Ροή
Σε «τεντωμένο σκοινί» κινείται η τουρκική οικονομία τα τελευταία 24ωρα, υπό το βάρος των εκρηκτικών αποφάσεων που λαμβάνει η Άγκυρα, ρίχνοντας κι άλλο «λάδι στη φωτιά» της συριακής κρίσης και απειλώντας με άνοιγμα των συνόρων για τους πρόσφυγες.
Η τακτική του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να ανοίγει πολλαπλά μέτωπα και να εκτοξεύει απειλές προς πάσα κατεύθυνση έχει άμεσο – και βαρύ – αντίκτυπο στην τουρκική οικονομία. «Όσο ο Ερντογάν προκαλεί μεγαλύτερα προβλήματα στις διενέξεις με τη Συρία και τη Λιβύη, τόσο ενισχύει κατακόρυφα την αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Ο πολιτικός κίνδυνος ρίχνει βαριά τη σκιά του στο δρόμο της τουρκικής οικονομίας», προειδοποιούν πολιτικοί παρατηρητές. Μια σκιά που πέφτει πάνω στην οικονομία τη χειρότερη δυνατή περίοδο.
Ανέβασε ρυθμούς η ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας
Ήταν μόλις την περασμένη Πέμπτη όταν επιβεβαιώθηκε από την τουρκική στατιστική υπηρεσία πως η οικονομία της γείτονος «ανέβασε» ταχύτητα, καταγράφοντας ανάπτυξη 1,9% για το τέταρτο τρίμηνο του 2019. Σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2018, η τουρκική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 6%, κάνοντας πολλούς αναλυτές να παραμιλούν και να εκτιμούν ότι «η τουρκική οικονομία επιστρέφει στη ζωή…». Καθώς η πλειοψηφία των οικονομολόγων ανέμενε για το τέταρτο τρίμηνο ανάπτυξη 5% της οικονομίας σε σχέση με πέρυσι, το γεγονός ότι τελικά αποδείχθηκε υψηλότερη, καλλιέργησε σημαντικές προσδοκίες. «Η τουρκική οικονομία έκανε comeback, με ρυθμούς ανάπτυξης αντίστοιχους της Κίνας», δεν δίστασαν να σχολιάσουν παράγοντες της αγοράς, μιλώντας στο Bloomberg.
Η ανάπτυξη βασίστηκε στην τόνωση της κατανάλωσης των νοικοκυριών, η οποία ενισχύθηκε κατά 6,8%, ενώ σημαντική χαρακτηρίστηκε και η αύξηση κατά 29% των εισαγωγών σε αγαθά και υπηρεσίες. Οι εξαγωγές, αντίστοιχα, κατέγραψαν άνοδο 4,4% σε ετήσια βάση.
«Παρά το πλήγμα στην εξωτερική ζήτηση, η κατανάλωση και το λιανεμπόριο ισχυροποιούνται», αναγνώρισε, μιλώντας στο Reuters, στέλεχος της Burumcekci Consulting.
Για το σύνολο του 2019, η τουρκική οικονομία «έτρεξε» με ρυθμό μόλις 0,9%, αγγίζοντας τα χαμηλότερα επίπεδα της δεκαετίας, καθώς η γειτονική χώρα ακόμη μετράει τις πληγές από τη νομισματική κρίση του 2018, στη διάρκεια της οποίας η λίρα έχασε το 30% της αξίας της.
Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι για εφέτος ο Ερντογάν έχει θέσει ως στόχο ανάπτυξη της τάξης του 5% για την τουρκική οικονομία, πιέζοντας την κεντρική τουρκική τράπεζα για δραματικές μειώσεις επιτοκίων από το περασμένο καλοκαίρι, με στόχο να τονώσει την ανάπτυξη.
«Καμπανάκια» για αποσταθεροποίηση
Δεν είναι άλλωστε λίγοι οι παράγοντες της αγοράς που στέλνουν «ηχηρές» προειδοποιήσεις στην Άγκυρα, υποστηρίζοντας πως η επιστροφή σε τακτικές αύξησης πιστώσεων μπορεί να ενισχύσει κατακόρυφα τις ανισορροπίες και να στρώσει το χαλί σε ένα νέο νομισματικό «σοκ», αντίστοιχο με εκείνο του 2018.
«Οι τουρκικές αρχές θέτουν ως προτεραιότητα την ανάπτυξη, την οποία επιδιώκουν σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα με τη χρήση ευρείας κλίμακας δημοσιονομικών και νομισματικών εργαλείων. Αυτό δεν πρόκειται να επιτευχθεί χωρίς κόστος…», προειδοποιεί η Goldman Sachs.
«Όπως έχει συμβεί ξανά στο παρελθόν, τα βραχυπρόθεσμα κέρδη οδηγούν σε μακροπρόθεσμο πόνο. Αυτή είναι η κατάσταση της Τουρκίας», υποστηρίζουν οι αναλυτές της βρετανικής Medley Global Advisors.
«Η τουρκική οικονομία βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος, καθώς έχει να αντιμετωπίσει και την όξυνση των διεθνών κινδύνων, λόγω της εξάπλωσης του κοροναϊού, αλλά και να διαχειριστεί τη δύσκολη θέση στην οποία έχει θέσει τον εαυτό της σε ό,τι αφορά τη συριακή κρίση», σχολιάζουν οι αναλυτές της TD Securities, μιλώντας για την… τέλεια καταιγίδα.
«Η Τουρκία κατόρθωσε να διανύσει μεγάλη απόσταση μέσα σε ένα χρόνο. Στο τελευταίο τρίμηνο του 2018 βρισκόταν σε ύφεση, ενώ 12 μήνες μετά, στο τελευταίο τρίμηνο του 2019, επιβεβαιώθηκαν ενδείξεις υγιούς ανάπτυξης της οικονομίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όσο κλιμακώνονται οι εντάσεις, ο κίνδυνος αποσταθεροποίησης της οικονομίας δεν μπορεί να επιστρέψει», διαμηνύει σημαντική μερίδα αναλυτών.
Η «Μαύρη Παρασκευή»
Τα ενθαρρυντικά νέα της Πέμπτης για την ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας ανατράπηκαν πολύ γρήγορα. Η αισιοδοξία έσβησε μέσα σε μία μέρα, στο άκουσμα της είδησης ότι τουλάχιστον 33 Τούρκοι στρατιώτες σκοτώθηκαν σε αεροπορικό βομβαρδισμό του συριακού στρατού στην Ιντλίμπ, αλλά και ότι ο Ερντογάν απειλεί με άνοιγμα των συνόρων.
Την Παρασκευή η τουρκική λίρα επιδόθηκε σε ελεύθερη πτώση, υποχωρώντας στα χαμηλότερα επίπεδα 17 μηνών, κατακτώντας μια θέση στην πεντάδα των νομισμάτων με τις χειρότερες επιδόσεις στον αναδυόμενο κόσμο. Το τουρκικό νόμισμα υποχωρεί για εννέα συνεχόμενες συνεδριάσεις, ενώ από τις αρχές του 2020 μετρά απώλειες 4% περίπου.
Την ίδια ώρα, το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης επιδόθηκε σε ελεύθερη πτώση, παρά το γεγονός ότι είχε ήδη επιβληθεί απαγόρευση του short selling με ισχύ για μια μέρα σε όλες τις τουρκικές μετοχές. Την Παρασκευή, ο τουρκικός χρηματιστηριακός δείκτης άνοιξε με βουτιά 10%, ωστόσο οι απώλειες περιορίστηκαν, για να κλείσει με πτώση της τάξης του 4%.
Πιέσεις δέχεται και η τουρκική αγορά ομολόγων, με την απόδοση του τουρκικού δεκαετούς να διατηρείται σταθερά πάνω από το 12%.
Φωτογραφία: Getty Images/Ideal Image
