Ροή
Τρία σενάρια εξετάζει το Bloomberg για την πορεία της διαπραγμάτευσης της ελληνικής κυβέρνησης με τους δανειστές της: συμφωνία, εκλογές ή δημοψήφισμα. Πιο πιθανό σενάριο, σύμφωνα με το διεθνές πρακτορείο, είναι η συμφωνία με τους Θεσμούς, έστω και αν αυτό σημαίνει ότι κυβέρνηση, βουλευτές και ψηφοφόροι θα πρέπει να πιουν ένα ακόμη «πικρό ποτήρι» λιτότητας.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του πρακτορείου, η διαφωνία των Ευρωπαίων εταίρων και του ΔΝΤ για τα έκτακτα μέτρα μπορεί να αποδειχθεί ωρολογιακή βόμβα για την κυβέρνηση και να επαναφέρει την πολιτική αστάθεια στη χώρα.
Όπως αναφέρει, το δίλημμα που αντιμετωπίζει ο Αλέξης Τσίπρας απορρέει από τη διαφωνία στους κόλπους των δανειστών, και συγκεκριμένα ανάμεσα στους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ. Οι πρώτοι κρίνουν ότι τα μέτρα λιτότητας που έχει δεχθεί η Ελλάδα αρκούν για να επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% επί του ΑΕΠ έως το 2018, ενώ το ΔΝΤ επιμένει ότι τα τρέχοντα μέτρα θα αποφέρουν πλεόνασμα μόλις 1,5%.
Την ίδια ώρα, όμως, το Βερολίνο πιέζει για την παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα και προκειμένου να ξεπεραστεί αυτός ο σκόπελος, οι δανειστές κατέληξαν σε μια δέσμη «έκτακτων μέτρων» ύψους 2% επί του ΑΕΠ, τα οποία θα ενεργοποιηθούν εάν η Αθήνα να τηρήσει τους συμφωνηθέντες στόχους.
Το στοίχημα για τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτο, είναι να προτείνουν μέτρα που θα ικανοποιήσουν τους δανειστές χωρίς να διασπάσουν την κυβερνητική συνοχή. Η πρόκληση, λοιπόν, για την κυβέρνηση είναι να βρει τους λεπτούς χειρισμούς που απαιτούνται ώστε να μην διαταραχτεί η σχέση της με τους ΑΝΕΛ, ούτε βέβαια με τη βάση κατά της λιτότητας.
Σύμφωνα με το Bloomberg, τρία είναι τα πιθανά σενάρια σήμερα:
1ο σενάριο: Το πικρό ποτήριον της λιτότητας
Δεν θα είναι η πρώτη φορά που συνθηκολογεί ο Τσίπρας. Τον περσινό Ιούλιο, μπροστά στον κίνδυνο της κατάρρευσης των τραπεζών και του Grexit, ο πρωθυπουργός εγκατέλειψε την προεκλογική αντιμνημονιακή ρητορική του και αποδέχθηκε τις απαιτήσεις των δανειστών που άνοιξαν τον δρόμο για το τρίτο μνημόνιο.
Με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις να δίνουν σαφές προβάδισμα στη Νέα Δημοκρατία και τα δημόσια ταμεία να στερεύουν από ρευστό, δεν αποκλείεται ο Τσίπρας να πάρει απόφαση ότι δεν έχει άλλη επιλογή από το να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Την απόφασή του αυτή θα προσπαθήσει να την «πλασάρει» στους βουλευτές και τους ψηφοφόρους υποστηρίζοντας –ακόμη μια φορά– ότι μόνο έτσι θα επιτευχθεί αναδιάρθρωση του χρέους.
Όσον αφορά στα προληπτικά μέτρα, ο Έλληνας πρωθυπουργός μπορεί να υποστηρίξει ότι, λόγω του υπό αίρεση χαρακτήρα τους, είναι ανώδυνα. Επιπλέον, τη συμφωνία με τους δανειστές θα την κλείσει ο Τσακαλώτος –που φημολογείται ότι αποτελεί τον πρωτοστάτη της εσωτερικής αντιπολίτευσης του Τσίπρα– το οποίο σημαίνει ότι το πεδίο για δυσαρέσκεια εντός του ΣΥΡΙΖΑ περιορίζεται. Όσο πιο γενικά διατυπωθούν τα προληπτικά μέτρα, τόσο μεγαλύτερο περιθώριο θα έχουν ο Τσίπρας και ο Τσακαλώτος να περάσουν το έξτρα πακέτο ως «μέτρα χωρίς επιπτώσεις».
Οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, από άλλη, στη σκέψη ότι θα πρέπει να βγουν σε νέο εκλογικό αγώνα για να κατοχυρώσουν την έδρα τους, δεν αποκλείεται να καταπιούν και αυτό το πικρό ποτήρι της λιτότητας. Υπενθυμίζεται ότι η τετραετής θητεία της κυβέρνησης ολοκληρώνεται το 2019.
Η αντίδραση της αγοράς στη συμφωνία που προσφέρουν οι δανειστές στον Τρίπρα είναι τόσο αισιόδοξη, που σε μεγάλο βαθμό υποδηλώνει ότι αυτό είναι και το πιθανότερο σενάριο. Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Wolfgang Schaeuble δήλωσε τη Δευτέρα ότι η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί «εν τέλει». Εάν ο Τσίπρας δεχθεί τα προληπτικά μέτρα, θα συγκληθεί Eurogroup την ερχόμενη Πέμπτη προκειμένου να εγκριθεί η εκταμίευση της εκκρεμούς δόσης.
2ο σενάριο: Πρόωρες εκλογές
Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία με τους δανειστές, ή εάν δεν πειστούν οι ΑΝΕΛ για τα οφέλη της συμφωνίας, ο Τσίπρας είναι πιθανό να αναγκαστεί να προκηρύξει εκλογές μεταθέτοντας το βάρος της απόφασης στους ψηφοφόρους. Αυτό το χαρτί έπαιξε ο πρωθυπουργός πέρυσι, όταν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ εξηγέρθησαν κατά του μνημονίου διακυβεύοντας την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου και την απομόνωση της ακροαριστερής πλατφόρμας, ο Τσίπρας βγήκε πιο δυνατός και δεν αποκλείεται να εφαρμόσει ξανά το «κόλπο». Όσον αφορά στις δημοσκοπήσεις που δίνουν προβάδισμα στη Νέα Δημοκρατία, μετά από δύο χρόνια, είναι γνωστό ότι συχνά πέφτουν έξω. Εάν, όμως, εκλεγεί η ΝΔ πρώτο κόμμα, το πιθανότερο είναι ότι θα κυβερνήσει μαζί με τα κόμματα του μεσαίου χώρου υπό ένα σχήμα εθνικής ενότητας. Το ερώτημα που τίθεται σε αυτή την περίπτωση είναι μήπως θα είναι πια πολύ αργά –όπως και το 2012– για να επιτύχει η Ελλάδα συμφωνία με τους εταίρους της. Η διακυβέρνηση χωρίς αυτοδυναμία ή η νίκη του Τσίπρα με τη σημαία κατά της λιτότητας αντιπροσωπεύουν δύο σενάρια που θα φέρουν την Ελλάδα πιο κοντά στην έξοδο από την Ευρωζώνη, πιθανότατα τον Ιούλιο, επαναλαμβάνοντας το θρίλερ του περσινού καλοκαιριού.
3ο σενάριο: Δημοψήφισμα
Μια στρατηγική που είναι «ένα κλικ» λιγότερο εκρηκτική από τις εκλογές είναι το δημοψήφισμα –το δεύτερο, για την ακρίβεια. Με το επιχείρημα ότι οι δανειστές ζητούν περισσότερα απ’ ό,τι είχε συμφωνηθεί τον περασμένο Αύγουστο, ο Τσίπρας θα μπορούσε να ζητήσει νέα λαϊκή εντολή προκειμένου να δεχθεί τα μέτρα. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Kapa Research για Το Βήμα, οι Έλληνες θα ψήφιζαν κατά της πρόσθετης λιτότητας –όπως και πέρυσι– οδηγώντας ξανά τη χώρα στο χείλος του Grexit.
Το σενάριο του δημοψηφίσματος, αν και εμπεριέχει μικρότερους κινδύνους από τις εκλογές, είναι πιθανό να αναδείξει χαμηλό ποσοστό λαϊκής στήριξης στον Τσίπρα και την κυβέρνηση, καθιστώντας την μη βιώσιμη. Το αποτέλεσμα θα είναι και πάλι οι εκλογές.
