Ροή
Στο επίκεντρο αναμένεται να βρεθεί τους επόμενους μήνες ο επαναπατρισμός της παραγωγικής διαδικασίας φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού στο ευρωπαϊκό έδαφος, στο πλαίσιο της ευρύτερης πρότασης της Γαλλίας, η οποία αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), το πρώτο εξάμηνο του 2022.
Την ανάγκη ενός νέου παραγωγικού μοντέλου της Γαλλίας και της Ευρώπης, με παραγωγική αυτονομία και αυτάρκεια, τόνισε σε πρόσφατη ομιλία του και ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, υπογραμμίζοντας πως η πανδημία έφερε στο προσκήνιο τις αδυναμίες της Ε.Ε. γενικότερα όσον αφορά την παραγωγική διαδικασία, από τα φάρμακα και τον ιατρικό εξοπλισμό, έως τα κινητά τηλέφωνα και τα αυτοκίνητα.
Ειδικά στο θέμα της παραγωγής φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού αναφέρθηκαν στο συνέδριο The Future Healthcare in Greece, ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Δημήτρης Παπαδημούλης και ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Υγείας και αναπληρωτής διευθυντής του LSE Health, Πάνος Καναβός.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητάει ήδη με ψηφίσματά του επανασχεδιασμό του μοντέλου, επενδύοντας περισσότερο ως ενωμένη Ευρώπη, προκειμένου να μην έρθει ξανά η Ε.Ε. αντιμέτωπη με τα φαινόμενα εξάρτησης που παρατηρήθηκαν στην αρχή της πανδημίας.
«Για να το κάνουμε αυτό χρειάζεται περισσότερη Ευρώπη και στον τομέα της επένδυσης και του σχεδιασμού στην καινοτομία. Αν δεν προσεγγίσουμε από κοινού και στο μέλλον ζητήματα της ανθρώπινης υγείας, της δημόσιας υγείας, της υγείας των Ευρωπαίων πολιτών για την διαχείριση των επόμενων πανδημιών, ακόμα και η μεγάλη Γερμανία, το ισχυρότερο μέλος της ΕΕ, είναι πολύ μικρή για να αντιμετωπίσει τον πλανητικό ανταγωνισμό και τις κρίσεις που θα ακολουθήσουν, σύμφωνα με τους ειδικούς», τόνισε ο κ. Παπαδημούλης.
«Στην περίπτωση των φαρμάκων, η Ευρώπη έχει υποστεί σε πολλές περιπτώσεις αποεπένδυση, σε ό,τι αφορά την παραγωγική διαδικασία και αυτό έχει συμβεί για πολλούς λόγους, όχι μόνο κόστους αλλά και λειτουργίας των συστημάτων υγείας», ανέφερε απ’ την πλευρά του ο κ. Καναβός, σημειώνοντας ωστόσο ότι η παραγωγική διαδικασία για ένα καινοτόμο φάρμακο ή ένα εμβόλιο το οποίο παράγεται με μία καινοτόμα διαδικασία, εφόσον είναι εφικτό να μεταφερθεί σε μία άλλη γεωγραφική θέση, μπορεί αυτό να γίνει αρκετά γρήγορα.
Σημειώνεται ότι η Ε.Ε. έχει ήδη εκπονήσει έναν οδικό χάρτη για την υποστήριξη της φαρμακοβιομηχανίας σε επίπεδο Έρευνας & Ανάπτυξης, παραγωγής πρώτων υλών η οποία έχει σχεδόν εκλείψει από την Ευρώπη, καθώς επίσης και παραγωγής τελικών προϊόντων.
Ζήτημα κινήτρων
Ως βασικό ζήτημα, ο καθηγητής, προέκρινε τα κίνητρα που απαιτούνται προκειμένου να μπορέσει να μεταφερθεί μια εταιρεία σε μία χώρα να επενδύσει, επισημαίνοντας ότι στο πεδίο αυτό υπάρχει ένας σχετικός ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών-μελών της Ένωσης.
«Πολλές εταιρείες θεωρούν την Ιρλανδία ως χώρα αναφοράς και χώρα βάσης και παραγωγής, ακριβώς επειδή υπάρχει ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς. Άρα γιατί να επενδύσει κανείς σε μία γεωγραφική ένωση τη στιγμή που μπορεί να επιλέξει ένα μέρος κάποιας γεωγραφικής ένωσης, ανάλογα με το τι κίνητρα του παρέχονται;», σημείωσε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ευρώπη έχει να επιλέξει μεταξύ μίας παραγωγικής δραστηριότητας η οποία είναι σχετικά πεπερασμένη, με την έννοια ότι μπορεί να την κάνει οποιοσδήποτε άλλος σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου και μίας παραγωγικής δραστηριότητας η οποία είναι μη πεπερασμένη, δηλαδή Έρευνα και Ανάπτυξη, η οποία έχει πάρα πολύ μέλλον.
«Νομίζω ότι εδώ η επιλογή είναι σαφής. Ενδεχομένως να χρειαστεί ένα διαφορετικό μίγμα κινήτρων, αλλά δε βλέπω η Ευρώπη των 27 να συμφωνεί για κάποιο διαφορετικό φορολογικό καθεστώς, σε ότι αφορά την παραγωγή φαρμάκων, για παράδειγμα. Πολύ δύσκολα θα επαναληφθεί αυτό που βλέπουμε στην Ιρλανδία, η οποία έχει εταιρικό φόρο της τάξεως του 10-12%. Δε νομίζω να υπάρχουν χώρες που να θέλουν να προχωρήσουν σε μία τέτοια κίνηση. Εντούτοις, με αυτήν την τακτική οι Ιρλανδοί έχουν προσελκύσει πολλές εταιρείες», υπογράμμισε ο καθηγητής.
Αναπροσαρμογή εφοδιαστικής αλυσίδας
Ο κ. Καναβός έκανε λόγο για ανάγκη αναπροσαρμογής της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, όχι μόνο αναφορικά με τα φάρμακα, αλλά και γενικότερα με τα υλικά, με τις στολές, με τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα κοκ., τονίζοντας ότι σε αυτό το θέμα απαιτείται μία εντελώς διαφορετική βιομηχανική πολιτική.
Παράλληλα, τόνισε τη σημασία του συνδυασμού των σχέσεων με τα τρίτα κράτη, μέσω συμφωνιών που θα δίνουν πρόσβαση στην παραγωγική ικανότητα άλλων χωρών, είτε στην άμεση περιφέρεια της Ευρώπης είτε σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Δεν μπορεί τα ενεργά φαρμακευτικά συστατικά να παράγονται σε μία ή δύο περιοχές του κόσμου και να εξαρτάται όλη η παραγωγική διαδικασία, είτε είναι στην Ευρώπη είτε είναι οπουδήποτε αλλού, από 5-10-15 εργοστάσια. Θα πρέπει να υπάρχει μία ευρύτερη γκάμα. Απαιτείται μια γενικότερη αντιμετώπιση. Αυτό δεν είναι μόνο θέμα της ΕΕ, αλλά αφορά και άλλες χώρες», σημείωσε.
Συνδυασμός δύο διαστάσεων
Λόγω της πανδημίας σημειώνονται πολλές αλλαγές και με μεγάλη ταχύτητα και αυτό επιβάλλει και στην ΕΕ να προχωρήσει σε αλλαγές, σύμφωνα με τον κ. Παπαδημούλη.
Προκειμένου να αποφευχθεί ο αιφνιδιασμός από την επόμενη πανδημία, χρειάζεται να ληφθούν υπόψη οι δύο διαστάσεις:
Πρώτον μία ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική για να παράγονται τα απαραίτητα ιατρικά και φαρμακευτικά προϊόντα και να μην εξαρτάται απόλυτα η Ένωση από την Ανατολική Ασία και την Κίνα και δεύτερον η κοινωνική διάσταση της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
«Η υγεία είναι κομμάτι του ευρύτερου κοινωνικού χάρτη και θα πρέπει να δούμε πώς μπορούν να συνδυαστούν αυτές οι δύο διαστάσεις. Απαιτείται περισσότερη Ευρώπη και στα θέματα της υγείας και στα θέματα χάραξης βιομηχανικής πολιτικής. Απαιτούνται, επίσης, διαφορετικές προσεγγίσεις και στα θέματα της φορολογίας γιατί αν έχουμε εντός της ΕΕ φορολογικούς παραδείσους ή ανεκτικότητα της ΕΕ στο φαινόμενο των φορολογικών παραδείσων, λόγω φοροδιαφυγής, δεν θα έχουμε τα χρήματα για να επενδύσουμε στο μέλλον σε αυτά που είναι αναγκαία», υπογράμμισε ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
