Ξεκίνησε τις εργασίες της η Εξεταστική της Βουλής Επιτροπή για το θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ, ενώ συνεχίζεται η δικαστική διερεύνηση. Το θέμα έχει προκαλέσει αντιδράσεις κι εντυπώσεις στις τοπικές κοινωνίες, η Κυβέρνηση επέλεξε με μια κίνηση πολιτικής υφής, να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Απολύτως θεμιτό, αφού αυτή είναι η δουλειά της ή για την ακρίβεια μία από τις δύο δουλειές που έχει να κάνει επί του θέματος.
Πρώτον να διερευνήσει σε πολιτικό και δικαστικό επίπεδο τι έχει συμβεί και να προληφθούν άλλες τέτοιες ανεπιθύμητες καταστάσεις και δεύτερον να φροντίσει να εισπράξει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που κατευθύνθηκαν σε λάθος παραλήπτες και να δει τι θα τα κάνει.
Κι εδώ, έρχεται η καθολική αγροτική απαίτηση: τα λεφτά αυτά να δοθούν στους πραγματικούς δικαιούχους και όχι να παραμείνουν στα κρατικά ή κοινοτικά ταμεία! Επί του θέματος, δεν έχουμε ακούσει πειστικές και ολοκληρωμένες απαντήσεις από κανένα σχεδόν στόμα: για παράδειγμα τι θα γίνει με τα πρόστιμα της ΕΕ, θα αφαιρεθούν στο μέλλον ή όχι; Τι σημαίνει πραγματικοί δικαιούχοι, είναι επαρκής ο ενεργός αγρότης; Κι ένα σωρό άλλα θέματα.
Είναι γεγονός, ότι η τεκμηρίωση της πρότασης από την Κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας, έριξε φως σε σημεία που κανείς μας δεν είχε προσέξει με ακρίβεια. Για παράδειγμα, αποκάλυψε ότι από το 1998, έτος ιδρύσεως του ΟΠΕΚΕΠΕ, μέχρι σήμερα. τα συνολικά πρόστιμα (προσέξτε, δεν έχουν καταλογισθεί τα πρόστιμα για την τρέχουσα διερεύνηση) έχουν φτάσει τα 2,7 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή και μια ετήσια καταβολή επιδοτήσεων στους αγρότες! Τα περισσότερα, με βάση το κοινοτικό δίκαιο, θα πρέπει λογικά να έχουν παρακρατηθεί από τις επιδοτήσεις προηγούμενων χρόνων, άρα να έχουν αφαιρεθεί από το αγροτικό εισόδημα της περιόδου 1998-2024!
Δηλαδή, έχουμε μια πρώτη, σιωπηρή μείωση του αγροτικού εισοδήματος κατά 4%…
Τα κρυφά κόστη που μείωσαν τις επιδοτήσεις στα χέρια των δικαιούχων
Οι παλαιότεροι, θα θυμούνται τον τρόπο υποβολής των αιτήσεων.
Στιβαγμένοι σε κάποιες πολύβουες αίθουσες, συνήθως συνεταιριστικών οργανώσεων, προσπαθούσαμε να αναγνωρίσουμε ο καθένας τα αγροτεμάχιά του, αλλά παράλληλα, για να τα λέμε όλα, να στήσουμε σταδιακά το σημερινό σύστημα. Πόσες αλλαγές δεν κάναμε μεταξύ μας προκειμένου να μη χάσουμε επιδοτήσεις, αφού για παράδειγμα, όταν καλλιεργούσες πάνω από 150 στρέμματα έπρεπε να έχεις τουλάχιστον 3 καλλιέργειες για να πάρεις το πρασίνισμα, ενώ εσύ είχε μόνο δύο; Η όταν σου περίσσευαν κάτι λίγα στρέμματα χωρίς δικαιώματα, φρόντιζες να εξυπηρετήσεις φίλους και συγγενείς. Η τις ποικίλες τρίπλες και συνεννοήσεις, όταν μπήκε για πρώτη φορά στη ζωή μας το ΑΤΑΚ…
Και όλα αυτά με ένα σχεδόν συμβολικό ποσό που επιβάρυνε τότε τους αγρότες για την σύνταξη των δηλώσεων.
Τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω…
Για να φτάσουμε στη σημερινή ΚΑΠ, την πλέον εξελιγμένη, σύνθετη και «ψαγμένη». Μας προέκυψε σαν κεραυνός εν αιθρία, χωρίς καμία ενημέρωση παρόλο που ήταν υπερ-σύνθετη. Εμείς ξέραμε το απλό πρασίνισμα και μας ζητήθηκε να εφαρμόσουμε τα περίφημα οικολογικά σχήματα. Τότε μάθαμε για την Κινόα και το σιταροκρίθαρο, μάθαμε πόσο σημαντικά είναι τα θερινά κλαδέματα και ότι έπρεπε να επιδοτηθούμε για να τα κάνουμε, αλλά ότι και τα ακροφύσια που χρησιμοποιούσαμε για ψεκασμούς δεν ήταν τα κατάλληλα κι εάν τα αλλάζαμε θα εισπράτταμε 3 ευρώ το στρέμμα.
Όταν τα χρήματα κάλυπταν τα κενά του εκσυγχρονισμού
«Γιατί, τι έχουν τα ακροφύσιά μου, 10 χρόνια ψεκάζω χωρίς προβλήματα, πάλι λεφτά θέλουν να μας πάρουν;» Αυτά όμως δημιουργεί η άγνοια, για ένα θέμα, όπου ο γράφων με λιγότερο από 100 ευρώ δαπάνη για αγορά ακροφυσίων χαμηλής διασποράς, άλλαξε κυριολεκτικά τη ζωή του. Τόσο πίσω έχουμε μείνει!
Και μετά ήλθε με τη νέα μείωση των επιδοτήσεων που γνώρισε ο αγροτικός κόσμος με την αναγκαστική αγορά υπηρεσιών συμβούλου, που δεν του παρέχει σχεδόν καμία υπηρεσία: 35 ευρώ για μια εφαρμογή που ποτέ δεν είδαμε τι κάνει καθώς και άλλα 150 ευρώ για διαχειριστικά σχέδια που ποτέ δεν είδαμε τι λένε, ενώ το πολύπλοκο πλέον θέμα σύνταξης των αιτήσεων κάθε χρόνο, πρέπει να γίνεται από έμπειρους επαγγελματίες που χρειάζονται να αμειφθούν και αυτοί. Κι όλα αυτά, χωρίς να καλύπτεται κανένα απολύτως κενό της πραγματικής παραγωγής.
Έχουν λοιπόν δίκιο οι αγρότες μας ότι τα χρήματα που εισπράττουν, δεν είναι μειωμένα μόνο από τα κλεμμένα, όπως μας λέει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αλλά και από τις άλλες δαπάνες χωρίς αντίκρυσμα για τους ίδιους.
Αυτό κι εάν είναι πολιτικό θέμα! Οι σύμβουλοι είναι απολύτως αναγκαίοι αλλά όχι για να συμπληρώνουν αιτήσεις, υπάρχουν ένα σωρό ανάγκες.
Τι να (πρωτο)εξετάσει η εξεταστική;
Αυτή την πολιτική αλλά και κρατική ευθύνη, θα την εξετάσει η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής; Ότι δηλαδή, ο αγροτικός κόσμος αφέθηκε στην τύχη του, η οποία σιγά σιγά εξελίχθηκε σε επικίνδυνη άγνοια. Ότι για παράδειγμα συνεχίσαμε να χρησιμοποιούμε παλαιάς αντίληψης λιπάσματα, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων χάνεται στον αέρα και το νερό, ενώ η τεχνολογία είχε προχωρήσει και τα νέα ελεγχόμενης αποδέσμευσης, ήταν πολύ αποτελεσματικότερα και σαφώς ποιο φιλικά προς το περιβάλλον. Ότι ξεχάσαμε την πανάρχαια πρακτική της αμειψισποράς, η οποία συντηρεί το έδαφος και την γονιμότητά του, ιδιαίτερα στα εύθραυστα Μεσογειακά οικοσυστήματα, και την αντικαταστήσαμε με την μονοκαλλιέργεια ποτιστικών καλλιεργειών που τόσο επιβαρύνουν το οικοσύστημα.
Το ότι η έννοια εκπαίδευση και κατάρτιση έγινε άγνωστη λέξη και τα σεμινάρια για νέους αγρότες μια παρωδία. Ότι οι αγρότες μας, παρόλο που μεγαλώνουν σε μέγεθος και τζίρους, είναι χρηματοοικονομικά αναλφάβητοι και αδυνατούν να υπολογίσουν πόσο τους κοστίζει μια μονάδα άζωτο από το λίπασμα που αγόρασαν. Μετρούν ακόμη σε τσουβάλια λίπασμα ανά στρέμμα, μια πρακτική που δεν βγάζει πουθενά, ούτε οικονομικά, ούτε περιβαλλοντικά.
Η πρόταση για την εξεταστική που κατατέθηκε, δείχνει ότι ενδιαφέρεται για την διερεύνηση με στενά κριτήρια διοικητικών και πολιτικών πράξεων του πως μοιράστηκαν τα χρήματα την περίοδο 1998-2024. Αυτό είναι ένα από τα ζητούμενα, υπό το βάρος των Εισαγγελικών αποκαλύψεων. Είναι όμως το μόνο; Το γεγονός ότι η αγροτική μας οικονομία, έχει περιέλθει σε τραγικό αδιέξοδο, το οποίο πιθανότατα και θα ενταθεί άμεσα με την επιβολή δασμών εκ μέρους των ΗΠΑ, δεν είναι πολιτική ευθύνη όσων βρέθηκαν στα πράγματα και υπό οποιαδήποτε ιδιότητα όλα αυτά τα χρόνια;
Το ότι διώξαμε από τη χώρα μας όσους αλλοδαπούς εργάτες είχαμε εκπαιδεύσει στις αγροτικές εργασίες και τώρα ψάχνουμε να βρούμε κάποιον να μας βοηθήσει να κάνουμε μια δουλίτσα, δεν υποκρύπτει καμία πολιτική ευθύνη; Θυμηθήκαμε τώρα να δώσουμε χαρτιά σε αλλοδαπούς που βρίσκονται στην Ελλάδα 20 και πλέον χρόνια, ενώ οι πάσης φύσεως επιτήδειοι τους ζητούν 300 και 400 ευρώ προκειμένου να τους συντάξουν μια απλή αίτηση.
«Ισπανία φεντικό, χαρτιά αμέσως και χωρίς λεφτά» σου απαντούν, αντλώντας πληροφόρηση από τον φίλο τους που έφυγε από εδώ αγανακτισμένος από το χάος της νομιμοποίησης. Που θα τον βρούμε τώρα αυτόν, που μας βοηθούσε κάθε χρόνο στη συγκομιδή στα φιστίκια μας και με μια ματιά καταλάβαινε τι ήθελες; Άντε να βρεις πάλι και να εκπαιδεύσεις εργάτες σε ...άπταιστη Ινδική διάλεκτο αυτή τη φορά, την ώρα που οι αγορές σου ζητούν βιωσιμότητα, ποιότητα και ανταγωνιστικότητα.
Ας κάνουμε την υπέρβαση...
Μήπως λοιπόν, η εξεταστική επιτροπή που πρότεινε η Κυβέρνηση είναι ευκαιρία και αφορμή για μια επανεκκίνηση ολόκληρης της αγροτικής μας οικονομίας; Διότι, δεν πρέπει να υπάρχει κάτοικος αυτής της χώρας που να είναι ικανοποιημένος από τα τεκταινόμενα στην πρωτογενή παραγωγή και κυρίως να βλέπει αύριο σε όλη αυτή την κατάσταση. Από τον καταναλωτή που πλήρωσε το Πασχαλινό αρνί μια ολόκληρη περιουσία, τον αγρότη που βλέπει ότι δεν μπορεί να κρατήσει πίσω τα παιδιά του αλλά και τον επαγγελματία της επαρχίας που αδυνατεί να μαζέψει τα βερεσέδια ενός πτωτικού τζίρου.
Ας κάνουμε μια προσπάθεια να δούμε την όλη αυτή θλιβερή ιστορία του ΟΠΕΚΕΠΕ δημιουργικά και όχι δικαστικά. Ναι να αποδοθούν ευθύνες και να εισπραχθούν πίσω τα χρήματα έντοκα και μάλιστα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Αλλά να μη σταματήσουμε εδώ, να προχωρήσουμε στο αύριο να δούμε τι θα κάνουμε.
Και μια και μιλάμε για επιστροφή χρημάτων. Με όποιον αγρότη που τη στιγμή αυτή καλλιεργεί χωράφια ή εκτρέφει πρόβατα, δηλαδή με τους ανθρώπους που παλεύουν να ισοσταθμίσουν έσοδα κι έξοδα σε περιβάλλον χαμηλών τιμών προϊόντων και υψηλών τιμών εισροών κι εάν μιλήσεις, θα σου πει «θα μας τα δώσουν πίσω τα λεφτά αυτά που θα πάρουν ή θα τα φάνε κι αυτά…».
Επί του θέματος κανείς δεν έχει πάρει καμία θέση: ούτε Κυβέρνηση και αντιπολίτευση ως πολιτικοί, ούτε η επίσημη κρατική διοίκηση ως γνωρίζουσα την διαδικασία, ούτε άλλοι επιστημονικοί κύκλοι, ως ερμηνεύοντες το ισχύον δίκαιο και τις σχετικές πρακτικές. Πρόσφατα ο Υπουργός ΥΠΑΑΤ, διευκρίνισε ότι τα κοινοτικά χρήματα θα επιστραφούν, ενώ τα Ελληνικά θα επιστρέψουν στο ταμείο. Τι θα απογίνουν όμως εκεί, δεν το διευκρίνισε με σαφήνεια.
Όλα με το τσιγκέλι, μιας και οι κτηνοτρόφοι μας το γνώρισαν καλά τον τελευταίο καιρό.
Κι όμως αυτό είναι ένα απολύτως κομβικό ζήτημα, το οποίο τελικά αντανακλά τις σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ των αγροτών και των κατοίκων της υπαίθρου με τους πολιτικούς, κρατικούς και επιστημονικούς φορείς της χώρας, εαν όλοι αυτοί επιθυμούν να συνδιαλλαγούν σε μια νέα βάση με τους γεωργούς, κτηνοτρόφους, αλιείς και δασοκόμους της χώρας.
