των θεσμών, η οποία περιλαμβάνει και τη δικαιοσύνη.
Ιδιαίτερα ανήσυχοι εμφανίζονται οι επιχειρηματίες τόσο για την κατάσταση που παρουσιάζει η χώρα στο μακροοικονομικό πεδίο, όσο και για τις εξελίξεις που καταγράφονται στο διεθνές οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον.
Μεγάλο βραχνά για τις ελληνικές επιχειρήσεις αποτελούν, επίσης, τόσο η έλλειψη κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού, όσο και το έλλειμμα στη συνεργασία με τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα για την ανάπτυξη της καινοτομίας. Ωστόσο, προς αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει κάποια βήματα προόδου, αν και τα περιθώρια βελτίωσης είναι πολύ μεγαλύτερα. Καμία ελληνική επιχείρηση δεν μπορεί να κάνει το άλμα προς την καινοτομία, χωρίς ένα καλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό.
«Η μεγάλη επένδυση σήμερα στην Ελλάδα αφορά στο ανθρώπινο δυναμικό και όχι σε ευρώ», δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, εκφράζοντας την ανάγκη η ελληνική επιχειρηματικότητα να «βάλει μπρος τις μηχανές».
«Παραδοσιακά, η Ελλάδα ήταν ευημερούσα όταν ήταν ανοιχτή», σχολίασε πριν από μερικά 24ωρα ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, εξηγώντας πως οι επιχειρήσεις θα πρέπει να δραστηριοποιούνται σε ανοιχτές αγορές, εάν επιθυμούν να αφουγκραστούν τον σφυγμό της χώρας.
Καθημερινή λειτουργία των επιχειρήσεων
Πέραν του ευρύτερου πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος, οι ελληνικές επιχειρήσεις εκφράζουν ανησυχία και για πιο πρακτικά ζητήματα που αφορούν στην καθημερινή τους δραστηριότητα.
Σύμφωνα πάντα με την έρευνα του ΣΕΒ, όσον αφορά στα μεγαλύτερα εμπόδια στην καθημερινή λειτουργία των επιχειρήσεων, για πρώτη φορά την περίοδο 2017-2021 κατατάσσεται στην πρώτη θέση η αδυναμία πρόσβασης στη χρηματοδότηση και/ή ο ακριβός δανεισμός. Το «αγκάθι» άλλωστε των μη εξυπηρετούμενων δανείων παραμένει, προκαλώντας συνθήκες «ασφυξίας» σε πολλές ελληνικές επιχειρήσεις.
Έντονα προβληματίζει τις επιχειρήσεις το ολοένα και αυξανόμενο ενεργειακό κόστος, τάση η οποία δεν αναμένεται να αποκλιμακωθεί άμεσα, δυσχεραίνοντας τις δραστηριότητες ολόκληρου του επιχειρείν και θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων.
Πώς θα βελτιωθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον
Στην έρευνα γνώμης που πραγματοποίησε ο ΣΕΒ συμμετείχαν περισσότερες από 600 ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες κατέθεσαν δέσμη προτάσεων για την ουσιαστική βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Στο επίκεντρο των προτάσεων βρίσκονται εύλογα όλα τα θέματα που αφορούν στην προσέλκυση επενδύσεων και την εξασφάλιση της απαραίτητης χρηματοδότησης, καθώς και στη σαφήνεια του ρυθμιστικού πλαισίου και την άρση των γραφειοκρατικών διαδικασιών. Ακόμα, τίθεται ως προτεραιότητα η συνέχιση του ψηφιακού μετασχηματισμού των δομών του κράτους.
Αναλυτικά:
Α. Προσέλκυση επενδύσεων και καλύτερη χρηματοδότηση
1. Αποτελεσματική διάχυση στην αγορά ευρωπαϊκών εργαλείων χρηματοδότησης
2. Παροχή φορολογικών κινήτρων για ενθάρρυνση επενδύσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων
3. Επιτάχυνση διαδικασιών ένταξης και αποπληρωμής προγραμμάτων ΕΣΠΑ και αναπτυξιακών νόμων
4. Παροχή φορολογικών κινήτρων για ενθάρρυνση επενδύσεων στη βιώσιμη ανάπτυξη
5. Επιδοτήσεις για τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού από το τραπεζικό σύστημα
6. Οριζόντια επενδυτικά κίνητρα και φοροαπαλλαγές, όπως οι επιταχυνόμενες αποσβέσεις και οι υπεραποσβέσεις
7. Ταχύτεροι συμψηφισμοί η/και επιστροφές ΦΠΑ
Β. Ξεκάθαρο θεσμικό πλαίσιο
8. Ταχύτερη ευθυγράμμιση της νομοθεσίας με τις αποφάσεις των Ανωτάτων Δικαστηρίων και της νομολογίας των δικαστηρίων της ΕΕ
9. Εξέταση ποιότητας αποφάσεων δικαστηρίων
10. Αναθεωρήσεις υφιστάμενων πολεοδομικών σχεδίων και σχεδίων που βρίσκονται σε ισχύ για πολλά έτη χωρίς να έχουν αναθεωρηθεί
11. Διενέργεια στοχευμένης διαβούλευσης με ειδικές ομάδες εμπλεκομένων μερών
12. Υλοποίηση υποχρεωτικής κωδικοποίησης της νομοθεσίας με επίπτωση στη λειτουργία της επιχείρησης
13. Θέσπιση χρήσεων γης για το σύνολο της Ελληνικής επικράτειας μέσα από τα νέα τοπικά ειδικά πολεοδομικά σχέδια
Γ. Μείωση γραφειοκρατίας
14. Επιτάχυνση και απλοποίηση των διαγωνιστικών διαδικασιών δημοσίων συμβάσεων
15. Καθιέρωση μονίμου και πιο απλού μηχανισμού εξωδικαστικού συμβιβασμού ρύθμισης οφειλών
16. Άρση περιορισμών σε εκσυγχρονισμό / επέκταση εγκαταστάσεων επιχειρήσεων
17. Θέσπιση διαδικασίας αξιολόγησης των προμηθευτών του δημοσίου και διασύνδεση των αποτελεσμάτων με τη συμμετοχή σε επόμενους διαγωνισμούς προμηθειών
Δ. Ψηφιακός μετασχηματισμός
18. Πλήρης ηλεκτρονικοποιηση προ-τελωνειακών και τελωνειακών διαδικασιών, στο όνομα μιας «ενιαίας θυρίδας»
19. Ενοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών (εγκατάσταση, λειτουργία, περιβάλλον, απόβλητα) σε ένα διασυνδεδεμένο πληροφοριακό σύστημα
20. Διασύνδεση του ΓΕΜΗ με TAXIS, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, Πρωτοδικεία, Μητρώο Σημάτων, Τράπεζες, για όλες τις μεταβολές στη λειτουργία της επιχείρησης από τη σύσταση μέχρι και την παύση λειτουργίας της
21. Ανάπτυξη του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη οπού θα είναι διαθέσιμη κάθε θεσμική γραμμή και πληροφορία σε σχέση με τη χρήση του εδάφους
22. Επιτάχυνση εφαρμογής δράσεων ηλεκτρονικής δικαιοσύνης και διασύνδεση με πληροφοριακά συστήματα άλλων εμπλεκομένων φορέων
Ε. Καλύτερες δουλειές
23. Επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για νέες προσλήψεις
24. Σταδιακή κατάργηση των συντελεστών ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης φυσικών προσώπων
25. Πάγια μείωση μη μισθολογικού κόστους εργασίας (ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων κατά 5%)
26. Απλοποίηση του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ για προαναγγελία υπερεργασίας-υπερωρίας και προ-δήλωση άδειας κ.ά.
27. Ευελιξία στην οργάνωση του χρόνου εργασίας με δυνατότητα διευθέτησης με απόφαση εργοδότη
ΣΤ. Στοχευμένες παρεμβάσεις
28. Βελτίωση της πρόσβασης σε δευτερογενείς πρώτες ύλες
29. Ενίσχυση των ελεγκτικών αρχών με προσωπικό και πόρους για την αύξηση του αριθμού των ελέγχων
30. Χαμηλά τέλη μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου
31. Δράσεις εκπαίδευσης στελεχών δημόσιας διοίκησης στις αρχές της καλής νομοθέτησης
32. Μεγαλύτερη εφαρμογή των «Συμφωνιών Πλαισίου» και του «Ανταγωνιστικού Διαλόγου» στις δημόσιες προμήθειες
33. Ανταγωνιστικοί διεθνώς οροί για την περίοδο 2020-2030 για τη χρήση δικαιωμάτων ρύπων από την ελληνική βιομηχανία
34. Διευθέτηση ζητήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων
35. Εντατικοποίηση ελέγχων για την πάταξη του λαθρεμπορίου στις εισαγωγές και τις εξαγωγές
36. Εξορθολογισμός των προστίμων, με βάση την αρχή της αναλογικότητας της παράβασης
37. Περιορισμός του αριθμού των αναβολών των δικών
38. Δράσεις εκπαίδευσης των δικαστών σε θέματα επιχειρήσεων
39. Στοχευμένη ενίσχυση των ελέγχων στις πύλες εισόδου στη χώρα
40. Επίσπευση διεθνών εμπορικών συμφωνιών για το άνοιγμα νέων αγορών για τις εξαγωγές σε τρίτες χώρες
